Khánh Hòa: Phát triển đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động

Bước chuyển mình ở vùng khó

Giữa tháng 6/2024, anh Mang Hùng, sinh năm 1987, thôn Suối Lau 1, xã Suối Dầu, Khánh Hòa được học lớp xây dựng do chính quyền địa phương phối hợp với Trường Trung cấp Du lịch - Kỹ thuật Cam Ranh tổ chức. Trong 3 tháng tham gia khóa học, anh cùng với gần 30 học viên của lớp được hướng dẫn về vật liệu xây dựng, trộn bê tông, xây, trát tường và các kỹ thuật xây dựng khác…

Đặc biệt, lớp học hoàn toàn miễn phí, các học viên còn được hỗ trợ tiền ăn trưa, chi phí đi lại hơn 1 triệu đồng trong thời gian học. Nhờ vốn kiến thức được trang bị, sau khi học xong, anh làm việc tại công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh với mức thu nhập gần 500.000 đồng/ngày - một con số đáng mơ ước so với trước đây. “Nhờ được hỗ trợ học nghề mà tôi có thêm nghề để làm, có thêm thu nhập để trang trải sinh hoạt hàng ngày”, anh Mang Hùng phấn khởi.

Hay trường hợp chị H Trây H Lan ở xã Trung Khánh Vĩnh, sau khi học hết lớp 9, do gia đình khó khăn, chị nghỉ học nhưng không xin được việc làm vì không có tay nghề, bằng cấp. Với nguồn chi phí hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 và các chương trình khác như Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững 2021 – 2025, chị H Trây H Lan mạnh dạn đăng ký tham gia học nghề tại Trường Trung cấp Nghề Dân tộc nội trú Khánh Vĩnh. Sau khi hoàn thành khóa học, chị được địa phương kết nối vào làm việc trong một nhà máy công nghiệp ở địa phương với mức lương khoảng 8 triệu đồng/tháng. “Đi học nghề là lựa chọn đúng đắn. Nhờ học nghề, có tay nghề, trình độ, doanh nghiệp sẽ tiếp nhận”- Chị H Trây H Lan chia sẻ.

Đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Cam An tham gia học nghề xây dựng.

Nhiều bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như anh Mang Hùng, chị H Trây H Lan được thụ hưởng chính sách đào tạo nghề từ nguồn lực thực hiện Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các chương trình khác… Từ điều kiện thực tế của địa phương, Chương trình mục tiêu quốc gia nhanh chóng đi vào cuộc sống, góp phần thay đổi rõ rệt “diện mạo nông thôn miền núi”, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Khánh Hòa. Tỉnh đã cụ thể hóa chủ trương quốc gia thông qua việc triển khai hiệu quả các hợp phần quan trọng, đặc biệt tập trung trực tiếp vào phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động.

Thống kê cho thấy, từ năm 2021 – 2025, trung bình mỗi năm, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã tuyển sinh đào tạo cho hơn 30.000 lao động, trong đó có nhiều lao động đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đồng thời, thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, mỗi năm, các đơn vị áp dụng chính sách hỗ trợ miễn giảm, học phí, hỗ trợ chi phí đào tạo nghề hệ trung cấp cho hơn 1.000 lao động đồng bào dân tộc thiểu số. Còn đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, mỗi năm hỗ trợ đào tạo nghề cho hơn 1.500 lao động hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo toàn tỉnh đạt 83,5%.

Ngoài ra, từ các chính sách của Trung ương và địa phương đã từng bước đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ dạy nghề cho đội ngũ nhà giáo giáo dục nghề nghiệp… Các ngành nghề đào tạo cũng được đa dạng hóa để phù hợp với nhu cầu thị trường và tiềm năng địa phương, không chỉ giới hạn trong nông nghiệp truyền thống. Các lớp học về may mặc, kỹ thuật trồng cây ăn quả, thú y, nuôi cá nước ngọt, xây dựng, mộc... Qua đó, trang bị cho người lao động những kỹ năng thực tiễn, có khả năng tạo ra thu nhập ngay.

Đồng bộ chính sách để phát triển bền vững

Theo các chuyên gia, những mô hình đào tạo nghề ngắn hạn, trung hạn, dài hạn đáp ứng nhu cầu thực tiễn của địa phương đang định hình một xu hướng bền vững hơn cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Thay vì phải rời khỏi quê hương để tìm việc, thanh niên dân tộc thiểu số giờ đây có được công ăn việc làm với thu nhập tốt ngay tại quê nhà. Đặc biệt, song song với công tác đào tạo nghề, hoạt động tư vấn, kết nối giải quyết việc làm cho lao động đồng bào dân tộc thiểu số cũng được các ngành chức năng, địa phương tăng cường bằng nhiều giải pháp, chính sách và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Theo đó, mỗi năm, Khánh Hòa đã tạo việc làm tăng thêm cho hơn 11.000 lao động, trong đó lao động đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Lãnh đạo tỉnh đã có chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ việc làm Khánh Hòa đẩy mạnh hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, định hướng nghề nghiệp cho người lao động, nhất là lao động huyện miền núi, vùng khó khăn. Với sự vào cuộc, kết nối giữa chính quyền địa phương, các doanh nghiệp lớn ở Khánh Hòa chủ động đầu tư và tuyển dụng lao động tại chỗ đang tạo ra một thị trường lao động cho bà con vùng khó nơi đây.

Dù vậy, quá trình triển khai Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Khánh Hòa vẫn đối mặt với không ít thách thức. Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo, vướng mắc lớn nhất hiện nay là tỷ lệ giải ngân nguồn vốn, đặc biệt là vốn sự nghiệp, ở nhiều địa phương còn thấp. Đặc biệt, việc ban hành các văn bản hướng dẫn sau khi sáp nhập địa giới hành chính và kiện toàn bộ máy đã gây ra tình trạng khó khăn, lúng túng ở cơ sở… Việc đào tạo không khớp với nhu cầu thực tế của thị trường cũng là thách thức lớn, gây nguy cơ lãng phí nguồn lực…

Để vượt qua rào cản, hướng tới sự phát triển bền vững, cần sự phối hợp đồng bộ và quyết liệt theo mô hình “ba nhà” gồm nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp. Ưu tiên hàng đầu là tháo gỡ các nút thắt về thủ tục hành chính, hướng tới phân cấp mạnh mẽ cho địa phương, đẩy nhanh tốc độ giải ngân nguồn lực đầu tư cho công tác đào tạo nghề. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn phải trở thành cầu nối thực sự giữa người học và thị trường lao động. Điều này đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong tư duy, không chỉ dạy những gì mình có, mà dạy những gì doanh nghiệp cần, đáp ứng nhu cầu nhân lực của doanh nghiệp ngay trên địa bàn.

Từ nguồn lực hỗ trợ của Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cần khuyến khích các doanh nghiệp chủ động phối hợp với các cơ sở đào tạo nghề, trong việc hợp tác xây dựng chương trình đào tạo, thực hành kỹ năng nghề, cam kết đầu ra… Đồng thời, nâng cao công tác tuyên truyền, vận động bà con, nhất là người trẻ chủ động tham gia đào tạo kỹ năng nghề, bảo đảm nguồn thu nhập bền vững, góp phần phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh.

Thanh Mai