Khánh Hòa: Cải thiện sinh kế, giảm nghèo bền vững cho 'vùng khó'

An cư, lạc nghiệp và câu chuyện đổi đời từ bản làng

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 – 2025, thời gian qua, tỉnh Khánh Hòa đã đặt mục tiêu giải quyết các nhu cầu cơ bản làm điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế. Một mái nhà kiên cố tạo ra sự an tâm, một mô hình kinh tế hiệu quả tạo ra thu nhập bền vững. Nguyên lý “an cư, lạc nghiệp” đã tạo ra những đổi thay rất lớn.

Câu chuyện của gia đình anh Cao Quốc Kiều, ở xã Đông Khánh Sơn là một minh chứng. Trước năm 2024, gia đình anh vẫn là hộ nghèo, thu nhập chính dựa vào công việc làm thuê thời vụ bấp bênh. Câu hỏi không biết bao giờ mới khá lên được cứ đeo đuổi anh, cho đến khi gia đình được hỗ trợ 30 triệu đồng từ chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Cùng với số tiền 20 triệu đồng gia đình tích góp, căn nhà đã được sửa chữa khang trang. Ngôi nhà đã tạo động lực để anh tập trung làm ăn, phát triển kinh tế. Anh dồn sức chăm sóc vườn sầu riêng trên đất đồi. Giờ đây, vườn cây đã cho “quả ngọt”, mang lại nguồn thu nhập ổn định, giúp gia đình anh không chỉ thoát nghèo mà còn có điều kiện kinh tế tốt hơn.

Nhờ nguồn lực từ Chương trình, tỉnh Khánh Hòa đã giúp người dân chủ động, nỗ lực vươn lên cải thiện sinh kế, xóa đói giảm nghèo.

Hay trường hợp gia đình bà Cao Thị Nhiệm xã Bắc Khánh Vĩnh, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình bà được hỗ trợ 2 con bò sinh sản. Các thành viên trong gia đình cũng được cán bộ thú y địa phương hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và nhân giống đàn bò, mang lại hy vọng cải thiện sinh kế cho cả gia đình. Không dừng lại ở đó, bà Nhiệm còn kết hợp khoản hỗ trợ ban đầu với khoản vay 50 triệu đồng từ ngân hàng chính sách để đa dạng hóa sản xuất, trồng thêm keo và nuôi giống lợn đen phù hợp với điều kiện thời tiết ở địa phương. Nhờ chỗ dựa kinh tế vững chắc, cuối năm 2024, gia đình bà chính thức thoát nghèo.

Hay tại xã Phước Hà, gia đình ông Tạ Yên Phố, vốn sở hữu 2 ha vườn cây ăn trái nhưng luôn bị hạn chế năng suất vì thiếu nước tưới. Năm 2023, khoản hỗ trợ 17 triệu đồng từ Chương trình, kết hợp với tiền tiết kiệm, ông mạnh dạn lắp đặt hệ thống tưới tiêu hiện đại, giúp khai mở tiềm năng của đất đai, ổn định sản xuất và mang lại thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi năm.

Những câu chuyện trên không phải là tự nhiên, đó là kết quả của chiến lược đầu tư có trọng tâm. Theo thống kê, chỉ riêng năm 2024, toàn tỉnh đã hỗ trợ đất ở cho 36 hộ, hỗ trợ xây nhà ở cho 1.231 hộ và hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 348 hộ. Đây là nền tảng để đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn ở Khánh Hòa chuyển đổi sang một nền tảng kinh tế an toàn hơn, hiệu quả và bền vững hơn.

Hành trình “thoát nghèo” bền vững

Thành công tại các thôn bản bắt nguồn từ sự quyết liệt trong chỉ đạo và cụ thể hóa Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số cùng với các chương trình mục tiêu quốc gia khác của tỉnh Khánh Hòa. Ngay từ tháng 1/2021, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 09 về Chương trình phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030 đã đặt ra những hướng đi căn bản góp phần thay đổi diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tiếp đó, HĐND tỉnh ban hành trên 15 nghị quyết, UBND tỉnh ban hành 33 quyết định và 10 kế hoạch để triển khai. Đặc biệt, Nghị quyết 17/2022/NQ-HĐND đã cho phép các địa phương sử dụng ngân sách đặc thù để hỗ trợ các địa bàn khó khăn, giúp giảm tình trạng tái nghèo.

Đây là những nguồn lực quan trọng giúp Khánh Hòa thúc đẩy công tác cải thiện sinh kế, tạo việc làm bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, dựa trên điều kiện đặc thù của địa phương. Thống kê giai đoạn 2021 - 2025, tổng nguồn vốn thực hiện chương trình tại Khánh Hòa đạt hơn 790 tỷ đồng, trong đó 85% là từ ngân sách Trung ương. Nguồn lực lớn được đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, trong đó gắn với công tác giảm nghèo, cải thiện sinh kế đã tạo ra những kết quả ấn tượng. Đến cuối năm 2024, Khánh Hòa chỉ còn 4.348 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 1,26% (giảm 2.950 hộ so với đầu năm. Thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đạt trên 30 triệu đồng/người/năm, tăng 2,14 lần so với năm 2020.

Tuy nhiên, thành tựu lớn nhất, mang tính bền vững nhất, chính là sự thay đổi trong tư duy. Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Ngọc Sơn khẳng định: Chương trình đã giúp người dân chuyển từ tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước sang chủ động, tự nỗ lực vươn lên trong cuộc sống. Chính sách của tỉnh cũng đã chuyển hướng, giảm hỗ trợ trực tiếp, tăng cường cho vay tín dụng ưu đãi và đầu tư hạ tầng cộng đồng để người dân tự phát triển. Đây chính là sức bật từ cơ sở, khi chính sách đóng vai trò khơi thông, còn người dân là chủ thể tạo ra sự thay đổi.

Nhìn lại 5 năm thực hiện Chương trình, mặc dù đạt được những thành tựu, song trên thực tế vấn đề cải thiện sinh kế, tạo việc làm bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi ở vùng khó Khánh Hòa vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Theo các chuyên gia, để giải quyết các tồn tại này và hướng tới giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh Khánh Hòa cần ưu tiên đầu tư, nâng cao trình độ học vấn, nhận thức của người dân, song song với đẩy mạnh hỗ trợ phát triển sản xuất bền vững. Bởi lẽ, khi người dân được trang bị kiến thức khoa học kỹ thuật, hiểu biết về thị trường và có khát vọng vươn lên mới thực sự tạo ra một sức mạnh bền vững, giúp đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ở Khánh Hòa không chỉ thoát nghèo, mà còn tự tin làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.

Thanh Mai