Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Sức bật để vươn mình

Phiên đối thoại tập trung bàn thảo về vai trò then chốt của khoa học - công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) trong việc tạo động lực tăng trưởng cho khu vực kinh tế tư nhân. Các ý kiến tại phiên đối thoại đã làm rõ những thách thức mà DN đang đối diện, bao gồm: Hạn chế về nguồn lực chất lượng cao, rào cản thể chế và thủ tục hành chính, khó khăn trong tiếp cận vốn, sự thiếu hụt hệ sinh thái hỗ trợ và hạ tầng liên kết, cũng như bất cập trong thương mại hóa kết quả nghiên cứu và bảo hộ sở hữu trí tuệ.

Phát biểu tại phiên đối thoại, bà Trương Lý Hoàng Phi - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ TP Hồ Chí Minh, Trưởng Phiên đối thoại nhấn mạnh, trong kỷ nguyên công nghệ, sự cạnh tranh không còn phụ thuộc vào quy mô hay tốc độ, mà phụ thuộc vào khả năng ứng dụng và làm chủ công nghệ. KHCN, ĐMST và CĐS chính là cơ hội để Việt Nam rút ngắn khoảng cách, nâng cao năng lực cạnh tranh và vươn lên mạnh mẽ hơn. Để làm được điều đó, Chính phủ cần đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi, còn DN cần chủ động hơn trong việc chia sẻ trách nhiệm và cùng nhau kiến tạo giá trị mới.

Cũng theo bà Trương Lý Hoàng Phi, hơn 95% DN Việt Nam hiện nay là DN nhỏ và vừa. Hiện, các DN trẻ hoàn toàn tận dụng các thành tựu của KHCN để vươn lên. ĐMST đòi hỏi nhìn ra bên ngoài, học tập bên ngoài, hợp tác bên ngoài thì mới hòa nhập được. Muốn vậy, phải giải quyết bài toán bằng tốc độ, về thủ tục. Về thể chế, cần các hành lang an toàn cho sự đổi mới, vì khi đi tốc độ nhanh sẽ có những rủi ro. Và hai yếu tố quan trọng nhất là “chuyển đổi tư duy từ quản lý sang phục vụ và đồng hành, đồng kiến tạo để bứt phá” và “Từ tham vấn chuyển sang kiến tạo các chính sách mới, giúp cho con đường đi được tốt hơn, nhanh hơn”.

Theo ông Nguyễn Văn Khoa - Tổng Giám đốc Công ty CP FPT, gần 1 năm nay các DN đang đi chậm dần. Tuy nhiên, mọi thứ sẽ đổi thay khi có “bộ tứ chiến lược”, trong đó có Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Theo đó, Nghị quyết 57-NQ/TW đã thay đổi cấu trúc Chính phủ số của Việt Nam. Từ ngày 1/1/2026, chúng ta sẽ có một bộ dữ liệu số mới. Các Bộ, ban, ngành sẽ làm việc trên môi trường số, từ đây sẽ thay đổi mọi thứ, DN cũng sẽ phải đồng hành.

Ông Nguyễn Bá Diệp - Đồng sáng lập, Phó Chủ tịch Tập đoàn Tài chính công nghệ MOMO cũng đề xuất, cần hành lang mở hơn cho phép chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan, đơn vị..., tạo thuận lợi cho các khách hàng giao dịch. Trong thời gian tới nên thành lập các ngân hàng số để dễ dàng cho các khách hàng có thể tiếp cận, đặc biệt là các khách hàng có điều kiện khó khăn, ở vùng sâu, vùng xa. Cũng như có giải pháp giúp các khách hàng đi vào dòng chảy chính thống, thúc đẩy KHCN phát triển.

Ông Phan Minh Thông - Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sinh chia sẻ, Việt Nam sản xuất rất nhiều sản phẩm, hàng hóa nông nghiệp nhưng chưa chủ động trong hoạt động bán hàng, giá cả còn rất rẻ. Chưa kể, xuất khẩu nhiều mặt hàng (cà phê, hạt điều...), nhưng phải trải qua rất nhiều công đoạn, thủ tục phức tạp, chịu nhiều loại thuế... Thậm chí, nhiều đơn hàng của Việt Nam bị trả về do không đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn của quốc tế, khu vực.

Để thực sự phát triển và có thể tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế và khu vực, ông Thông cho rằng, các DN kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp Việt phải thay đổi tư duy, mở rộng tầm nhìn, quan tâm hơn đến các sàn giao dịch về hàng hóa. Tương tự như sàn giao dịch chứng khoán và các đối tác nước ngoài rất quan tâm đến dịch vụ này. Bên cạnh đó, phải xây dựng các hệ thống để thuận tiện cho việc giao dịch, mua bán; quan tâm đến phát triển bền vững, đặc biệt khâu vệ sinh an toàn thực phẩm.

Hương Trang