Khó khăn trong công tác chống buôn lậu thuốc lá

Thâm nhập “thủ phủ” buôn thuốc lá lậu

Xã Ngọc Côn (Trùng Khánh) là một trong những địa bàn có tình trạng buôn lậu thuốc lá diễn ra rất phức tạp nhất ở tỉnh. Nơi đây địa bàn rộng, đường biên giới dài, địa hình phức tạp, khiến việc kiểm soát hàng lậu càng khó khăn hơn. Các đối tượng buôn lậu có thể hành động bất chấp mưa nắng, ngày, đêm khiến cho cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Côn luôn trong trạng thái “sẵn sàng chiến đấu”.

Trung tá Trần Thanh Bình, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Ngọc Côn cho biết: Các đầu nậu buôn lậu cử người theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động của cơ quan chức năng, chỉ chờ khi có cơ hội sẽ lập tức thông tin cho các “đối tác” Trung Quốc thả những bao tải thuốc lá được bọc kín trong túi nilon xuống sông. Dòng nước xiết sẽ biến thành “cỗ máy” vận tải an toàn, hiệu quả, miễn phí những bao thuốc lá lậu về Việt Nam. Khi những bao thuốc về đến nội địa, họ dùng những chiếc bè nhỏ bơi ra sông, kéo những bao thuốc vào bờ rồi vớt lên, mang bán. Mỗi bao thuốc lá 25 kg họ dễ dàng kiếm được 200 - 350 nghìn đồng tiền công vận chuyển, nếu tính cả tiền lãi có thể tới 500 - 600 nghìn đồng. Với lợi nhuận cao như vậy, nhiều người dân bất chấp dòng nước lũ nguy hiểm, đánh cược cả tính mạng để tham gia vào mạng lưới buôn lậu thuốc lá.

Đồn trưởng Bình cùng các đồng đội dẫn chúng tôi đi dọc theo bờ sông lên phía thượng nguồn, nơi có cột mốc 785. Con đường lầy lội trơn trượt, dọc hai bờ sông, dễ đến cả trăm chiếc bè nhỏ kết từ ống nhựa neo đậu ẩn nấp sau những lùm cây, bụi cỏ. Hai bờ sông, cả trên bờ và dưới nước, bao dứa, túi nilon vứt đầy. Phía trên bờ, thỉnh thoảng có cả đống thuốc lá nguyên liệu bị hỏng vứt rải rác bên bờ ruộng. Quang cảnh cho thấy những hoạt động buôn lậu diễn ra nhộn nhịp lúc về đêm.

Vì lợi nhuận cao, các đối tượng buôn lậu sẵn sàng mai phục cả ngày, cả tuần để chờ đợi thời cơ thuận lợi, khi lực lượng chức năng mất tập trung để kéo cả đoàn cửu vạn mang thuốc lá vượt qua biên giới. Lúc cao điểm, thu hút tới hàng trăm người từ khắp nơi để làm cửu vạn khuân vác hàng. Khi bị bắt giữ, họ sử dụng người già, phụ nữ để van xin nài nỉ. Nếu không được thì dùng đối tượng nghiện ma túy để tranh cướp hàng, uy hiếp lực lượng chức năng. Các đối tượng sẵn sàng manh động cướp lại hàng, cản trở, chửi bới, lăng mạ lực lượng chức năng. Họ quăng gỗ, đá ra đường làm vật cản, chọc thủng lốp xe, chọc que vào ổ khóa xe máy của cán bộ, chiến sĩ để cản trở anh em làm nhiệm vụ...

Theo Trung tá Trần Thanh Bình, muốn giải quyết triệt để vấn đề buôn lậu thuốc lá, một mặt chúng ta cần có những giải pháp cơ bản, lâu dài để nâng cao thu nhập, ổn định đời sống nhân dân vùng biên giới. Cần làm cho người dân vùng biên nhận thức được việc buôn lậu thuốc lá là sai trái, là gây hại đến hoạt động sản xuất và chế biến thuốc lá của chính người dân trồng thuốc lá và cả nhà sản xuất. Mặt khác, tỉnh cần xem xét, yêu cầu các công ty thu mua thuốc lá khi hết thời hạn thu mua nguyên liệu thì phải xuất hết hàng trong kho, đóng cửa kho hàng không được thu mua.

Quyết liệt thực hiện các giải pháp phòng, chống

Từ đầu năm 2023 đến nay, BĐBP tỉnh phát hiện, bắt giữ, xử lý 31 vụ, thu giữ hơn 68 tấn thuốc lá nguyên liệu và hơn 38.000 bao thuốc lá điếu cùng nhiều tang vật khác có liên quan. Những con số trên cho thấy, tình hình buôn lậu thuốc lá trên địa bàn tỉnh rất phức tạp.

Các lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới.

Nguyên nhân của tình trạng buôn lậu thuốc lá là do đối diện địa bàn huyện Trùng Khánh, Hà Quảng là vùng nguyên liệu thuốc lá rất lớn thuộc thành phố Tịnh Tây, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Đây là khu vực trồng thuốc lá trọng điểm của nước bạn. Các nhà máy chế biến thuốc lá của phía bạn chỉ thu mua, sử dụng lá thuốc lá loại 1 và loại 2 để sản xuất thuốc lá trong nước. Phần còn lại là loại kém chất lượng, phía bạn để cho người dân tự do bán sang Việt Nam với giá rất thấp so với giá thu mua của các thượng lái Việt Nam, mỗi kg có thể chênh lệch tới 20.000 đồng. Chính vì lợi nhuận cao nên rất nhiều thương lái tập trung về khu vực Trùng Khánh, Hà Quảng buôn lậu thuốc lá. Khi hàng về đến nội địa, các đối tượng sẽ trộn lẫn giữa thuốc lá nhập lậu với thuốc lá trồng được trong vùng nguyên liệu để hợp thức hóa rồi vận chuyển vào nội địa tiêu thụ, gây khó khăn cho công tác kiểm soát.

Đại tá Phạm Vũ Dương, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh cho biết: Trước tình hình buôn lậu thuốc lá phức tạp, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh kịp thời tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh, đồng thời tham mưu Ban Chỉ đạo 389/ĐP tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các lực lượng, địa phương liên quan tăng cường phòng, chống nhập lậu thuốc lá. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị tăng cường lực lượng cho các địa bàn trọng điểm, phối hợp với các lực lượng liên quan thành lập các điểm chốt chặn cố định và di động trên biên giới, ở các khu vực giáp gianh giữa biên giới và nội địa. Dự báo thời gian tới, hoạt động nhập lậu thuốc lá tiếp tục diễn biến theo chiều hướng ngày càng phức tạp, khó lường. Để đảm bảo giữ vững an ninh, trật tự, ngăn chặn có hiệu quả với hoạt động buôn lậu thuốc lá, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tăng cường tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ biên giới, tuyệt đối không để đối tượng lợi dụng sơ hở hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá từ Trung Quốc vào Việt Nam dưới bất kỳ hình thức, thủ đoạn nào. Khẩn trương điều chỉnh, bổ sung lực lượng, tăng cường cho các địa bàn, thời gian trọng điểm nhằm kiểm soát hiệu quả các điểm nóng về buôn lậu thuốc lá.

Để phòng, chống buôn lậu thuốc lá, BĐBP tỉnh chủ động tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng tổ chức tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân chấp hành nghiêm pháp luật, tích cực tố giác tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến buôn lậu, không tham gia, không tiếp tay cho buôn lậu. Phối hợp với lực lượng công an, chính quyền địa phương thường xuyên kiểm tra tạm trú; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh lưu trú trái phép, đối tượng cư trú, hoạt động trái phép ở khu vực biên giới, làm trong sạch địa bàn, không để hình thành các tổ chức, đường dây chuyên nghiệp vận chuyển thuê hàng hóa qua biên giới trái phép. Thường xuyên quan tâm, làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị bảo kê, tiếp tay cho buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Đỗ Tuấn