Khi nào sẽ xảy ra vòi rồng tương tự như trên biển Khánh Hòa?

Ngày 23-5, ông Trần Trung Thông, Phó chủ tịch UBND xã Vạn Hưng, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh, cho biết đã ký báo cáo gửi UBND huyện tình hình thiệt hại do vòi rồng xảy ra tại thôn Hà Già.

Theo ông Thông, lúc 15 giờ 30 phút ngày 22-5, thời điểm xảy ra vòi rồng thủy triều đang xuống.

Về thiệt hại, ông Thông cho biết vòi rồng đã làm lật úp một ghe (chiều dài 9 m) của một hộ dân đang neo, thiệt hại khoảng 3 triệu đồng, làm hư hỏng nhẹ ba xuồng tôn dùng để đi lặn đang neo tại chỗ.

Khi xảy ra vòi rồng, người dân kịp thời hỗ trợ, giúp đưa ghe ở khu vực vào bờ an toàn.

Vòi rồng làm lật ghe của ngư dân ở xã Vạn Hưng, chiều 22-5. Ảnh: THÚY DIỄM

Vậy vòi rồng xuất hiện khi nào và dấu hiệu nhận biết của hiện tượng này là gì?

Lý giải về hiện tượng này, Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết vòi rồng là một hiện tượng khí tượng tự nhiên hình thành khi trong bầu khí quyển khi có những xáo trộn không khí mạnh.

Chúng thường xuất hiện trong các cơn dông mạnh hoặc trước khi bão xuất hiện. Lúc này, luồng không khí nóng trong các đám mây dông bốc lên và luồng khí lạnh hơn đi xuống. Hoặc khí nóng ẩm từ vịnh thổi vào gặp không khí lạnh và khô từ núi. Các yếu tố này tạo điều kiện khiến các dòng không khí quay tròn bên trong đám mây (đặc biệt là các đám mây dông tích điện) tạo thành một cơn vòi rồng.

Theo cơ quan khí tượng, nguyên nhân xuất hiện vòi rồng do một khối không khí nóng, ẩm di chuyển ở dưới một khối không khí lạnh, khô thì có khả năng làm xuất hiện những xoáy khí.

Nếu xoáy khí này có áp suất trung tâm rất thấp nghĩa là vật chất trong tâm xoáy rất loãng thì không khí nóng, ẩm ở phía dưới bị hút lên tạo thành một cái vòi chuyển động xoáy rất mãnh liệt.

Cũng có trường hợp vòi rồng phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có vòi rồng. Song hiện tượng này rất hiếm gặp.

Một số con vòi rồng (hay còn gọi là lốc xoáy) có thể đạt tốc độ hơn 300 km/h. Đôi khi, cột không khí xoáy nâng lên khỏi mặt đất sau đó lại chạm xuống một khoảng nào đó và hút mọi thứ dọc theo đường đi của nó.

Hiện tượng vòi rồng tại khu vực biển huyện Cát Hải, Hải Phòng, hồi tháng 7-2023. Ảnh: ANH VŨ

Cơ quan khí tượng lưu ý vòi rồng vẫn có thể xảy ra ở đất liền ngay cả khi hoàn lưu bão đang ở biển hay khi các dải mưa bên ngoài cách xa tâm bão hàng trăm km. Vòi rồng trong các cơn bão nhiệt đới đặc biệt nguy hiểm, vì chúng có xu hướng hình thành rất nhanh. Đôi khi chỉ trong một hoặc hai phút, tốc độ di chuyển lên đến 80-95 km/h.

Một cơn vòi rồng mạnh có thể cuốn theo những vật thể to lớn như xe tàu thuyền, ô tô tải đi một khoảng cách rất xa.

Ở nước ta, vòi rồng thường xảy ra vào mùa hè, tuy nhiên tần suất không nhiều, không đều.

Xuân Hoát