Khi gen Z viết về văn hóa dân tộc

Các học viên chụp ảnh lưu niệm với ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên. Ảnh: Việt Hùng

Trại sáng tác năm nay thu hút 106 hồ sơ đăng ký từ nhiều địa phương của tỉnh Thái Nguyên. Sau thẩm định, Ban Tổ chức đã chọn 40 học viên chính thức, độ tuổi 14-18, là con em dân tộc Tày, Dao, Kinh về tụ hội. Các em tham gia trại trong 10 ngày (từ ngày 6 đến 15-8), vừa học trực tiếp tại trụ sở Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh, vừa học trực tuyến qua Google Meet. Song song với đó là đi thực tế tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam và Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam. Tại đây, các em có cơ hội quan sát, ghi chép và trải nghiệm văn hóa, lịch sử một cách sống động, từ đó đã có những tác phẩm được ra đời.

Điểm nhấn của trại sáng tác năm 2025 là sự đồng hành của nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu uy tín: Nghệ nhân Xuân Bách, nhà nghiên cứu Quyên Gavoye (Pháp), nhà văn Tống Ngọc Hân, nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh… Trong những buổi trao đổi, học viên đã được truyền đạt kinh nghiệm sáng tác, nhận xét trực tiếp tác phẩm của chính mình. Từ đó giúp các em có thêm kiến thức, tạo những bước đi vững chắc hơn trong hành trình theo đuổi đam mê.

Sau hơn một tuần diễn ra, đã có 29/40 học viên gửi về 33 tác phẩm mới, gồm 9 bài thơ, 24 tác phẩm văn xuôi. Nhiều truyện ngắn, tản văn kết cấu chặt chẽ, có dấu ấn cá nhân. Đặc biệt, đã có những học viên thử sức với truyện dài, chớm dáng dấp tiểu thuyết. Các đề tài trải rộng: từ lịch sử, môi trường, gia đình, bạn bè, đến tình yêu, ước mơ và cả sự băn khoăn về việc giữ gìn bản sắc văn hóa trong xã hội hiện đại.

Có những cây bút trẻ mạnh dạn thể hiện góc nhìn thế hệ mình, để lại ấn tượng với truyện ngắn phản ánh sự giao thoa giữa nhịp sống đô thị và văn hóa dân gian, mở ra những suy tư về cách gen Z kết nối với văn hóa truyền thống.

Là giảng viên trực tiếp trao đổi với các học viên tham dự trại, Nhà văn Tống Ngọc Hân khá tâm đắc với những gương mặt trẻ, chị cho rằng: Trại sáng tác trẻ Thái Nguyên 2025 đã có sự mở rộng đề tài và thể loại. Trong đó phải kể đến lần đầu xuất hiện truyện dài, tùy bút, ký báo chí bên cạnh truyện ngắn, truyện ký và tản văn như những mùa trại trước. Lần đầu tiên, đề tài văn hóa miền núi được nhiều trại viên khai thác.

Có những cây bút ngay khi xuất hiện đã thể hiện được khả năng sáng tác vượt trội như: Dương Tiến Đạt, Triệu Thị Thương... Hay sự trưởng thành, hoàn thiện bút pháp của Dương Phương Thảo. Đặc biệt, ngay trong thời gian trại viết diễn ra, đã xuất hiện những tác phẩm xuất sắc như truyện ngắn "Sợi chỉ của núi" của tác giả Nguyễn Khánh Linh. Trại sáng tác văn học Trẻ 2025 là một khởi đầu đẹp của VHNT Thái Nguyên sau sáp nhập, Nhà văn Tống Ngọc Hân cho biết thêm.

Lan tỏa giá trị văn hóa đặc sắc

Các học viên xuất sắc tại Trại sáng tác nhận phần quà ý nghĩa do Báo và Phát thanh, Truyền hình Thái Nguyên trao tặng. Ảnh: Việt Hùng

Hội ngộ rồi chia tay, chiều 15-8, tại Hội trường Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh, buổi tổng kết trại dã diễn ra đầy bịn rịn, thân tình. Các học viên chăm chú lắng nghe phần nhận xét tác phẩm, không ít gương mặt đỏ bừng vì hồi hộp nhưng vẫn mạnh dạn đứng lên trình bày các tác phẩm của mình, bày tỏ khát vọng gắn bó với văn chương.

Những lời nhận xét tận tình, thẳng thắn từ giảng viên, những góp ý giúp trại viên hiểu rõ hơn điểm mạnh, hạn chế của bản thân để tiếp tục rèn luyện. Đây không chỉ là sự ghi nhận mà còn là lời động viên để các em tiếp tục nuôi dưỡng đam mê.

Nói về Trại sáng tác năm nay, Nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Thái Nguyên bày tỏ: Năm nay Hội VHNT tỉnh phối hợp với Báo và Phát thanh, Truyền hình Thái Nguyên tổ chức Trại sáng tác văn học trẻ với chủ đề "Gen Z viết về văn hóa dân tộc theo cách của gen Z", nhằm khơi dậy niềm đam mê văn học, tinh thần sáng tạo, khuyến khích các cây bút trẻ viết về văn hóa Việt Nam - con người, bản sắc, ngôn ngữ, tập tục, ký ức cộng đồng, bằng lối viết mới mẻ, sáng tạo, mang hơi thở của thời đại số.

Đồng thời, gợi mở và định hướng các đề tài về văn hóa, truyền thống, bản sắc dân tộc, qua đó góp phần gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc trong cộng đồng; hướng tới xây dựng một thế hệ tác giả trẻ biết tự hào về nguồn cội, biết viết lại câu chuyện văn hóa dân tộc bằng chính giọng điệu và góc nhìn của thế hệ mình.

Trong hoàn cảnh khó khăn khi kinh phí hạn hẹp, cơ quan thường trực Hội lại không ở khu vực trung tâm nên nội dung phải điều chỉnh cho phù hợp, vì vậy hoạt động của Trại sáng tác năm nay bị giảm nội dung so với mùa trước.

Tuy vậy, bằng tâm huyết và trách nhiệm với thế hệ trẻ, cơ quan thường trực Hội đã khắc phục khó khăn, tìm kiếm những giải pháp tối ưu để thực hiện hoạt động rất đặc biệt này. Thành công của Trại sáng tác Văn học trẻ 2025 không chỉ nằm ở số lượng trại viên, số lượng bài tham dự trại, mà còn là sự xuất hiện những cây bút mới, cây bút dân tộc thiểu số đầy triển vọng bên cạnh sự tiến bộ của các cây bút đã được rèn giũa qua những mùa trại trước.

Trại sáng tác Văn học trẻ 2025 là minh chứng rõ nét cho sức hút của văn chương với thế hệ Gen Z. Những trang viết chứa đựng sự chân thành, hồn nhiên và một tình yêu văn hóa dân tộc nồng nàn. Đó cũng chính là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại - nơi Gen Z tìm thấy bản sắc để khẳng định mình.

Hoàng Giang