Khẳng định vai trò động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, song Nam Định đã nỗ lực ứng dụng khoa học và công nghệ (KH và CN), làm nền tảng phát triển bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX.

">

Trước tác động mạnh mẽ từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Nam Định đang tích cực chuyển đổi mô hình kinh tế từ khai thác tài nguyên thiên nhiên sang dựa vào ứng dụng mạnh mẽ KH và CN và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Giai đoạn 2021-2025, Sở KH và CN đã quản lý gần 100 nhiệm vụ KH và CN góp phần thúc đẩy nhanh chuyển giao công nghệ và cải thiện chất lượng đời sống. Trong đó có nhiệm vụ khoa học đặc biệt “Biên soạn Địa chí Nam Định” do Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn thực hiện. Đây là một trong những công trình khoa học ý nghĩa chào mừng đại hội đảng bộ các cấp và Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI. Công trình khoa học tổng hợp, cung cấp tri thức toàn diện về tự nhiên, môi trường, con người, lịch sử, chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa vùng đất Nam Định hiện nay trong các mối quan hệ tổng thể và cụ thể. Trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, các dự án nổi bật như mô hình sản xuất hoa thương phẩm chất lượng cao; ứng dụng nguồn gen bò thịt (Red Angus và Senepol) và công nghệ sinh sản nâng cao hiệu quả chăn nuôi bò thịt; sản xuất giống và nuôi thương phẩm cá Hồng Mỹ… đã đưa các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao vào thực tiễn, góp phần tăng thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững. Song song với đó, các nghiên cứu về xử lý nước thải làng nghề tại xã Xuân Tiến (nay là xã Xuân Phúc) huyện Xuân Trường; nghiên cứu khôi phục rừng ngập mặn bền vững tại Vườn quốc gia Xuân Thủy… đã giúp bảo vệ môi trường, hạn chế suy thoái và bảo vệ đa dạng sinh học.

Mô hình sản xuất dưa vân lưới ứng dụng công nghệ cao tại Công ty Cổ phần Sản xuất và đầu tư nông nghiệp công nghệ cao Thần Nông, xã Đại Thắng (Vụ Bản).

Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa cũng đạt những kết quả ấn tượng. Sở KH và CN đã kết nối với Viện Năng suất Việt Nam hỗ trợ 37 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực sản xuất, dịch vụ thực hiện công bố chất lượng sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn/quy chuẩn; áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng, các mô hình cải tiến năng suất (ISO 14001; ISO 22000; ISO/IEC 17025; ISO 50001; VietGAP, HACCP, 5S, Lean…). Giai đoạn 2021-2024, Sở KH và CN đã hướng dẫn 6 doanh nghiệp nộp hồ sơ tham dự Giải thưởng chất lượng quốc gia. Đặc biệt, Công ty TNHH Thủy sản Lenger Việt Nam là 1/22 doanh nghiệp trên cả nước đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ ký trao tặng Giải Vàng Chất lượng quốc gia năm 2022 nhờ thành tích xuất sắc trong việc nâng cao năng suất, chất lượng, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế đáp ứng yêu cầu hội nhập và đóng góp tích cực cho cộng đồng, xã hội.

Công ty TNHH Thủy sản Lenger Việt Nam là doanh nghiệp đạt Giải Vàng chất lượng quốc gia năm 2022.

">

">

Chuyên gia tư vấn thực hiện dự án khởi nghiệp cho chủ thể sản phẩm OCOP tỉnh.

Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, việc định vị thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm đã trở thành yêu cầu tất yếu. Sở KH và CN đã tăng cường công tác tạo lập, quản lý và phát triển thương hiệu các sản phẩm làng nghề, sản phẩm truyền thống, sản phẩm chủ lực và sản phẩm có lợi thế của địa phương. Các hoạt động hỗ trợ gồm: thiết kế, xây dựng nhãn hiệu; xây dựng quy chế, mô hình quản lý, sử dụng nhãn hiệu; xây dựng các phương tiện quảng bá, khai thác giá trị nhãn hiệu và hỗ trợ mở rộng thị trường tiêu thụ, xúc tiến thương mại giúp các sản phẩm như: Phở xưa Nam Định, Tơ lụa Cổ Chất, Nếp bắc Nghĩa Bình, các sản phẩm nông sản sạch tỉnh Nam Định thuộc Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định hay Mật ong rừng sú vẹt Vườn quốc gia Xuân Thủy, Bánh nhãn Hải Hậu, Lúa tám ấp bẹ Xuân Đài khẳng định vị thế trên thị trường. Đặc biệt 185 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên cùng hơn 100 bản quyền tác giả, quyền liên quan và 120 nhãn hiệu, 2 kiểu dáng công nghiệp được Sở KH và CN hỗ trợ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu và phát triển thương mại. Những nỗ lực này không chỉ gia tăng giá trị kinh tế mà còn nâng cao danh tiếng cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP, góp phần thúc đẩy xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và phát triển bền vững kinh tế - xã hội của tỉnh.

Sản xuất nấm đông trùng hạ thảo tại Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ Khoa học và Công nghệ.

">

Sau thành công Ngày hội khởi nghiệp ĐMST vùng đồng bằng sông Hồng năm 2023 (Techfest vùng đồng bằng sông Hồng 2023), hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST Nam Định đã được hình thành một cách rõ nét, kết nối với các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia. Thông qua các bản ghi nhớ hợp tác giữa Sở KH và CN với các thành phần trong Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia, Nam Định đã thiết lập cầu nối vững chắc, tạo tiền đề cho sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp trong tỉnh. Năm 2024, Sở KH và CN tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, tổ chức các chương trình hỗ trợ đoàn viên, thanh niên nghiên cứu, ứng dụng KH và CN và khởi nghiệp ĐMST. Điểm nhấn là cuộc thi “Tìm kiếm tài năng khởi nghiệp ĐMST Thành Nam năm 2024”, thu hút được rất nhiều các startup (nhà khởi nghiệp) từ học sinh, sinh viên, doanh nghiệp, tham gia với các ý tưởng, dự án được Hội đồng giám khảo, các chuyên gia đánh giá cao về chất lượng và khả năng ứng dụng. Những ý tưởng này còn được hỗ trợ kết nối chuyên gia, trí thức, doanh nhân trong, ngoài nước để hiện thực hóa, tiếp cận thị trường, khởi nghiệp thành công và phát triển nhằm thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST của tỉnh phát triển… Việc khởi tạo và thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình mới được xem là đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới.

Tập huấn kiến thức khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh. (ảnh trên) Điểm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đặt tại Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp. (ảnh dưới)

Đặc biệt, Nam Định đã thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ mới, khai thác tài sản trí tuệ và mô hình đột phá để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Thực hiện Luật Chuyển giao công nghệ mới có hiệu lực công tác thẩm định, cho ý kiến về công nghệ trong các dự án đầu tư trong thời gian qua luôn được các cơ quan quản lý Nhà nước quan tâm; trong đó Sở KH và CN đóng vai trò “người gác cổng” quan trọng ngăn ngừa “rác công nghệ”, hạn chế công nghệ thủ công, lạc hậu gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người, đưa các công nghệ tiên tiến, công nghệ mới giúp nâng cao năng suất, cải tiến chất lượng sản phẩm, dịch vụ được chuyển giao… Từ năm 2021 đến nay, Sở KH và CN đã phối hợp với các sở, ban, ngành thẩm định, cho ý kiến về công nghệ cho hơn 150 lượt dự án đầu tư thực hiện trên địa bàn tỉnh, trong đó có các dự án có quy mô lớn, tiêu biểu như Nhà máy điện rác Greenity Nam Định, Nhà máy Thép xanh Xuân Thiện Nghĩa Hưng, Nhà máy Thép Xanh số 1 Xuân Thiện Nam Định…

Mô phỏng công nghệ “Phân loại và xử lý rác thải cân bằng sinh thái” của Hợp tác xã Nông nghiệp và Môi trường xanh Trường Phát (Xuân Trường).

Những kết quả nổi bật trong KH và CN đã khẳng định vai trò quan trọng của ngành trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo động lực mới cho Nam Định vững bước trong giai đoạn tiếp theo, thiết thực lập thành tích chào mừng đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XXI của Đảng bộ tỉnh.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh