Khảo nghiệm giống lúa mới - nâng cao năng suất, chất lượng
Mỗi mùa vụ sản xuất, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thực hiện khảo nghiệm từ 3 - 5 giống lúa mới, từ đó lựa chọn những giống có năng suất, chất lượng tốt bổ sung vào cơ cấu giống của tỉnh, thực hiện mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng và an ninh lương thực của tỉnh.
Thời tiết những năm gần đây diễn biến bất thường, các loại hình thiên tai liên tiếp xảy ra; sâu, bệnh phát triển mạnh đe dọa trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp, trong đó có sản xuất lúa gạo, chưa kể hiện nay một số giống lúa cũ đã bị thoái hóa giảm năng suất, chất lượng. Đảm bảo an ninh lương thực, tiến tới thực hiện mục tiêu tái cơ cấu ngành, từng bước nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tích cực chủ động phối hợp với các doanh nghiệp sản xuất lúa giống uy tín trong và ngoài tỉnh tổ chức thực hiện các mô hình trồng khảo nghiệm giống lúa mới, từ đó đánh giá lựa chọn những giống tốt có năng suất, chất lượng cao, thích nghi với điều kiện tự nhiên, tập quán canh tác của bà con nông dân trên địa bàn.
Giống lúa thuần chất lượng cao VNR20 của Công ty cổ phần Tập đoàn giống Việt Namtrồng khảo nghiệm đạt năng suất trên 70 tạ/ha.
3 năm nay, vụ xuân nào gia đình bà Nguyễn Thị Hảo, tổ 8, phường Tân Hà (TP Tuyên Quang) cũng gieo cấy lúa Đài Thơm 8. Bà Hảo cho biết, giống lúa này mới được đưa vào gieo cấy nhưng có những ưu thế vượt trội. Lúa cứng cây, thích hợp với điều kiện thời tiết vụ xuân, nắng mưa xen kẽ, độ ẩm cao, chống chịu được mưa dông, ít nhiễm sâu bệnh, hại, đặc biệt là 2 đối tượng sâu, bệnh nguy hiểm đạo ôn và rầy. Bà Hảo cho biết, lúa Đài Thơm có sức đề kháng đối với một số sâu, bệnh hại nên đã giảm được lượng lớn thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình sản xuất, gạo Đài Thơm 8 trắng trong, thơm nhẹ, cơm ráo, dẻo.
Giống lúa Đài Thơm 8 do Công ty cổ phần Tập đoàn giống cây trồng Việt Nam (VinaSeed) đưa vào sản xuất khảo nghiệm từ vụ xuân 2017. Sau 2 năm thực hiện mô hình thử nghiệm trên địa bàn các huyện, thành phố đã được ngành chuyên môn cùng bà con nông dân đánh giá rất cao về thời gian sinh trưởng ngắn từ 125 - 130 ngày, chiều cao cây từ 95 - 105 cm, cứng cây, chống đổ tốt, đẻ nhánh khỏe, thích nghi tốt với điều kiện thời tiết và trình độ canh tác của bà con. Năng suất bình quân đạt 62 tạ/ha, ngon cơm. Từ ưu thế vượt trội đó, năm 2019, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông đã bổ sung giống lúa Đài Thơm 8 vào cơ cấu giống lúa gieo cấy của tỉnh. Hiện tại, lúa Đài Thơm 8 đã được mở rộng trên quy mô 383 ha tại 2 huyện Yên Sơn và thành phố Tuyên Quang.
Giống lúa thuần Hà Phát 3 do Công ty cổ phần Công nghệ cao Hà Phát cung ứng mới được trồng khảo nghiệm song cũng cho thấy lợi thế cạnh tranh trong bảng cơ cấu giống của tỉnh. Đánh giá của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, giống lúa Hà Phát 3 có chiều cao trung bình từ 100 - 105 cm, thân cứng, sinh trưởng nhanh, chịu thâm canh, chống đổ tốt. Thời gian sinh trưởng từ 120 - 125 ngày, hạt lúa dài thon, gạo trắng trong, cơm mềm; lúa cho năng suất rất cao, bình quân đạt 66 tạ/ha.
Giống lúa Đài Thơm 8 và Hà Phát 3 là giống lúa thuần mới, được khảo nghiệm có đánh giá khoa học, hiện 2 giống lúa này đã được lựa chọn để bổ sung vào cơ cấu giống lúa của tỉnh phục vụ sản xuất. Ngoài ra còn có các giống lúa chất lượng cao mới rất tiềm năng như giống lúa thuần VNR20, giống lúa lai 2 dòng MHC2... đang được trồng thử nghiệm đáp ứng các yêu cầu về năng suất, chất lượng trong sản xuất lúa gạo của tỉnh ta hiện nay.
Bà Nguyễn Thị Kim, Trưởng phòng Kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết, từ năm 2015 đến nay, trung tâm đã phối hợp với các đơn vị liên quan trồng khảo nghiệm 736 mô hình áp dụng giống lúa mới. Trung bình mỗi năm đơn vị cũng đã lựa chọn được từ 1-2 giống lúa có ưu thế đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bổ sung vào cơ cấu giống thay thế những giống cũ bị thoái hóa. Các giống lúa mới sau khảo nghiệm và được đưa vào sản xuất đã thực hiện mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực trong bối cảnh đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp do tốc độ đô thị hóa. Hiện sản lượng lương thực hàng năm của tỉnh đạt khoảng 340.000 tấn, phần lớn là lúa gạo. Các loại cây giống lúa mới còn có khả năng chống, chịu sâu, bệnh hại, điều này đã giảm thiểu việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo các điều kiện cho một nền sản xuất sạch.
