Khi thầy cô giáo trở thành 'nhà sáng chế'
Hội thi thiết bị đào tạo tự làm tỉnh Quảng Trị năm 2025 do Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức là sân chơi bổ ích, tôn vinh trí tuệ, sự sáng tạo và lòng nhiệt huyết của đội ngũ giáo viên. Từ những trăn trở trong thực tiễn giảng dạy, các thầy cô giáo đã trở thành những 'nhà sáng chế', tạo ra các sản phẩm có tính ứng dụng cao, tiết kiệm chi phí, phục vụ hoạt động dạy học, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề và nguồn nhân lực của tỉnh.
Để triển khai tốt hội thi, Sở GD-ĐT đã có nhiều văn bản chỉ đạo, thành lập các tiểu ban, ban hành quy chế và thể lệ chi tiết, đồng thời đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị trực thuộc đăng ký tham gia.
Hưởng ứng hội thi, các cơ sở đào tạo đã nhanh chóng triển khai, rà soát, lựa chọn những ý tưởng, sản phẩm chất lượng và có tính ứng dụng cao nhất. Hầu hết các trường đều chuẩn bị chu đáo, xem đây là cơ hội khẳng định chất lượng đào tạo. Những sản phẩm được mang đến hội thi đều là những thiết bị xuất sắc nhất, đã và đang được áp dụng hiệu quả trong thực tiễn dạy học.
Diễn ra trong 3 ngày (từ 4-6/11), hội thi đã lựa chọn được 25 thiết bị từ 18 cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh, huy động trí tuệ tập thể của gần 100 tác giả và nhóm tác giả. Ban Tổ chức đã chia các thiết bị về 3 tiểu ban, tương ứng với các nhóm ngành, nghề đào tạo chính, gồm: Điện, may công nghiệp; Nông nghiệp; Công nghệ ô tô, hàn, lái xe ô tô, dịch vụ, pháp luật. Điều này cho thấy phong trào đã có sức lan tỏa rộng rãi, thu hút sự tham gia đông đảo của các thầy, cô giáo. Các thiết bị tự làm được đánh giá là những phương tiện giảng dạy hữu ích, giúp thầy cô giáo thể hiện hiệu quả các phương pháp dạy học.

Ban Tổ chức trao thưởng cho các đơn vị đoạt giải cao tại hội thi - Ảnh: Nh.V
Xuất phát từ thực tiễn giảng dạy, đứng trước những bài giảng khó, những mô hình thực hành đắt đỏ hoặc không có sẵn, các thầy cô đã trăn trở tìm tòi, đưa ra giải pháp cải tiến để nâng cao hiệu quả giảng dạy, phù hợp với điều kiện thực tế.
Các thiết bị dự thi đều có ưu điểm chung là sự kết hợp giữa tính thực tiễn và sáng tạo, sử dụng nguyên, vật liệu dễ tìm. Nhiều sản phẩm đã ứng dụng hiệu quả tiến bộ khoa học kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo, biến những vật tư đơn giản thành mô hình dạy học giá trị. Các thiết bị không chỉ bảo đảm tính khả thi, tiết kiệm chi phí mà còn có tính thẩm mỹ, tiện ích và có thể ứng dụng lâu dài.
Chia sẻ tại hội thi, thầy giáo Trần Vĩnh Thắng, Trưởng phòng Đào tạo Trường cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị cho hay: Thiết bị dạy học tự làm là các mô hình mô phỏng từ thực tế, giúp giải quyết hiệu quả vấn đề thiếu hụt điều kiện giảng dạy trực quan tại chỗ như hồ nuôi tôm, chuồng trại hay vườn tược... Việc xây dựng các mô hình này không chỉ tiết kiệm kinh phí mà còn giúp truyền tải đầy đủ nội dung bài học ngay tại phòng học. Ưu điểm nổi bật của thiết bị dạy học tự làm là sử dụng hiệu quả trong dạy học tích hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực hành. Ở cuộc thi này, trường tham gia với 3 sản phẩm ở các hạng mục nông nghiệp và công nghệ, bao gồm, “Thiết bị hàn ống tự động ứng dụng công nghệ hàn MIG/MAG” (công nghệ), “Mô hình trồng rau sạch bằng rác thải hữu cơ”, “Mô hình bầu vú sữa bò thực hành vắt sữa” (nông nghiệp).

Hội thi ghi nhận nhiều mô hình có tính ứng dụng cao trong thực tiễn - Ảnh: Nh.V
Thầy Trần Vĩnh Thắng cho biết thêm, các sản phẩm tự làm mang lại hiệu quả cao trong giảng dạy và tiết kiệm chi phí lớn cho nhà trường. Ví dụ “Thiết bị hàn ống tự động ứng dụng công nghệ hàn MIG/MAG” của nhà trường tự làm có chi phí gần 6 triệu đồng, trong khi đó, nếu mua thiết bị tương tự trên thị trường, giá thành dao động từ 80-100 triệu đồng. Thiết bị tự chế này có thiết kế đơn giản, nhỏ gọn, dễ sử dụng, cho phép hàn được nhiều vị trí khác nhau, chất lượng đường hàn thẳng, sóng hàn đều...
Mỗi mô hình mang đến hội thi đều có sự đầu tư tâm sức, trí tuệ của đội ngũ giáo viên, mang lại giá trị thiết thực trong thực tiễn dạy học. Có thể kể đến một số mô hình tiêu biểu như: “Dạy học lưu động” (Trường cao đẳng Nghề Quảng Trị, giải nhất), “Ứng dụng IoT trong nhà màng” (Trường cao đẳng Kỹ thuật Công-Nông nghiệp Quảng Trị, giải nhất), “Điều khiển, giám sát thiết bị đào tạo trên Web Server qua AWS” (Trường trung cấp Công nghệ-Du lịch số 10, giải nhất), “Chuồng nuôi lợn nái sinh sản công nghệ cao” (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên khu vực Vĩnh Linh, giải nhì), “Điều hòa INVERTER” (Trường trung cấp Công nghệ-Du lịch số 10, giải nhì), “Phần mềm hỗ trợ bài tập thực hành lái xe ô tô trong hình; dừng xe và khởi hành ngang dốc, ghép xe dọc vào nơi đỗ, ghép xe ngang vào nơi đỗ” (Trường trung cấp Nghề Giao thông vận tải Quảng Trị, giải ba)...
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Lê Thị Hương khẳng định: Hội thi thiết bị đào tạo tự làm được tổ chức nhằm khai thác tiềm năng trí tuệ và sức sáng tạo của đội ngũ nhà giáo, người học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, vừa lựa chọn các thiết bị chất lượng để áp dụng rộng rãi nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Hội thi còn là một diễn đàn quan trọng để các đơn vị trao đổi kinh nghiệm sáng chế, đẩy mạnh tuyên truyền về giáo dục nghề nghiệp và thu hút sự tham gia của doanh nghiệp. Các sản phẩm xuất sắc nhất sẽ được tuyển chọn tham dự hội thi toàn quốc, dự kiến tổ chức vào năm 2026.
Đặc biệt, với sự đầu tư bài bản, chỉnh chu, Trường cao đẳng Nghề Quảng Trị đã xuất sắc giành giải nhất toàn đoàn tại hội thi năm nay.
Ông Lê Thủy Thạch, Trưởng phòng Giáo dục nghề nghiệp-Thường xuyên (Sở GD-ĐT) cho biết: Điều đáng mừng là đa số các thiết bị mang đến hội thi đều có tính ứng dụng cao, thiết kế phù hợp với nội dung chương trình và đối tượng người học. Những thiết bị được kết tinh từ tài năng, trí tuệ và sức sáng tạo của đội ngũ cán bộ, nhà giáo trong phong trào cải tiến, sáng chế thiết bị đào tạo. Hội thi không chỉ đánh giá sản phẩm mà còn là dịp để các nhà giáo khẳng định năng lực chuyên môn, trình diễn những sáng kiến và giải pháp sáng tạo phù hợp thực tiễn. Từ sân chơi trí tuệ này, các trường sẽ tiếp tục lựa chọn những sản phẩm sáng tạo, phù hợp với thực tiễn dạy học để nhân rộng, áp dụng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và lan tỏa sâu rộng phong trào trong toàn thể đội ngũ nhà giáo.










