Khoa học xã hội và nhân văn bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên mới

Phát biểu đề dẫn, TS Ngô Đông Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh: Lịch sử hơn 80 năm hình thành, phát triển của khoa học xã hội và nhân văn Việt Nam, cùng 72 năm xây dựng, trưởng thành của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã chứng minh vai trò đặc biệt quan trọng của lĩnh vực này trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khoa học xã hội và nhân văn đã góp phần cung cấp những luận cứ khoa học vững chắc để Đảng kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời, bổ sung, hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới trong những điều kiện mới của đất nước.

TS. Ngô Đông Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu đề dẫn Hội thảo.

Trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW và Kết luận số 89-KL/TW của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trước những yêu cầu lớn được đặt ra trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, TS Ngô Đông Hải khẳng định: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng bao gồm chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và lý luận về đường lối đổi mới là nhiệm vụ sống còn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ. Để hoàn thành tốt sứ mệnh này, khoa học xã hội và nhân văn cần tăng cường gắn kết với khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ, đẩy mạnh nghiên cứu liên ngành, phát huy thế mạnh chuyên sâu của từng lĩnh vực.

Hội thảo được tổ chức với hai phiên làm việc chính. Phiên thứ nhất tập trung làm rõ sứ mệnh của các ngành khoa học xã hội và nhân văn trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Các tham luận tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ chuyên ngành như Hồ Chí Minh học, tư tưởng nhân văn quân sự, luật học và dân tộc học, qua đó khẳng định giá trị bền vững của tư tưởng Hồ Chí Minh; vai trò của tư tưởng nhân văn quân sự Việt Nam trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân; cũng như ý nghĩa của khoa học pháp lý và nghiên cứu dân tộc học trong củng cố niềm tin xã hội, giữ vững ổn định chính trị xã hội trong kỷ nguyên mới.

Quang cảnh hội thảo.

Phiên thứ hai tập trung vào việc nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên những lĩnh vực cụ thể. Các tham luận đã phân tích sâu sắc các luận điệu xuyên tạc về đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của Việt Nam; chỉ rõ những biểu hiện sai lệch trong lĩnh vực địa lý nhân văn; đồng thời làm rõ yêu cầu đấu tranh chống các quan điểm phản động về văn hóa trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số. Những luận cứ khoa học, lập luận chặt chẽ được đưa ra tại Hội thảo đã góp phần bổ sung cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

Phát biểu tổng kết và bế mạc Hội thảo, GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm cho biết: Đất nước đang đứng trước những cơ hội phát triển to lớn song cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là cuộc đấu tranh gay gắt trên mặt trận tư tưởng, lý luận và văn hóa. Các thế lực thù địch không ngừng gia tăng hoạt động chống phá, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, xuyên tạc chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bóp méo lịch sử dân tộc, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Trong bối cảnh đó, khoa học xã hội và nhân văn giữ vai trò then chốt, là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, lý luận.

GS.TS. Lê Văn Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm phát biểu tổng kết hội thảo.

Tổng hợp các tham luận và ý kiến thảo luận tại Hội thảo cho thấy, khoa học xã hội và nhân văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn khẳng định vai trò không thể thay thế của lĩnh vực này trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Không chỉ là công cụ nhận thức về xã hội và con người, khoa học xã hội và nhân văn còn là “vũ khí tư tưởng” sắc bén, là lực lượng sản xuất tinh thần trực tiếp, góp phần bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ chủ nghĩa xã hội và hệ giá trị, niềm tin của xã hội.

Trên phương diện lý luận và phương pháp luận, khoa học xã hội và nhân văn cung cấp nền tảng thế giới quan và phương pháp luận khoa học để Đảng nhận thức và giải quyết các vấn đề thực tiễn. Nhiều công trình nghiên cứu đã làm sáng tỏ các vấn đề cốt lõi về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Đây là cơ sở khoa học quan trọng cho việc xây dựng, bổ sung và hoàn thiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Trong bảo vệ sự thật lịch sử và khẳng định bản sắc dân tộc, khoa học xã hội và nhân văn đóng vai trò nền tảng. Các ngành sử học, khảo cổ học, Hán Nôm, dân tộc học đã cung cấp những bằng chứng khoa học thuyết phục để phản bác các luận điệu xuyên tạc lịch sử, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng và công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các thế hệ lãnh đạo cách mạng. Đồng thời, các nghiên cứu văn hóa, ngôn ngữ, văn học góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Trong lĩnh vực tư vấn chính sách, khoa học xã hội và nhân văn giữ vai trò không thể thay thế. Các nghiên cứu kinh tế, luật học, xã hội học, dân tộc và tôn giáo đã cung cấp những luận cứ khoa học quan trọng cho việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo công bằng, an sinh xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời phản bác các quan điểm sai trái phủ nhận vai trò của Nhà nước và sự lãnh đạo của Đảng.

Hội thảo cũng chỉ rõ vai trò tiên phong của khoa học xã hội và nhân văn trong việc nhận diện, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Các nhà khoa học đã hệ thống hóa những thủ đoạn tinh vi lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo, tham nhũng, bất công xã hội để chống phá Đảng và Nhà nước, đồng thời sử dụng lý luận khoa học, bằng chứng lịch sử và thực tiễn để phản bác một cách thuyết phục.

Từ kết quả Hội thảo, nhiều giải pháp quan trọng đã được đề xuất nhằm nâng cao vai trò của khoa học xã hội và nhân văn trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong đó, nhấn mạnh việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lĩnh vực này; đầu tư nguồn lực tương xứng, đề xuất dành ít nhất 20% ngân sách khoa học – công nghệ cho khoa học xã hội và nhân văn; đẩy mạnh nghiên cứu liên ngành, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo; mở rộng hợp tác quốc tế; nâng cao năng lực truyền thông khoa học và chú trọng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nghiên cứu “vừa hồng, vừa chuyên”.

Hội thảo “Khoa học xã hội và nhân văn với sứ mệnh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên mới” đã khẳng định rõ vai trò then chốt, không thể thay thế của khoa học xã hội và nhân văn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trên cơ sở kết quả Hội thảo, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam sẽ xuất bản sách chuyên khảo, góp phần lan tỏa giá trị khoa học và thực tiễn, chào mừng Đại hội XIV của Đảng.

XM/Báo Tin tức và Dân tộc