Khó khăn chồng chất, doanh nghiệp thế giới 'vững tay chèo'

Công nhân làm việc tại nhà máy của hãng Volkswagen ở Zwickau, miền đông nước Đức. Ảnh: AFP/ TTXVN

Sau những ảnh hưởng nặng nề do chính sách đóng cửa chống dịch COVID-19, các doanh nghiệp thế giới tiếp tục đương đầu với hàng loạt thách thức từ đà tăng vọt của giá nhiên liệu do xung đột cho đến chi phí đi vay cao hơn. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia vẫn tin tưởng các doanh nghiệp sẽ có những sáng kiến để vượt qua “cơn bĩ cực” hiện nay.

Khó khăn chồng chất

Xung đột Nga-Ukraine đã làm gián đoạn hoạt động thương mại, đầu tư, đẩy lạm phát lên cao và ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Lạm phát gia tăng đã thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và các ngân hàng trung ương lớn khác tăng lãi suất khiến chi phí đi vay của doanh nghiệp cao hơn.

Thiếu hụt nguyên liệu đầu vào và các lệnh trừng phạt dẫn đến cắt đứt các "huyết mạch" giao thông quan trọng giữa Nga với Ukraine và phần còn lại của thế giới, làm gián đoạn thương mại trên phạm vi rộng hơn.

Các kết nối của Nga với các cảng châu Âu đã bị cắt và xuất khẩu hàng hóa sang các điểm đến khác bị hạn chế. Các cảng ở Biển Đen của Ukraine đã bị phong tỏa khiến nước này chỉ còn vài tuyến đường xuất khẩu hàng hóa. Hàng không giữa châu Âu và châu Á phải định tuyến lại để tránh không phận Nga.

Sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực đã gây ra tình trạng thiếu hụt đầu vào và tăng giá hàng hóa. Ukraine là nhà cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhiều nhà máy, trong khi các công ty sản xuất thiết bị vận tải, máy móc, thiết bị điện tử và các sản phẩm thực phẩm đặc biệt phụ thuộc vào kim loại, hóa chất, phân bón và các mặt hàng khác của Nga.

Số liệu thống kê cho thấy doanh nghiệp phá sản trong lĩnh vực chế tạo tại Anh tăng 63% kể từ năm ngoái, do giá năng lượng tăng mạnh, lãi suất tăng và số đơn đặt hàng giảm.

Theo phân tích của công ty kiểm toán Mazars dựa trên số liệu của Insolvency Service, cơ quan chính phủ hỗ trợ các doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, số doanh nghiệp phá sản tăng từ 893 trong năm 2020-2021 lên 1.454 trong năm 2021-2022.

Nhiều doanh nghiệp đã tự nguyện đóng cửa trước khi cạn nguồn tín dụng và mất khả năng thanh toán. Trong khi đó, với một số doanh nghiệp, hóa đơn năng lượng có thể tăng gấp 3-4 lần vào tháng Mười tới, khi nhiều hợp đồng với giá cố định được thương lượng lại. Ông Julien Irving, một đối tác tại Mazars, cho rằng lãi suất tăng khiến các doanh nghiệp phải chịu thêm chi phí khi đi vay, từ đó giảm khả năng thanh toán.

Nhiều công ty đa quốc gia đã thông báo cắt giảm lao động. Peloton sẽ cắt giảm 800 việc làm, trong khi Calm sẽ sa thải 20% lực lượng lao động. Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp ở châu Âu đang chịu tác động lớn. Công ty bán lẻ xe đã qua sử dụng Cazoo sẽ giảm lực lượng lao động 15%, với khoảng 750 người.

Theo một cuộc khảo sát với 1.107 doanh nghiệp nhỏ do ngân hàng Goldman Sachs (Mỹ) tiến hành, khoảng 91% doanh nghiệp cho biết những thách thức kinh tế hiện nay đang có tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh và 73% doanh nghiệp cho biết chi phí năng lượng ngày càng tăng đang có tác động tiêu cực đến lợi nhuận của họ.

Giải pháp ứng phó

Robot kỹ thuật làm việc tại phân xưởng sản xuất tập đoàn chế tạo ô tô Geely của Trung Quốc ở Lâm Hải, tỉnh Chiết Giang. Ảnh: THX/TTXVN

Trước đà tăng của chi phí đầu vào, hầu hết doanh nghiệp đều lên kế hoạch tăng giá sản phẩm. Dù vậy, việc điều chỉnh giá có sự chuẩn bị cho tương lai sẽ tạo ra sự khác biệt trong một chiến lược định giá thành công.

Các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần cân nhắc tạo thêm giá trị cho sản phẩm khi tăng giá. Ví dụ, một doanh nghiệp phần mềm có thể cung cấp các dịch vụ bổ sung với mức giá ưu đãi.

Ngoài việc chuyển gánh nặng chi phí sang người tiêu dùng, các chủ doanh nghiệp nhỏ cũng đang sáng tạo, tìm kiếm các giải pháp thay thế, chẳng hạn như giảm số lượng hàng hóa và dịch vụ được để giúp ổn định chi phí. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể hợp tác với các tổ chức cho vay phi lợi nhuận để tiếp cận vốn và nhận tư vấn về việc điều chỉnh chi phí.

Theo một số chuyên gia, doanh nghiệp cũng cần cân nhắc phương án tích trữ trước nguyên liệu thô với số lượng lớn để tiết kiệm tiền và được chiết khấu số lượng lớn. Nếu thiếu tiền mặt, doanh nghiệp có thể xem xét vay để tích trữ. Giới phân tích nhấn mạnh doanh nghiệp cũng cần cân nhắc các kế hoạch đầu tư về công nghệ, nhân sự và các lĩnh vực khác để thúc đẩy tăng trưởng và mang lại lợi ích lâu dài.

Về giải pháp ứng phó với cuộc khủng hoảng giá năng lượng, các chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp nên tập trung vào quá trình chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo khi đà tăng vọt của giá dầu và khí đốt tự nhiên cũng làm tăng đáng kể chi phí sản xuất và vận hành. Bên cạnh đó, ngày càng nhiều người tiêu dùng có xu hướng mua hàng từ các doanh nghiệp hướng trọng tâm vào phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Vì vậy, nhiều doanh nghiệp đang coi quá trình phục hồi kinh doanh sau đại dịch COVID-19 là cơ hội để thích ứng với nền kinh tế carbon thấp trong tương lai. Quan trọng hơn, quá trình chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo cũng đem lại nhiều lợi ích: giảm chi phí nhiên liệu, tăng lợi nhuận trong dài hạn, cải thiện hình ảnh thương hiệu, gia tăng lợi thế cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư.

Theo các chuyên gia, quá trình chuyển đổi cũng giúp doanh nghiệp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu và tác động từ các vấn đề địa chính trị toàn cầu không thể đoán trước. Hơn nữa, chuyển đổi sang năng lượng xanh sẽ giúp doanh nghiệp vượt lên trước đối thủ và tạo sự khác biệt cho thương hiệu của họ trên thị trường.

Các nhà kinh tế nhấn mạnh bất kể chọn lựa chiến lược nào, doanh nghiệp cần đánh giá cách đối thủ cạnh tranh phản ứng với tình huống, đồng thời giám sát tình hình sức khỏe và chất lượng hoạt động của các nhà cung cấp.

Với nguồn tài nguyên dữ liệu và năng lực phân tích hiện nay, doanh nghiệp nên khai phá một chiến lược ứng phó với lạm phát hiệu quả thay vì cố gắng lựa chọn giữa các phương án tăng giá bán, tăng lợi nhuận hoặc giảm chất lượng./.

Trà My (Tổng hợp)