Khấu Lấu - nơi Bác đón sinh nhật tuổi 60

Khấu Lấu - Vực Hồ có vực nước rất đẹp, nước lặng, xanh trong, trên bờ có nhiều cây cơi, cây sổ cổ thụ vươn cành che mặt nước rất mát. Giữa bộn bề công việc của cuộc kháng chiến kiến quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những phút giây thư giãn trong khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp ấy. Nhiều bài thơ, bài báo Bác viết tại đây đã đi vào lịch sử.

Bác Hồ ngồi câu cá trên sông Phó Đáy.

Lần thứ nhất, Bác ở từ ngày 6/4/1949 đến 16/5/1949, trong căn lán nhỏ theo kiểu nhà sàn gần bờ sông Phó Đáy. Cạnh lán có sân bóng chuyền, nơi Bác và các đồng chí cận vệ chơi bóng mỗi ngày. Tại đây, Bác đã viết bài báo Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng, nói về ý nghĩa, mục đích và phương pháp phê bình. Cũng tại đây, Bác đã chỉ đạo chủ trì các hội nghị Trung ương mở rộng để thảo luận các đề án chính trị, chính quyền, kinh tế… chuẩn bị cho Đại hội Đảng.

Lần thứ hai, Bác ở từ 1/6/1949 đến đầu tháng 1/1950. Thời gian này Bác đã hoàn thành cuốn sách Cần, kiệm, liêm, chính; viết thư gửi lớp học viết báo Huỳnh Thúc Kháng nhân kết thúc khóa học và nhiều bài viết, thư gửi khác. Nổi bật trong số đó là bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy, Bác viết nhân chuyến xuôi thuyền về huyện lỵ Sơn Dương thăm lớp học của cán bộ kháng chiến và bài báo Dân vận, Bác viết ngày 15/10/1949. Sau này, bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy trở thành tuyệt tác văn chương trong sách giáo khoa và ngày Bác viết bài báo Dân vận trở thành Ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng. Ngày 2/1/1950, trong bộ áo chàm của dân tộc Nùng, Bác bí mật lên đường, bắt đầu chuyến công tác đến Liên Xô và Trung Quốc nhằm mở rộng quan hệ ngoại giao.

Lần thứ ba, Bác ở từ tháng 4 đến tháng 9/1950, sau chuyến đi công tác dài ngày ở nước ngoài. Đánh giá về thắng lợi của chuyến đi, Bác nhận định đây là thắng lợi lớn nhất trong lịch sử Việt Nam. Việc Liên Xô và Trung Quốc cùng các nước dân chủ mới thừa nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phá vỡ thế bao vây của chủ nghĩa đế quốc. Từ đây, cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam được tiếp thêm sức mạnh của cách mạng thế giới, từng bước chuyển sang giai đoạn phản công và tiến công.

Ngày 19/5/1950, đáp lại những lời chúc mừng sinh nhật tròn 60 tuổi của Người tại Văn phòng Chủ tịch phủ bên Thác Dẫng, thôn Lập Binh, xã Bình Yên, huyện Sơn Dương, Bác làm bài thơ Sáu mươi tuổi:

Sáu mươi tuổi hãy còn xuân chán,
So với ông Bành vẫn thiếu niên.
Ăn khỏe, ngủ ngon, làm việc khỏe,
Trần mà như thế kém gì tiên.

Tháng 6/1950, tại Khấu Lấu, Trung ương Đảng và Bác Hồ quyết định mở chiến dịch Biên giới. Bác chỉ thị” Chiến dịch này chỉ cho đánh thắng, không cho đánh bại”. Tháng 8/1950, Bác Hồ cùng Trung ương Đảng chuẩn y phương án tác chiến của chiến dịch. Đầu tháng 9/1950, Bác Hồ từ Khấu Lấu lên đường đi chỉ đạo chiến dịch Biên giới 1950.

Ngọc Mai (Theo các tài liệu lịch sử)