Khó kiểm soát cơ sở khám chữa bệnh 'chui', không có giấy phép hành nghề

Cơ sở chăm sóc sắc đẹp quảng cáo tràn lan

Vừa qua, các Đoàn giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội đã giám sát tại một số quận, huyện, cơ sở y tế ngoài công lập trên địa bàn quận Cầu Giấy, Hoàng Mai, huyện Đông Anh, thị xã Sơn Tây. Qua giám sát các Đoàn đã ghi nhận những kết quả đạt được như, với tổng số 15.339 cơ sở, cơ bản các cơ sở đã chấp hành tốt các quy định của pháp luật trong hoạt động hành nghề y, dược tư nhân. Các cơ sở hành nghề khi được cấp phép hoạt động theo phạm vi chuyên môn, danh mục kỹ thuật được phê duyệt.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Hà Nội, Trưởng Đoàn giám sát số 1 của Thường trực HĐND TP làm việc tại quận Hoàng Mai

Công tác cấp chứng chỉ hành nghề và giấy phép hoạt động cho cơ sở hành nghề y, dược tư nhân bảo đảm đúng quy định. Quy trình cấp phép được rà soát và kịp thời điều chỉnh những bất cập, đảm bảo tính công khai minh bạch, tuân thủ đúng quy định của pháp luật, quy trình giải quyết thủ tục hành chính...

Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm về hành nghề y, dược tư nhân, cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ trên địa bàn TP đã được các cấp, các ngành quan tâm triển khai thực hiện. Qua kiểm tra đã kịp thời giải quyết, xử lý các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực hành nghề y, dược tư nhân. Từ 1/1/2021 đến 31/5/2024, đã tiến hành kiểm tra, thanh tra 1.115 lượt cơ sở (697 cơ sở hành nghề khám, chữa bệnh; 418 cơ sở hành nghề dược); tước 61 chứng chỉ hành nghề và giấy phép hoạt động; xử lý vi phạm hành chính 691 cơ sở, tổng số tiền phạt trên 13,5 tỷ đồng. Các quận, huyện, thị xã thanh tra 23.737 lượt cơ sở; xử lý vi phạm hành chính đối với 1.366 trường hợp, tổng số tiền phạt trên 15 tỷ đồng, đóng cửa 324 cơ sở.

Thành viên Đoàn giám sát khảo sát tại cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn quận Hoàng Mai

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Đoàn giám sát cũng nhận thấy vẫn còn những hạn chế trong việc quản lý hành nghề y, dược tư nhân, đó là: vẫn còn tình trạng các cơ sở hoạt động “chui”, không có giấy phép hành nghề nhưng chưa kiểm soát được. Vẫn tồn tại các cơ sở cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh khi chưa được cấp giấy phép, không có chứng chỉ hành nghề; hành nghề quá phạm vi chuyên môn được cấp phép; quảng cáo dịch vụ khám, chữa bệnh khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo, quảng cáo quá nội dung được phê duyệt theo quy định...

Đáng chú ý, các cơ sở chăm sóc sắc đẹp - spa không có chức năng hoạt động khám chữa bệnh nhưng vẫn quảng cáo hoạt động khám chữa bệnh, phẫu thuật thẩm mỹ bằng các hình thức quảng cáo trên trang thông tin điện tử, mạng xã hội… Đồng thời, việc xử lý các hoạt động quá phạm vi sang lĩnh vực y tế của các cơ sở thẩm mỹ viện, dịch vụ chăm sóc sắc đẹp, spa (các dịch vụ làm đẹp tiêm các chất đầy môi, mắt, má; cắt mí mắt...) còn lúng túng, bất cập.

Đoàn giám sát số 2 của Thường trực HĐND TP do Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên làm Trưởng Đoàn, khảo sát thực tế tại cơ sở thẩm mỹ trên địa bàn quận Cầu Giấy

Lực lượng cán bộ y tế còn mỏng

Một trong những nguyên nhân khiến tình trạng này tồn tại lâu do địa bàn Hà Nội rộng, các loại hình hành nghề y, dược tư nhân đa dạng, số lượng cơ sở hành nghề lớn, hoạt động của các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân chủ yếu ngoài giờ hành chính. Trong đó nhiều cơ sở nằm ở các khu chung cư, thôn, xóm, phân tán nên khó khăn cho việc kiểm soát thường xuyên. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác quản lý hành nghề y, dược tư nhân còn thiếu, tuyến xã chủ yếu là kiêm nhiệm; trình độ, năng lực của một số cán bộ y tế phụ trách lĩnh vực hành nghề cấp xã còn hạn chế nên kết quả công tác giám sát, kiểm tra chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu.

Đồng thời, hiện chưa có quy định cụ thể và biện pháp hiệu quả để quản lý đối với các loại hình nhạy cảm như: thẩm mỹ viện, spa, chăm sóc sắc đẹp. Đây là loại hình kinh doanh không điều kiện, không thuộc phạm vi quản lý của ngành y tế nhưng lại thường xuyên quảng cáo quá phạm vi...

Chia sẻ khó khăn này, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Võ Xuân Trọng cho biết, do đặc thù các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân đại đa số hoạt động ngoài giờ hành chính nên việc kiểm tra, giám sát hoạt động các cơ sở hành nghề chưa được thường xuyên. Biên chế cán bộ làm công tác chuyên môn về y, dược tại Phòng Y tế quận còn mỏng. Tại UBND các phường không có cán bộ chuyên trách nên đã hạn chế tới công tác quản lý Nhà nước về y tế nhất là việc việc tra, giám sát.

Cùng chung thực trạng này, tại thị xã Sơn Tây công tác quản lý hành nghề y, dược tư nhân tại thị xã Sơn Tây cũng còn một số khó khăn, vướng mắc như: số lượng cơ sở hành nghề y, dược ngày một tăng, phần lớn các cơ hoạt động ngoài giờ hành chính, một số cơ sở hoạt động không phép theo những hình thức khác nhau. Trong khi đó, nguồn nhân lực tại cơ quan quản lý cấp huyện số lượng ít, phải kiêm nhiệm nhiều việc dẫn đến còn hạn chế trong quỹ thời gian thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát thường xuyên hoạt động của các cơ sở.

Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Võ Xuân Trọng phát biểu tại buổi làm việc với Đoàn giám sát

Ngoài ra, một số cá nhân hành nghề ngoài giờ tại nhà riêng vào buổi tối, không đăng ký cấp phép hoặc một số cá nhân hoạt động hành nghề dưới dạng phục vụ tại nhà người bệnh (tiêm truyền dịch, khám bệnh, cấp thuốc...). Hình thức này thường không có địa điểm cố định, không có biển hiệu quảng cáo... nên khó kiểm soát, gây khó khăn trong công tác kiểm tra.

Cùng đó, ý thức của một số tổ chức, cá nhân trong hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập chưa cao, mang tính đối phó khi có đoàn kiểm tra tới làm việc. Ngoài ra, việc kiểm tra tại cấp xã, phường chủ yếu dừng lại ở việc hướng dẫn, nhắc nhở chưa phát huy rõ rệt vai trò quản lý Nhà nước trong lĩnh vực hành nghề y, dược ngoài công lập.

Trước những khó khăn, vướng mắc nêu trên, các quận, huyện đề xuất bổ sung nhân lực cho y tế thì mới có thể quản lý tốt hơn; có cơ chế về nhân lực y tế để lực lượng y tế yên tâm công tác và thu hút về làm việc; theo chức năng, nhiệm vụ từng cấp cần phân cấp rõ hơn trong việc kiểm tra giữa sở y tế và quận; có sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, đơn vị trên địa bàn trong việc kiểm tra hoạt động hành nghề y, dược tư nhân...

Thịnh An