Khát vọng trên núi Hoa
Giữa mây mù trên đỉnh Pù Lầu, Đặng Hành Dũng, chàng trai dân tộc Dao đầu tiên ở bản Phiêng Phàng, xã Thượng Minh (tỉnh Thái Nguyên), đã dẫn dòng thác lạnh về, gây dựng cơ nghiệp tiền tỷ với mô hình nuôi cá tầm, cá hồi. Từ mô hình ấy, anh không chỉ làm giàu cho gia đình mà còn thắp sáng ngọn lửa khởi nghiệp, viết nên câu chuyện mới cho bản nghèo.

Trang trại nuôi cá tầm, cá hồi của anh Đặng Hành Dũng, ở thôn Phiêng Phàng, xã Thượng Minh.
Khởi nghiệp trên đỉnh núi
Sinh năm 1996, tốt nghiệp trung cấp y rồi tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân 3 năm, anh Đặng Hành Dũng trở về quê với một ước mơ khác biệt là xây dựng mô hình kinh tế ngay trên mảnh đất Phiêng Phàng, xã Thượng Minh.
Lý giải về sự lựa chọn của mình Dũng kể, trong một lần trò chuyện với bạn anh tình cờ biết cá tầm, cá hồi là những “loài cá quý tộc” của vùng nước lạnh, anh bắt đầu tìm hiểu về giá trị kinh tế và điều kiện để nuôi cá tầm, cá hồi.
Qua tìm hiểu từ nhiều mô hình, anh nhận ra Phiêng Phàng, nơi anh sinh sống nằm dưới chân núi Phja Bjoóc (khu vực đỉnh Pù Lầu) sở hữu nước nguồn sạch, khí hậu quanh năm mát là những yếu tố lý tưởng hợp với nuôi cá nước lạnh. Do đó, anh đã quyết định chọn mô hình cá tầm, cá hồi để khởi nghiệp từ năm 2020 với vốn ban đầu hơn 500 triệu đồng, vay ngân hàng chính sách và huy động họ hàng, thân tộc.
Anh bảo: Chặng đường bắt đầu không dễ, đường lên bản nhỏ hẹp, vật liệu phải dùng dây tời kéo từng tấm gỗ, từng viên đá lên đỉnh núi. Ngày ấy, nhiều người bảo tôi liều, trên núi thì nuôi được gì. Nhưng tôi nghĩ, không thử thì cả đời vẫn nghèo.
Để khởi nghiệp thành công, anh Dũng khăn gói sang Sa Pa học kỹ thuật nuôi cá hồi, cá tầm, “ăn ngủ cùng cá” để nắm vững quy trình xử lý nước, cải tạo bể. Trở về Phiêng Phàng, anh tự thiết kế bể, dẫn nước đầu nguồn về hệ thống nuôi. Lứa cá giống đầu tiên với gần 2.000 con chính là bước thử thách lớn nhất. Khó khăn không thắng nổi sự kiên trì và nhiệt huyết của chàng trai trẻ và nhất là sự ủng hộ từ gia đình, người dân trong thôn.
Nhắc đến chuyện khởi nghiệp của Dũng, người thân trong gia đình rất tự hào. Ông Đặng Hải Phúc, bố Dũng kể: Ngày ấy Dũng lên núi tự lên ý tưởng thiết kế bể cá, rồi về bàn với gia đình. Gia đình ủng hộ, bà con trong thôn Phiêng Phàng đều là anh em nên khi thấy Dũng khởi nghiệp, người già, người trẻ đều giúp chuyển vật liệu xây bể. Ai cũng chúc mô hình phát triển thành công.
Khởi nghiệp với mô hình chỉ rộng khoảng 300m2 với vài bể thí nghiệm. Đến nay, trang trại đã mở rộng lên gần 5.000m2², hơn 25 bể nuôi, áp dụng hệ thống nước tuần hoàn. Sản lượng ổn định 15-20 tấn cá mỗi năm, doanh thu 1,5-2 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 1 tỷ đồng.
Mô hình còn tạo việc làm thường xuyên cho 8 lao động, trong đó có 3 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, thu nhập 5-6 triệu đồng/tháng. Từ thành công ban đầu, Dũng đã liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đi Hà Nội, Bắc Giang, Thái Nguyên và thúc đẩy phát triển du lịch trải nghiệm.
Chị Nguyễn Thị Thu, chủ vựa cá Tuấn Thu, nơi thường xuyên tiêu thụ sản phẩm cá của anh Dũng ở Hà Nội chia sẻ thêm: Cá tầm, cá hồi ở Phiêng Phàng thịt săn, ngọt, chất lượng không kém gì Sa Pa.
Nhiều khách sành ăn của chúng tôi đặt riêng cá của Dũng vì tin tưởng nguồn nước sạch và quy trình nuôi. Bên cạnh đó, Dũng còn kết nối với các anh em cộng đồng người Dao nuôi cá tầm, cá hồi để tạo nguồn cung ứng cá ổn định.
Biến sản xuất thành du lịch trải nghiệm

Du khách tham quan mô hình nuôi cá tầm, cá hồi của anh Đặng Hành Dũng.
Nhận thấy tiềm năng phát triển du lịch, Dũng không chỉ nuôi cá mà còn xây dựng thêm cơ sở ăn uống, chỗ nghỉ ngơi, check-in cho du khách đến trải nghiệm.
Anh giới thiệu với khách quy trình nuôi cá, để khách trực tiếp lựa chọn và mua cá tươi ngay tại bể, hoặc thưởng thức món cá chế biến tại chỗ. Dũng đã “đón đầu”, tìm hiểu kỹ nhu cầu của du khách và xây dựng các dịch vụ chất lượng để “chiều lòng khách đến”.
Không dừng ở việc nuôi cá tầm, cá hồi nhỏ lẻ, Dũng và các bạn trẻ địa phương đã thành lập Hợp tác xã (HTX) nuôi cá hồi, cá tầm với quy mô 5.000m2, gần 50 bể nuôi, anh giữ vai trò Giám đốc HTX.
Từ thành công mô hình nuôi cá tầm, cá hồi của Dũng mà nhiều người Dao ở các thôn Nà Đông, Nà Viễn, Vằng Kheo và chính tại Phiêng Phàng đã học tập, tận dụng nguồn nước suối mát lạnh từ đỉnh Phja Bjoóc chủ động góp công, góp của mở đường, xây bể nuôi cá tầm, cá hồi gắn với phát triển du lịch sinh thái.
Đến nay, toàn xã Thượng Minh đã có 3 HTX phát triển mô hình nuôi cá gắn với du lịch trải nghiệm.
Nói về mô hình nuôi cá, anh Đặng Khải Cường, Bí thư Chi bộ thôn Phiêng Phàng phấn chấn: Từ ngày HTX ra đời, bản thay đổi hẳn. Thanh niên không còn bỏ bản đi làm thuê mà lo làm kinh tế tại chỗ, anh Dũng đã mở ra hướng đi mới trong cộng đồng. Bản thân tôi cũng đầu tư nuôi cá tầm, cá hồi kết hợp với phát triển du lịch trải nhiệm. Bởi Phiêng Phàng ngoài thác Pù Lầu, gạo nếp Tài đặc sản, cảnh đẹp rừng trúc Pù Lầu… còn có bản sắc văn hóa người Dao được bảo tồn trong từng nếp nhà nơi đây.
Từ bể cá đầu tiên trên đỉnh núi đến HTX quy mô cộng đồng, hành trình của Đặng Hành Dũng là câu chuyện đẹp về ý chí và sự sẻ chia của một chàng trai vùng cao. Từ bãi đất trồng ngô trên núi, giờ đã thành những bể cá tầm, cá hồi gắn với sản phẩm du lịch trải nghiệm, mở ra hướng đi mới cho bản vùng cao. Dũng và các bạn trẻ Phiêng Phàng đang ấm ủ rất nhiều khát vọng để đưa Phiêng Phàng vươn lên làm giàu bằng giá trị mà đại ngàn mang lại.
Năm 2022, Đặng Hành Dũng giành giải Nhất cuộc thi Dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thanh niên tỉnh Bắc Kạn. Năm 2023, Đặng Hành Dũng là 1 trong 42 gương thanh niên nông thôn tiêu biểu toàn quốc được nhận Giải thưởng Lương Định Của. Năm 2024, anh là gương điển hình tiêu biểu tham gia chương trình Hồ Chí Minh - Hành trình khát vọng.
Nguồn Thái Nguyên: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202507/khat-vong-tren-nui-hoa-38227dd/