Khảo cổ góp phần nghiên cứu lịch sử văn hóa nước nhà

Đại hội đại biểu Hội Khảo cổ học Việt Nam lần thứ 3.

Trong nhiệm kỳ 2013 - 2018, Hội Khảo cổ học Việt Nam đã có những kết quả hoạt động đáng tự hào. Hoạt động đặc thù của ngành khảo cổ học và của các Chi hội trong 5 năm qua là gần 200 cuộc khai quật và thám sát lớn nhỏ, cung cấp nhiều thông tin tư liệu cho công cuộc nghiên cứu lịch sử văn hóa nước nhà.

Cùng phát hiện và nghiên cứu di tích và di vật, các nhà khảo cổ học đã bám sát các mục tiêu chuyên môn cụ thể nhằm phục vụ nghiên cứu chuyên sâu, góp phần xây dựng hồ sơ di sản, quy hoạch di sản, bảo vệ, bảo tồn lâu dài và phát huy giá trị di tích và các nguồn tài nguyên văn hóa Việt Nam còn ẩn dưới lòng đất. Những cống hiến đó góp phần tư vấn chính sách cho các cấp có thẩm quyền ở T.Ư và địa phương thực hiện bảo vệ cấp thiết di sản văn hóa dân tộc theo pháp luật Việt Nam, theo Công ước quốc tế và quy chế nghiên cứu khảo cổ học. Các bảo tàng cũng đã có nhiều trưng bày thường xuyên và các trưng bày chuyên đề đặc sắc, góp phần quan trọng vào công tác phục vụ cộng đồng và giáo dục công chúng về lịch sử, văn hóa và khảo cổ học.

Hội Khảo cổ học Việt Nam luôn giữ quan hệ thường xuyên và mật thiết với các cơ quan liên quan, như: Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia, Bộ Nội vụ, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin và Truyền thông, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; đồng thời liên hệ và hợp tác chặt chẽ với Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Hội Di sản Văn hóa Việt Nam... để làm tốt chức năng phản biện xã hội trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam đặc biệt là di sản khảo cổ học.

Hội Khảo cổ học Việt Nam phối hợp Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam nghiên cứu, khảo sát tư vấn, đánh giá giá trị và đề xuất ý kiến bảo tồn các di tích, di vật khảo cổ học, như: bảo tồn nguyên vẹn phạm vi địa giới của Di sản Trung tâm Hoàng thành Thăng Long; khai quật nghiên cứu cấu trúc tường thành của Thành Nhà Hồ và di tích Xuân Đài (Thanh Hóa); nghiên cứu khôi phục không gian chính điện Kính Thiên; nghiên cứu và đề xuất phương hướng bảo tồn Di tích Đức Phổ - Long Thạnh thuộc Văn hóa Sa Huỳnh (Quảng Ngãi); xử lý bảo tồn di tích ở mỏ đá ở Bãi Tiên (Bình Phước); xây dựng quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Di tích khảo cổ học Vườn Chuối (tại Hoài Đức, Hà Nội); nghiên cứu, giám định niên đại đàn đá Bình Phước (Bảo tàng Bình Phước), đánh giá giá trị và đề xuất ý kiến để hội đồng xem xét, bỏ phiếu công nhận di vật đạt tiêu chí Bảo vật quốc gia; tư vấn bảo vệ khẩn cấp di tích đình Quan Lạn và xây dựng kế hoạch nghiên cứu và bảo vệ di tích thương cảng quốc tế Vân Đồn (Quảng Ninh); nghiên cứu một số quy trình công nghệ ứng dụng vào bảo tồn một số loại hình di vật khảo cổ; tham gia các hoạt động tư vấn cho Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, Ủy ban UNESCO Việt Nam và nhiều địa phương trong cả nước về các hoạt động nghiên cứu phục hồi, tư vấn thiết kế xây dựng các thiết chế văn hóa; bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể; tư vấn thiết kế bảo tồn, phục dựng, phục hồi các công trình kiến trúc văn hóa; nghiên cứu bảo tồn, trưng bày, giới thiệu và quảng bá di tích, di vật trong đó chủ yếu là các di tích khảo cổ học...

Đại hội Hội khảo cổ học Việt Nam lần thứ 3 nêu phương hướng hoạt động trong nhiệm kỳ tiếp theo; trong đó, “sẽ nghiên cứu kiến nghị với Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Di sản văn hóa, các Hội nghề nghiệp liên quan và các cấp có thẩm quyền quan tâm tìm các biện pháp đẩy mạnh công tác xây dựng danh sách kiểm kê di sản khảo cổ học…, nghiên cứu và bảo vệ tốt các di sản khảo cổ học trên phạm vi toàn quốc, chú ý vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị các di sản khảo cổ học sau khai quật, chú ý công tác phát hiện và kiến nghị các vấn đề còn bất cập liên quan chính sách xây dựng và phát triển ngành khảo cổ học cũng như chính sách bảo vệ di sản khảo cổ học”.

Đại hội đại biểu Hội khảo cổ học Việt Nam lần thứ 3 đã bầu PGS Tống Trung Tín là Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam, nhiệm kỳ 2019 - 2023. Tổng thư ký Hội là PGS Nguyễn Lân Cường.

VƯƠNG ANH