Khi nghệ thuật truyền thống 'bước lên' tàu văn hóa 'Hà Nội 5 cửa ô'

Đoàn tàu đã khai trương ngày 19.8 và có chuyến trải nghiệm đầu tiên vào ngày 31.8, dành riêng cho khách mời, đối tác, báo chí và truyền thông trước khi chính thức mở bán rộng rãi.

Diễn xướng dân ca Quan họ Bắc Ninh trên thuyền

Góc nhìn mới về nghệ thuật truyền thống

Đoàn tàu du lịch văn hóa Hà Nội 5 cửa ô không chỉ là sản phẩm du lịch nội đô đầu tiên tại Hà Nội, mà còn là không gian để nghệ thuật truyền thống tỏa sáng và gần gũi với công chúng.

Dự án Hà Nội 5 cửa ô xuất phát từ trăn trở: làm sao để ký ức Hà Nội không chỉ nằm trên sách vở mà có thể chuyển động, sống động trong đời sống hôm nay. Sau gần 5 năm nghiên cứu, hơn 300 công nhân, kiến trúc sư, nghệ sĩ và chuyên gia văn hóa, du lịch đã hồi sinh các toa xe cũ, biến chúng thành không gian văn hóa di động.

Sản phẩm được xây dựng theo tinh thần “slow travel” – du lịch chậm, nhấn mạnh trải nghiệm cảm xúc và kết nối văn hóa, đồng thời phù hợp với xu hướng “city break” – các chuyến đi ngắn trong đô thị đang được ưa chuộng toàn cầu.

Nhóm nghệ sĩ hát xẩm trên tàu

Trên các toa tàu, hành khách được bước vào không gian văn hóa sống động, nơi các loại hình nghệ thuật truyền thống như chèo, hát xẩm, dân ca Quan họ Bắc Ninh… được tái hiện sinh động, đưa văn hóa đến gần hơn với mọi đối tượng công chúng.

Theo nhóm nghệ sĩ hát xẩm trên tàu do chị Đinh Thảo (Phó giám đốc phụ trách chuyên môn Trung tâm Xúc tiến, Quảng bá di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam) dẫn dắt, việc biểu diễn hát xẩm trên tàu là sự tiếp nối truyền thống của những người hát xẩm xưa, vốn từng hành nghề trên các địa điểm di động, gắn liền với nhà ga và phục vụ người dân.

Các chuyến tàu như này không chỉ mang đến trải nghiệm cảnh quan độc đáo cho hành khách mà còn là không gian quảng bá văn hóa, giúp nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với công chúng trong nước và du khách quốc tế.

Trong 10 năm qua, nghệ thuật xẩm vốn khó tiếp cận công chúng, nhưng hiện nay có nhiều cách kết nối văn hóa truyền thống, từ việc phối hợp các ca khúc với nền nhạc hiện đại đến các hình thức biểu diễn sinh động.

Theo chị Đinh Thảo, nhóm sẽ vẫn giữ lối đàn hát theo truyền thống của các nghệ nhân, đồng thời kể thêm câu chuyện xẩm để du khách trực tiếp tiếp nhận, cảm nhận giá trị văn hóa và nghệ thuật truyền thống một cách trọn vẹn.

Hành khách giao lưu cùng nghệ sĩ hát dân ca Quan họ tại Đền Đô

Nhiều du khách trên tàu hào hứng lắng nghe nghệ thuật truyền thống, thậm chí, nhiều người sẵn sàng tham gia, cùng hòa nhịp với các nghệ sĩ biểu diễn. Hoạt động này mang đến trải nghiệm trực tiếp, sinh động về nghệ thuật truyền thống, đồng thời giúp du khách cảm nhận sâu sắc giá trị văn hóa dân gian qua từng giai điệu và câu chuyện.

Nhà báo Ngô Bá Lục nhận xét, việc lồng ghép nghệ thuật truyền thống vào các tour du lịch sẽ tạo sức hấp dẫn riêng, tôn vinh giá trị nghệ thuật dân gian.

“Qua hình thức này, văn hóa truyền thống được quảng bá rộng rãi, giúp công chúng trong nước và du khách quốc tế trực tiếp trải nghiệm, tiếp cận và cảm nhận một cách sinh động, đồng thời góp phần đưa nghệ thuật dân gian gần gũi hơn với đời sống đương đại”, nhà báo Ngô Bá Lục nhấn mạnh.

Nâng tầm văn hóa Việt

Tham gia trải nghiệm đoàn tàu đặc biệt, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, NSND Xuân Bắc chia sẻ: "Quê gốc bố mẹ và anh em chúng tôi ở Thuận Thành, Bắc Ninh (cũ), nên từ nhỏ, chúng tôi đã lớn lên trong mạch nguồn văn hóa Kinh Bắc. Tôi luôn tự hào và gắn bó với quê hương.

Vì vậy, khi đoàn tàu du lịch văn hóa Hà Nội 5 cửa ô được vận hành, tôi rất vui mừng. Đây là cơ hội kết nối Bắc Ninh – Hà Nội, mang đến trải nghiệm du lịch độc đáo, gần gũi văn hóa và lịch sử hai miền.

Đoàn tàu du lịch văn hóa Hà Nội 5 cửa ô được kiến tạo như tác phẩm nghệ thuật di động, tái hiện ký ức Hà Nội trong không gian đương đại. Cầu Long Biên, sông Hồng, cổng sắt, bảng tin tập thể, tường xi măng, gạch bông, cửa nan Pháp cổ và tranh dân gian Đông Hồ được lồng ghép tinh tế.

Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, NSND Xuân Bắc chia sẻ trải nghiệm

Chất liệu gỗ, gốm, mây tre, vải bố mang đến sự mộc mạc, mỗi toa tàu mang phong cách độc đáo riêng, vừa gần gũi vừa nghệ thuật. Đoàn tàu gồm 5 toa: Ô Cầu Dền, Ô Quan Chưởng, Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa, Ô Đống Mác và toa check-in.

Giám đốc Công ty Cổ phần Du lịch Việt Sen Nguyễn Văn Tài nhận xét, hành trình bắt đầu từ Ga Hà Nội và kết thúc tại Đền Đô (Bắc Ninh) trên đoàn tàu cổ kính nhưng giàu giá trị lịch sử là một tour du lịch độc đáo, kết hợp nghệ thuật truyền thống như hát xẩm, ca trù… cùng ẩm thực địa phương, tạo lợi thế cạnh tranh so với các loại hình khác.

Trong nửa ngày, du khách được trải nghiệm kết hợp ẩm thực và nghệ thuật biểu diễn trên toa tàu, không chỉ nhìn bằng mắt mà còn cảm nhận sâu sắc văn hóa.

Không gian trên tàu được thiết kế tinh thế, đậm nét văn hóa Việt

Hà Nội 5 cửa ô là sản phẩm du lịch độc đáo, kết hợp nhiều giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của Việt Nam, mang đến trải nghiệm gần gũi và sinh động.

Ban tổ chức cho biết vì sản phẩm du lịch mới được khai thác nên ban tổ chức sẽ tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện cho tour du lịch được hấp dẫn hơn.

Ngay khi buổi trải nghiệm đầu tiên, ban tổ chức đã tiếp nhận nhiều ý kiến đóng góp khá chân thành từ các vị khách mời như cần tiếp tục gia tăng các hoạt động trải nghiệm trực tiếp ngay trên toa tàu, giúp du khách có cơ hội tương tác sâu hơn với văn hóa, bổ sung những hình thức giao lưu như khách hát cùng nghệ sĩ quan họ, tham gia các hoạt động với nghệ nhân, hay hòa mình vào không gian văn hóa của di sản Đền Đô...

Các hành khách dâng hương tại Đền Đô

Các hành khách lên tàu tàu trở về Ga Hà Nội

Đội ngũ nhân viên đường sắt phục vụ trên tour cũng cần được huấn luyện kỹ càng hơn để nâng cao kỹ năng đón tiếp và kịp thời đáp ứng nhu cầu của du khách, đặc biệt là khi hành trình này dự kiến sẽ thu hút đông đảo khách quốc tế.

Việc ra mắt đoàn tàu văn hóa du lịch này cũng là bước đi thiết thực, hưởng ứng chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa quốc gia, biến di sản thành trải nghiệm đương đại và góp phần nâng tầm văn hóa Việt Nam trên bản đồ quốc tế.

THÚY HIỀN - THANH MAI