Khó xử lý hàng loạt tàu cá nằm bờ

Hàng loạt xác tàu đắm, hư hỏng ngổn ngang tại âu thuyền - cảng cá Thọ Quang (phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng) nhiều năm qua không chỉ làm ô nhiễm môi trường mà còn tiềm ẩn rủi ro gây tai nạn cho các phương tiện ra vào khu vực.

Điểm nóng ô nhiễm

Âu thuyền Thọ Quang từ lâu đã được xem là điểm nóng ô nhiễm môi trường ở Đà Nẵng. Ngoài rác thải phát sinh trong quá trình cảng cá hoạt động, hàng loạt tàu thuyền hư hỏng cũng bị bỏ lại đây. Nhiều tàu cũ nát chìm dưới nước cũng gây khó khăn cho việc xử lý.

Khu vực gần Đội Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ trên sông có 3 tàu gỗ lớn, công suất mỗi chiếc hơn 500 CV, giờ chỉ còn trơ xác. Ngư dân địa phương cho hay đây là những chiếc tàu chờ ngân hàng phát mại tài sản.

Ông Nguyễn Văn Kháng, ngư dân phường Nại Hiên Đông, tiếc rẻ: "Những chiếc này phần lớn bị chết máy, chủ tàu kéo vào đây rồi bỏ luôn. Thiết bị, máy móc đã hỏng hết, chẳng sử dụng được nên chủ tàu thường bán phế liệu hoặc bỏ mặc, ai muốn lấy gì thì lấy".

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Lại, Trưởng Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, thừa nhận các con tàu neo đậu tại đây gần như vô chủ, rất khó xử lý. Mỗi chiếc tàu từng có giá hơn 1 tỉ đồng. Sau khi được đưa vào âu thuyền, thay vì sửa chữa để tái sử dụng thì chúng vẫn bị bỏ mặc.

Tàu đắm được lai dắt vào âu thuyền - cảng cá Thọ Quang ở TP Đà Nẵng rồi bỏ hoang suốt nhiều năm. Ảnh: HẢI ĐỊNH

Âu thuyền Thọ Quang còn 6 tàu đắm đang chờ trục vớt và di dời, song quá trình xử lý gặp nhiều trở ngại. Nguyên nhân chính là do cả 6 chiếc đều là tài sản thế chấp ngân hàng, đang trong quá trình chờ phát mại hoặc bán đấu giá. Mới đây, ngày 16-4, Vietcombank Chi nhánh Quảng Ngãi thông báo bán đấu giá tàu cá QNg-98384-TS neo đậu tại âu thuyền Thọ Quang với giá khởi điểm hơn 284 triệu đồng. Tàu này đã hư hỏng nghiêm trọng, nhiều bộ phận mục nát, ngập trong nước biển.

Vài ngày sau đó, hôm 22-4, Công ty Đấu giá hợp danh Bảo Việt thông báo bán đấu giá tàu cá QNg-94239-TS, đang chìm tại âu thuyền Thọ Quang, với giá khởi điểm hơn 150 triệu đồng. Tàu này cũng hư hại tương tự tàu QNg-98384-TS.

Trong khi chờ đợi hướng xử lý lâu dài, Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đã triển khai một số biện pháp tạm thời, như: vận động ngư dân tháo gỡ bồn chứa nhiên liệu trên tàu để tránh nguy cơ tràn dầu, tăng cường quản lý để tránh nguy cơ cháy nổ. Các tàu hư hỏng được lai dắt, đưa lên sát bờ kè đá, thậm chí nhận chìm để bảo đảm an toàn cho tàu thuyền khác trong mùa mưa bão.

"Nghề buôn bọt nước"

Tỉnh Quảng Ngãi hiện có 5 cảng cá nhưng tại cảng nào cũng có hàng chục chiếc tàu nằm bờ dài ngày, không được đưa vào sử dụng.

Từng là bến cảng nhộn nhịp bậc nhất tỉnh Quảng Ngãi nhưng nhiều năm qua, cảng Tịnh Hòa ở TP Quảng Ngãi trở nên hoang vắng với hàng loạt tàu công suất lớn nằm bờ. Chỉ 2 chiếc tàu lớn ở đây, ông Phạm Minh Mẫn (ngụ xã Tịnh Hòa) cho hay suốt 5 năm qua, chủ tàu - ở xã Nghĩa An, TP Quảng Ngãi - không đếm xỉa gì khối tài sản từng có tổng trị giá hơn 7 tỉ đồng này. "Do lâu ngày không được tu sửa, 2 tàu đánh bắt xa bờ này đã xuống cấp, máy móc hỏng nặng" - ông nói.

Cách cảng Tịnh Hòa không xa, cảng Tịnh Kỳ (TP Quảng Ngãi) cũng có 2 chiếc tàu vỏ thép, từng trị giá gần 16 tỉ đồng, gần như bị bỏ hoang gần chục năm nay. "Hai chủ tàu này vay vốn ưu đãi ngân hàng theo Nghị định 67/2014 để đóng tàu vỏ thép công suất lớn vươn khơi. Sau nhiều chuyến biển liên tục lỗ nặng, làm ăn thất bại, nợ ngân hàng chồng chất, lãi mẹ đẻ lãi con nên họ đành đưa tàu về nằm bờ, không ra khơi đánh bắt nữa" - một ngư dân ở cảng cá Tịnh Kỳ giải thích.

Theo ngư dân này, công việc đánh bắt trên biển đối với các chủ tàu cá như "nghề buôn bọt nước". "Chủ tàu nhanh làm giàu nhưng cũng dễ trắng tay. Chỉ cần một chuyến biển gặp nạn, tàu hỏng hóc hay đánh bắt thất bại là nhiều người trở nên đói nghèo, kiệt quệ" - ông ngậm ngùi.

Những chiếc tàu cá bạc tỉ đành để hoang, nằm bờ đã chứng minh cho lời nói của ngư dân nêu trên. Tại cảng cá Sa Huỳnh ở phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, hàng chục chiếc tàu cũng đang trong tình trạng gần như vô chủ. Do lâu ngày không có người ngó ngàng, duy tu, bảo dưỡng, những tàu này ngày càng xuống cấp, hư hỏng, gây ô nhiễm nặng nề cảng cá Sa Huỳnh.

Nhiều tàu cá gần như vô chủ neo đậu tại cảng Sa Huỳnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: TỬ TRỰC

Ông Nguyễn Văn Đi, ngư dân phường Phổ Thạnh, cho biết nhiều chủ tàu làm ăn thua lỗ, khi tàu gặp nạn trên biển hoặc hỏng hóc không đủ tiền tu sửa nên đành bỏ mặc phương tiện. Thậm chí, không ít người còn bỏ luôn cả nghề đánh bắt thủy sản.

"Để gỡ gạc thiệt hại, nhiều chủ phương tiện sau khi lai dắt tàu vào bờ đã bán phế liệu thiết bị, máy móc rồi bỏ luôn xác tàu. Qua thời gian, những chiếc tàu này bị mục nát, chỉ còn trơ lại bộ khung gỗ trôi nổi trên mặt nước, vừa gây ô nhiễm vừa làm mất vẻ mỹ quan và cản trở tàu thuyền ra vào khu vực cảng Sa Huỳnh" - ông Đi phản ánh.

Theo một lãnh đạo Ban Quản lý Các cảng cá tỉnh Quảng Ngãi, nhiều tàu cá hỏng hóc sau khi đưa vào bờ không được duy tu, bảo dưỡng nên nhanh chóng xuống cấp, mục nát, gây ô nhiễm môi trường và cản trở luồng lạch. "Việc này đã gây không ít khó khăn cho các địa phương trong nỗ lực cải thiện môi trường cảng cá" - ông lo ngại.

HẢI ĐỊNH - TỬ TRỰC