Khởi công 4 dự án trọng điểm, đưa TPHCM vào kỷ nguyên phát triển
Theo Văn phòng UBND TPHCM, trong năm nay (2025), TPHCM sẽ khởi công 4 dự án trọng điểm là đường Vành đai 2, cầu đường Nguyễn Khoái, cải tạo rạch Xuyên Tâm và cải tạo bờ Bắc kênh Đôi, với tổng vốn đầu tư hơn 42.000 tỷ đồng. Các dự án sau khi hoàn thành sẽ góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, tạo bộ mặt khang trang cho đô thị được đánh giá là năng động nhất cả nước.
Sớm giải quyết ùn tắc giao thông
Dự án trọng điểm của TPHCM đó là cầu đường Nguyễn Khoái với tổng kinh phí đầu tư vào khoảng hơn 3.700 tỷ đồng. Dự án này mang tầm quan trọng là kết nối giao thông từ Q7, Q4 và trung tâm thành phố là Q1. Theo kế hoạch, dự án sẽ khởi công trước một số hạng mục cầu và đường dẫn phía Q1 trong quý IV năm nay (2025), dự án có tổng chiều dài gần 5km, trong đó phần cầu khoảng 2,5km, rộng 6,5 - 25,5m; phần đường dài hơn 2,3km, rộng 26,5 - 61,5m. Công trình bắt đầu từ đường D1 (kết nối Đại học Sài Gòn với đường Nguyễn Văn Linh và khu dân cư Him Lam, Q7), sau đó phần cầu chính vượt kênh Tẻ bằng cầu cạn theo đường Nguyễn Khoái. Cầu tiếp tục vượt rạch Bến Nghé, nối vào đường Võ Văn Kiệt (Q1).
Theo đó, ngoài tuyến chính, dự án còn bao gồm các nhánh rẽ nối với các đường phía dưới là Trần Xuân Soạn, Tôn Thất Thuyết và Võ Văn Kiệt. Lợi ích mang lại đầu tiên, đó là dự án sau khi hoàn thành giúp giảm ùn tắc giao thông khu vực Q4, chia sẻ áp lực giao thông từ Q7, Q8 và H.Nhà Bè. Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (Ban Giao thông, chủ đầu tư), dự án xây dựng cầu đường Nguyễn Khoái trên địa bàn Q1, Q4 và Q7 được dự kiến khởi công cuối năm 2024 nhưng đang bị chậm tiến độ ở khâu thực hiện thủ tục đầu tư do vướng điều chỉnh quy hoạch cục bộ. Theo kế hoạch được chủ đầu tư đưa ra, dự án xây dựng cầu đường Nguyễn Khoái dự kiến khởi công cuối năm 2024 nhằm kết nối khu Nam với trung tâm TPHCM được thuận lợi hơn. Theo đó, dự án có tổng vốn đầu tư hơn 3.725 tỷ đồng từ ngân sách thành phố (trong đó chi phí xây lắp hơn 1.748 tỷ đồng, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng khoảng 1.000 tỷ đồng và các chi phí khác). Dự án này đã được HĐND TPHCM thông qua điều chỉnh chủ trương đầu tư từ cuối năm 2023. Đến tháng 6/2024, hợp đồng thực hiện gói thầu Tư vấn thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh đã được ký kết. Đơn vị tư vấn đã phối hợp thực hiện thẩm tra công tác khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh. Tuy nhiên dự án còn gặp một số khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ.
Trong đó, để thực hiện dự án trọng điểm này, UBND Q4 đã gửi văn bản lấy ý kiến chuyên môn của Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM về việc điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/2.000 cho khu vực dân cư phường 1 và liên phường 2 - 10. Cùng với đó, UBND TPHCM thúc đẩy tiến độ triển khai các thủ tục thu hồi đất để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án đối với các địa phương.
Tầm quan trọng của rạch Xuyên Tâm và Vành đai 2
Đối với đường Vành đai 2, TPHCM sẽ triển khai 02 đoạn qua TP.Thủ Đức, gồm đoạn 01 từ cầu Phú Hữu đến đường Võ Nguyên Giáp (dài 3,5km) và đoạn 02 từ đường Võ Nguyên Giáp đến đường Phạm Văn Đồng (dài 2,8km). Dự án giải phóng mặt bằng 67m, xây dựng đường song hành hai bên (mỗi bên rộng 17m, gồm 3 làn xe). Tổng vốn đầu tư khoảng 13.800 tỷ đồng, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng 7.500 tỷ đồng. Tổng diện tích thu hồi đất 61ha, 1.166 hộ dân bị ảnh hưởng. Dự kiến khởi động quý III/2025 và hoàn thành vào năm 2027. Sau khi hoàn thành, công trình giúp giảm ùn tắc giao thông, kết nối các cụm cảng lớn như Cát Lái, Phú Hữu, Trường Thọ.
Cùng khởi công trong năm 2025 này, đó là dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm (mang tầm quốc gia) có tổng vốn đầu tư 17.200 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng 14.000 tỷ đồng. Tuyến rạch dài 9km (qua Q.Bình Thạnh và Q.Gò Vấp) với 2.215 hộ dân bị ảnh hưởng. Dự án sẽ cải tạo chỉnh trang hai bên bờ rạch đường rộng 6m, vỉa hè 3 - 4m, công viên và cây xanh. Thực hiện công tác nạo vét rạch sâu 3,5m, mở rộng 20 - 30m, xây dựng hệ thống thu gom nước thải. Tiến độ dự kiến tháng 3/2025 khởi công gói xây lắp (XL-03) đoạn từ Lương Ngọc Quyến đến sông Vàm Thuật (Q.Gò Vấp). Gói XL-01 và XL-02 (đoạn Nhiêu Lộc - cầu Bùi Đình Túy - Lương Ngọc Quyến, Q.Bình Thạnh) khởi công trước ngày 30/4/2025. Dự kiến dự án hoàn thành đưa vào sử dụng vào năm 2028.
Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm được TPHCM xác định là công trình trọng điểm, cấp bách, có ý nghĩa xã hội to lớn trong việc thoát nước, chống ngập, xử lý ô nhiễm kênh rạch, cải thiện môi trường, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, kết nối giao thông nhằm phục vụ, nâng cao đời sống người dân tại khu vực và thành phố. Trước đây, nguyên nhân điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án (làm phát sinh tiêu chí thuộc dự án quan trọng quốc gia) và quá trình thẩm định, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án là trong quá trình triển khai, tổng mức đầu tư dự án có sự thay đổi do việc ban hành các chính sách, pháp luật như Luật Đất đai 2024, Luật số 43/2024... Việc ban hành các chính sách, quy định pháp luật nêu trên dẫn đến việc tăng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư, dẫn đến tăng tổng mức đầu tư của dự án (trong đó bao gồm việc di dời hạ tầng kỹ thuật có liên quan trong phạm vi dự án). Do đó, dự án cần phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định.
Trước đó ngày 27/9/2024, HĐND TPHCM đã ban hành Nghị quyết số 79 điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, trong đó thông qua việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án từ 9.664,385 tỷ đồng thành 17.229,971 tỷ đồng (tăng 7.565,586 tỷ đồng). Theo báo cáo của UBND TPHCM, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư công số 39/2019 về tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia và thực hiện trách nhiệm của người quyết định đầu tư theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 104 Nghị định số 29/2021, Chủ tịch UBND TPHCM báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo việc báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm về tình hình triển khai thực hiện dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm do có phát sinh tiêu chí thuộc dự án quan trọng quốc gia theo quy định.
Cùng với các dự án trọng điểm sẽ khởi công trong năm nay, thì dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi thuộc địa bàn Q8 với tổng mức đầu tư 7.400 tỷ đồng cũng được thực hiện. Trong đó, chi phí giải phóng mặt bằng 6.000 tỷ đồng, 1.633 hộ dân bị ảnh hưởng. Dự án xây dựng 4,3km bờ kè, nạo vét lòng kênh, mở rộng các tuyến đường dọc bờ kênh, xây mới đường Nguyễn Duy nối dài và cầu Hiệp Ân 2, lắp đặt hệ thống thoát nước, chiếu sáng và xây dựng bến khách dọc kênh. Dự kiến dự án bờ Bắc kênh Đôi sẽ khởi công vào quý III/2025 và hoàn thành vào năm 2028.