Khi các công ty ăn theo DeepSeek nở rộ, Trung Quốc chặn 63 thương hiệu giả mạo lợi dụng cơn sốt AI

Các cơ quan chức năng Trung Quốc đã chặn hàng tá đơn đăng ký nhãn hiệu sử dụng tên DeepSeek, trong bối cảnh công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) này đang phải đối mặt với làn sóng lợi dụng danh tiếng của mình trên thế giới, một số có thể diễn ra ở Hồng Kông.

Hôm 26.2, Cục Quản lý Sở hữu Trí tuệ Quốc gia Trung Quốc cho biết đã từ chối 63 đơn đăng ký nhãn hiệu có chứa tên DeepSeek. Cục này cho biết các công ty và cá nhân liên quan có ý định rõ ràng trong việc khai thác cơn sốt xung quanh các mô hình AI của DeepSeek để tìm kiếm lợi ích không chính đáng.

DeepSeek (có trụ sở tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc) khiến thế giới kinh ngạc với các mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở có hiệu suất cao, được phát triển với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các gã khổng lồ công nghệ Mỹ.

Duy trì sự kín tiếng mặc dù được công nhận trên toàn cầu, DeepSeek đã cam kết mạnh mẽ hơn với công nghệ mã nguồn mở và công khai thêm nhiều nghiên cứu và dự án của mình, nhận được sự hoan nghênh từ cộng đồng nhà phát triển.

Tuy nhiên, sự phổ biến của các mô hình AI DeepSeek cũng dẫn đến sự giám sát chặt chẽ hơn với công ty này, cũng như các tranh chấp tiềm tàng về nhãn hiệu.

Delson Group, công ty ở bang Delaware (Mỹ), đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu DeepSeek vào tháng 1, theo trang tin công nghệ TechCrunch.

TechCrunch cho biết Delson Group được thành lập bởi Willie Wu, cựu sinh viên của Đại học Chiết Giang, nơi mà Lương Văn Phong (nhà sáng lập DeepSeek) cũng từng theo học.

Đầu tháng 2, hai thực thể ở Hồng Kông, không có mối liên hệ nào được biết đến với DeepSeek, đã đăng ký công ty dưới tên DeepSeek và tên tiếng Trung tương ứng là Shendu Qiusuo.

Deepseek Limited, được đăng ký vào ngày 5.2 với vốn điều lệ 10.000 HKD (1.286 USD), có một cá nhân tên Lu Hongfei (người Trung Quốc) là cổ đông và giám đốc duy nhất, theo hồ sơ từ Cơ quan đăng ký công ty của Hồng Kông.

Deep Search Hong Kong Technology Company Limited, một công ty khác được đăng ký với tên tiếng Trung là Shendu Qiusuo Hong Kong Technology, thành lập vào ngày 7.2. Giám đốc công ty này là một người có tên Zhong Guankang.

Cả Lu Hongfei lẫn Zhong Guankang đều không phải lãnh đạo DeepSeek. Hai công ty này có cùng địa chỉ trong một tòa nhà thương mại ở khu mua sắm sầm uất Mong Kok, Hồng Kông. Theo điều tra của tờ SCMP, địa chỉ đăng ký thuộc về công ty dịch vụ thư ký doanh nghiệp có tên Hong Kong Tenyan Business Secretary.

DeepSeek chưa đưa ra bình luận ngay lập tức. Reuters chưa liên lạc được với Hong Kong Tenyan Business Secretary.

Quận Mong Kok của Hồng Kông, nơi có ít nhất hai công ty mang tên DeepSeek đặt trụ sở - Ảnh: SCMP

DeepSeek giảm giá sử dụng ngoài giờ cao điểm cho nhà phát triển đến 75%

DeepSeek hôm 26.2 đã giới thiệu mức giá giảm sâu cho các nhà phát triển muốn sử dụng mô hình AI của hãng để xây dựng sản phẩm riêng. Động thái này có thể gây áp lực lên các đối thủ ở Trung Quốc và quốc tế trong việc cắt giảm giá.

Các mô hình AI chi phí thấp của DeepSeek đã gây ra đợt bán tháo lớn trên thị trường chứng khoán toàn cầu vào tháng trước, khi các nhà đầu tư lo ngại rằng sự xuất hiện của chúng có thể đe dọa các ông lớn hiện tại trong ngành AI.

Hôm 26.2, DeepSeek cho biết trong khung giờ từ 16:30 GMT đến 00:30 GMT, chi phí sử dụng API (nền tảng cho phép các nhà phát triển tích hợp mô hình AI của DeepSeek vào ứng dụng và sản phẩm web) sẽ giảm tới 75%.

Theo bảng giá trên trang web của DeepSeek, chi phí sử dụng API của các mô hình R1 và V3 trong khung giờ này sẽ giảm lần lượt 75% và 50%.

Dù DeepSeek gọi khung giờ này là "ngoài giờ cao điểm" vì kéo dài từ 0 giờ 30 đến 8 giờ 30 theo giờ Bắc Kinh, nhưng thực tế lại rơi vào ban ngày tại châu Âu và Mỹ.

Việc giảm giá hôm 26.2 là động thái mới nhất trong chuỗi hành động của DeepSeek khiến ngành công nghiệp AI tại Trung Quốc và toàn cầu bị xáo trộn.

Sau khi khi DeepSeek gây sốt toàn cầu, OpenAI (công ty đứng sau ChatGPT) phải giảm giá sử dụng mô hình AI của mình, trong khi Google cũng đã giới thiệu các gói truy cập Gemini với mức giá ưu đãi hơn.

DeepSeek đang đẩy nhanh quá trình ra mắt R2 - phiên bản nâng cấp của R1 (trình làng tháng 1).

Công ty có trụ sở tại Hàng Châu ban đầu dự định phát hành R2 vào đầu tháng 5, nhưng giờ đây muốn tung ra sớm nhất có thể, hai trong số các nguồn tin của Reuters cho biết.

DeepSeek hy vọng R2 sẽ cải thiện khả năng lập trình và có thể suy luận bằng nhiều ngôn ngữ ngoài tiếng Anh.

Các đối thủ vẫn đang đánh giá tác động của R1, vốn được xây dựng bằng các chip Nvidia kém mạnh mẽ hơn nhưng vẫn có khả năng cạnh tranh với những mô hình AI được các gã khổng lồ công nghệ Mỹ phát triển với chi phí lên đến hàng tỉ USD.

"Sự ra mắt của mô hình R2 của DeepSeek có thể trở thành cột mốc quan trọng trong ngành AI", Vijayasimha Alilughatta, Giám đốc điều hành nhà cung cấp dịch vụ công nghệ Zensar (Ấn Độ), nhận định. Thành công của DeepSeek trong việc tạo ra các mô hình AI tiết kiệm chi phí "có thể sẽ thúc đẩy các công ty trên toàn thế giới đẩy nhanh nỗ lực phá vỡ sự thống trị của một số ít công ty lớn trong lĩnh vực này", ông nói.

R2 có khả năng làm dấy lên mối lo ngại với chính phủ Mỹ, khi nước này coi AI là ưu tiên quốc gia. Việc phát hành R2 có thể càng khiến chính quyền và doanh nghiệp Trung Quốc phấn khích, với hàng chục công ty tuyên bố bắt đầu tích hợp các mô hình AI DeepSeek vào sản phẩm của mình.

DeepSeek với cam kết mã nguồn mở và chiến lược giá thấp châm ngòi cho cuộc chiến giá AI trong nước vào tháng 5.2024, khi ra mắt V2, tiền thân của V3 - mô hình đang cung cấp sức mạnh cho trợ lý AI phổ biến toàn cầu của hãng.

Hôm 21.2, DeepSeek thông báo sẽ công khai mã nguồn của các mô hình AI của mình, thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn với AI mã nguồn mở.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, DeepSeek cho biết sẽ mở mã nguồn 5 kho lưu trữ mã vào tuần này, mô tả động thái đó là "bước tiến nhỏ nhưng chân thành mà họ sẽ chia sẻ với sự minh bạch hoàn toàn".

Cam kết với mã nguồn mở giúp DeepSeek khác biệt so với hầu hết công ty AI khác tại Trung Quốc, vốn có xu hướng sử dụng mô hình nguồn đóng giống các đối thủ ở Mỹ.

Lương Văn Phong nói trong cuộc phỏng vấn với một hãng truyền thông Trung Quốc vào tháng 7.2024 rằng DeepSeek không ưu tiên việc thương mại hóa các mô hình AI của mình và rằng mã nguồn mở có thể mang lại lợi thế về sức mạnh mềm.

Sức mạnh mềm là khả năng một quốc gia, tổ chức hoặc cá nhân gây ảnh hưởng đến người khác thông qua sự hấp dẫn và thuyết phục, thay vì ép buộc hay dùng sức mạnh quân sự, kinh tế. Khái niệm này do Joseph Nye, một nhà khoa học chính trị người Mỹ, đưa ra vào những năm 1990.

"Việc có người khác theo dõi sự đổi mới của bạn mang lại cảm giác về thành tựu rất lớn. Thực tế, mã nguồn mở mang tính văn hóa nhiều hơn là thương mại và việc đóng góp vào nó giúp chúng tôi nhận được sự tôn trọng", Lương Văn Phong nói.

Mã nguồn mà DeepSeek công khai sẽ đóng vai trò như nền tảng hỗ trợ các mô hình AI của công ty trước đây. Chúng từng được phát triển dựa trên những nền tảng mã nguồn mở có sẵn, chẳng hạn Llama của Meta Platforms.

Thông báo này được đưa ra sau khi DeepSeek tiết lộ những ưu tiên phát triển tiếp theo trong một nghiên cứu kỹ thuật mới, với Lương Văn Phong là 1 trong 15 đồng tác giả. Nghiên cứu này tập trung vào Native Sparse Attention (NSA), hệ thống được cho là giúp các mô hình AI xử lý lượng dữ liệu khổng lồ hiệu quả hơn.

Nghiên cứu được DeepSeek công bố hôm 16.1 trên arXiv – diễn đàn trực tuyến dành cho cộng đồng khoa học chuyên nghiệp. Chỉ một ngày sau đó, Lương Văn Phong (40 tuổi) cùng nhiều doanh nhân công nghệ đã tham dự hội thảo do ông Tập Cận Bình chủ trì tại Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc.

Nghiên cứu cho thấy Lương Văn Phong và đội ngũ các nhà khoa học trẻ của DeepSeek đang tiếp tục thúc đẩy giới hạn trong ngành, sau khi công ty đạt bước đột phá với các mô hình AI mã nguồn mở tiên tiến V3 và R1.

“Ngoài thiết kế tối ưu hóa cho phần cứng máy tính hiện đại, NSA giúp tăng tốc suy luận đồng thời giảm chi phí tiền huấn luyện, mà không làm giảm hiệu suất”, theo nghiên cứu.

Ngoài ra, nghiên cứu chỉ ra rằng NSA “sánh ngang hoặc vượt trội” so với các mô hình AI phát triển theo cơ chế “chú ý đầy đủ” (full attention) trên các tiêu chuẩn đánh giá chung, tác vụ ngữ cảnh dài và suy luận dựa trên hướng dẫn.

Cơ sở người dùng của DeepSeek tăng đột biến kể từ tháng 1. Tại Trung Quốc, DeepSeek là dịch vụ chatbot phổ biến nhất tháng 1 với 22,2 triệu người dùng hoạt động hằng ngày, vượt qua con số 16,95 triệu của Douban do ByteDance (công ty mẹ TikTok) phát triển, theo Aicpb.com - trang web chuyên theo dõi các sản phẩm AI.

Sơn Vân