Khi đất kể chuyện bằng âm thanh

"GOm Show" là sự kết hợp giữa âm nhạc bản địa, nhạc cụ được chế tác từ đất nung, và trình diễn sân khấu đương đại

GOm Show – Âm thanh từ gốm, chương trình nghệ thuật đặc biệt do nhóm nghệ sĩ Đàn Đó thực hiện, sẽ công diễn vào hai đêm 28 và 29.6 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, hứa hẹn mang đến một trải nghiệm chưa từng có: một bản giao hưởng từ gốm Việt vừa nguyên sơ, vừa sâu thẳm.

Từ bàn xoay gốm đến sân khấu âm thanh

Lấy cảm hứng từ văn hóa gốm Việt Nam – một di sản vừa hữu hình, vừa mang chiều sâu tâm thức dân tộc, GOm Show là sự kết hợp giữa âm nhạc bản địa, nhạc cụ được chế tác từ đất nung, và trình diễn sân khấu đương đại.

Chương trình không có người dẫn chuyện. Thay vào đó, bàn xoay gốm trở thành “người kể chuyện”, dẫn lối khán giả đi qua hành trình “sáng – hội – chiều – về” bằng những lớp âm thanh giàu chất tượng hình và gợi tưởng.

“GOm Show không mô tả lịch sử bằng lời, mà gợi mở ký ức văn hóa bằng âm thanh”, nghệ sĩ Nguyễn Đức Minh, thành viên nhóm Đàn Đó chia sẻ.

Các chương mục như: Quay về, Thời đó, Xuôi dòng, Tìm Hani, Gom... đều là những tiếng nói nghệ thuật được lấy cảm hứng từ các cộng đồng dân tộc bản địa như M’nông, Tày, Lô Lô, Nùng Dín, Ê Đê, Hà Nhì…

Điểm độc đáo nhất của "GOm Show" chính là hệ thống nhạc cụ được chế tác từ gốm và đất nung

Giai điệu không đến từ ngôn từ, mà từ sự rung động của đất, từ chiếc chum sành ngân vang, từ niêu đất dịu dàng, từ trống lãng vọng lên như tiếng gọi từ lòng đất mẹ.

Một trong những điểm độc đáo nhất của GOm Show chính là hệ thống nhạc cụ được chế tác từ gốm và đất nung, do nghệ sĩ Nguyễn Quang Sự và các cộng sự nghiên cứu suốt thời gian dài.

Trong đó có thể kể đến: Trống Chum - sử dụng chum sành kết hợp săm xe, tạo âm siêu trầm như một cây đàn bass khổng lồ; Trống Lãng - mang hình dáng bánh dày, âm thanh trầm ấm như tiếng vọng từ lòng đất.

Còn Chiêng sành và Chuông sành - mỗi chiếc mang một bản thể âm sắc riêng biệt; Gốm xoay - tạo hiệu ứng âm thanh mềm mại khi xoay tay trên miệng gốm; Đàn Niêu - ngân lên thanh âm dịu dàng từ chính chiếc niêu đất bình dị trong đời sống.

Kết hợp cùng nhạc cụ dân gian, nhạc cụ sáng tạo và yếu tố trình diễn, GOm Show mang đến một trải nghiệm âm nhạc chưa từng có, vừa chân thực, vừa mộng tưởng.

Đàn Đó – Những người kể chuyện bằng văn hóa bản địa

Đứng sau GOm Show là nhóm nghệ sĩ Đàn Đó – tập thể nghệ sĩ đã có hơn 12 năm hoạt động nghệ thuật sáng tạo trên nền tảng chất liệu dân tộc.

Với triết lý: “Lấy văn hóa làm gốc rễ, lấy con người làm năng lượng”, các dự án của Đàn Đó luôn khởi nguồn từ bản sắc bản địa nhưng được thể hiện bằng tinh thần đương đại và ngôn ngữ sáng tạo mới.

Ngoài các thành viên chủ chốt như Đinh Anh Tuấn, Nguyễn Đức Minh, Nguyễn Quang Sự, chương trình còn có sự tham gia của 10 nghệ sĩ trẻ – những gương mặt tài năng, được đào tạo bài bản về nhạc cụ truyền thống, kết hợp tinh thần học thuật với tư duy nghệ thuật mới.

Bàn xoay gốm trở thành “người kể chuyện”

Sự kết hợp này là minh chứng cho một cuộc chuyển giao thế hệ sáng tạo có chiều sâu, nơi các giá trị cũ không bị thay thế mà được tiếp nối và làm mới bằng chính hơi thở của thời đại.

Theo nghệ sĩ Đinh Anh Tuấn, cái tên GOm Show không chỉ gợi nhắc đến chất liệu đất nung, mà còn là biểu tượng cho hành trình tìm lại ký ức văn hóa dân tộc qua âm nhạc.

Đây là dự án khai thác chất liệu gốm như một thực thể nghệ thuật đa tầng: vừa là nhạc cụ, vừa là đạo cụ sân khấu, vừa là nhân vật dẫn truyện.

“Chúng tôi muốn đưa gốm Việt ra thế giới không chỉ bằng sản phẩm trưng bày, mà bằng nghệ thuật biểu diễn, để âm thanh Việt chạm tới cả du khách quốc tế”, nghệ sĩ Đinh Anh Tuấn nói.

Chính vì vậy, sau hai đêm công diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội, GOm Show dự kiến sẽ trở thành chương trình biểu diễn định kỳ phục vụ du khách trong và ngoài nước, mở ra hướng phát triển mới cho du lịch văn hóa và nghệ thuật biểu diễn tại Việt Nam.

"GOm Show" không chỉ là một buổi biểu diễn mà ở đó có chiếc chum biết hát

GOm Show không chỉ là một buổi biểu diễn. Đó là một trải nghiệm văn hóa đa giác quan, nơi khán giả được sống trong vòng tay của đất – nơi chiếc chum biết hát, chiếc niêu biết kể chuyện, và từng tiếng vang trong lòng gốm trở thành âm thanh của tâm hồn Việt.

THỦY NGUYÊN; ảnh: BTC