Khó lường ma trận hàng giả

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho người tiêu dùng (NTD) và doanh nghiệp làm ăn chân chính, mà còn trực tiếp đe dọa sức khỏe, thậm chí tính mạng của người dân. Thị trường chưa bao giờ chứng kiến sự đa dạng, tinh vi và táo bạo của hàng giả như hiện nay.

Cán bộ Sở Công Thương tuyên truyền Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho tiểu thương trên địa bàn phường Tân Thịnh, thành phố Hòa Bình.

Trong những năm gần đây, hình thức mua sắm trên mạng ngày càng phát triển mạnh mẽ. Hình thức này mở ra nhiều cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp, cá nhân và sự tiện lợi cho NTD. Tuy nhiên, đi kèm với những lợi ích đó là không ít rủi ro. Trên các sàn thương mại điện tử NTD dễ dàng bắt gặp những sản phẩm được quảng cáo hấp dẫn, giá rẻ bất ngờ. Nhưng phía sau mức giá rẻ là nguy cơ tiềm ẩn khi nhiều sản phẩm là hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Nhiều người bán hàng còn lợi dụng các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, dán nhãn "hàng xách tay”, "hàng sale giá rẻ” để tiêu thụ hàng giả, hàng kém chất lượng. Đặc biệt, ở các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa đang trở thành điểm tiêu thụ lý tưởng do người dân thiếu kiến thức và thu nhập còn thấp. Nhiều mặt hàng thiết bị điện như quạt tích điện, quạt trần, quạt treo tường… không có phiếu bảo hành hay thông tin xuất xứ. Chị Nguyễn Thị Hải An, phường Tân Thịnh, TP Hòa Bình cho biết: Xem trên mạng thấy sản phẩm quạt trần đẹp giá rẻ nên tôi đặt mua. Sản phẩm chỉ hoạt động được vài ngày rồi hư hỏng, không được bảo hành hay sửa chữa.

Không chỉ hàng tiêu dùng, hàng giả đang len lỏi từ trong bữa ăn đến tủ thuốc của các gia đình, NTD khó có thể phân biệt được. Những mặt hàng như kem chống nắng, mỹ phẩm làm trắng da, thực phẩm chức năng, thuốc tây, dược liệu, mắm nêm, giá đỗ ngâm hóa chất, gạo… đều bị làm giả với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Không khó để bắt gặp các mặt hàng giả trên thị trường.

Trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái ngày càng phức tạp, NTD là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất. Tâm lý chung là sự lo lắng, hoang mang và dần mất đi niềm tin vào thị trường. Bà Nguyễn Thị Hoa ở phường Tân Hòa, TP Hòa Bình chia sẻ: Xem trên thông tin đại chúng về vấn nạn hàng giả, tôi thấy hoang mang. Giờ đi chợ hay vào siêu thị mua đồ luôn phải đắn đo suy nghĩ. Sữa cho cháu không biết thật giả thế nào. Rau củ thì sợ hóa chất. Đến cả cái bánh, cái kẹo cũng phải cân nhắc. Cùng một sản phẩm, hai cửa hàng giá chênh nhau một chút là có sự nghi ngờ. Thật sự rất bất an…

Nhiều NTD cho biết rất khó phân biệt hàng thật - hàng giả, đặc biệt với các sản phẩm được làm nhái tinh vi. Các biện pháp nhận biết thông thường như kiểm tra bao bì, mã vạch đôi khi không còn hiệu quả. Điều này dẫn đến tâm lý e ngại, thậm chí tránh mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc bán trôi nổi trên mạng xã hội.

Anh Trần Văn Hùng ở phường Thái Bình, TP Hòa Bình, người từng suýt mua phải thuốc giả cho bố bị bệnh tim chia sẻ: "Bao bì làm giả y như thật, tem chống giả cũng có luôn. May mà tôi cẩn thận mang ra hiệu thuốc lớn nhờ kiểm tra lại mới biết là giả. Bác sỹ nói nếu bố tôi uống phải loại thuốc giả đó hậu quả có thể rất nguy hiểm. Ai làm cái nghề này ác quá, kiếm tiền trên sự đau khổ, thậm chí tính mạng của người khác. Đề nghị cơ quan chức năng mạnh tay xử lý nghiêm những kẻ sản xuất và phân phối hàng giả này".

Để đẩy lùi vấn nạn hàng giả, hàng nhái, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, đồ uống, thuốc chữa bệnh... người dân cần nâng cao kiến thức về pháp luật, tác hại của hàng giả, hàng nhái để trở thành NTD thông minh. Ông Hoàng Trọng Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh cho biết: Thời gian gần đây, Hội Bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh chưa nhận được phản ánh về hàng giả trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, không thể khẳng định trên địa bàn tỉnh không có hàng giả, mà do người dân không phân biệt được hàng giả - hàng thật, hoặc chưa tổn hại nghiêm trọng đến NTD. Do vậy, người dân phải tập thói quen kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm trước khi mua, ưu tiên mua hàng tại các địa chỉ uy tín, có hóa đơn, chứng từ rõ ràng. Khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mạnh dạn tố giác đến cơ quan chức năng. Không vì ham rẻ mà mua phải hàng kém chất lượng, gây hại cho bản thân và gia đình.

Việt Lâm