Khơi dậy niềm tự hào quê hương

Kết nối tri thức bằng công nghệ số

Quảng Ngãi là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa đặc sắc, với nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt, cấp quốc gia, cấp tỉnh và các lễ hội đặc sắc của đồng bào các dân tộc. Tuy nhiên, trong thực tế dạy và học môn Giáo dục địa phương, việc khai thác tư liệu lịch sử - văn hóa còn gặp nhiều hạn chế.

Nguồn tài liệu chưa được hệ thống hóa, việc tra cứu khó khăn, trong khi các phương pháp giảng dạy chưa tận dụng hiệu quả công nghệ số. Từ thực tế đó, hai HS Nguyễn Đàm Minh Thương và Nguyễn Quang Vinh đã nảy ra ý tưởng thiết kế một website tra cứu trực tuyến giúp người học dễ dàng tiếp cận thông tin văn hóa, lịch sử và du lịch Quảng Ngãi.

Sau nhiều tháng tìm tòi, học lập trình và biên tập nội dung, cùng sự hướng dẫn của giáo viên, hai em đã xây dựng sản phẩm “Cẩm nang số khám phá văn hóa- lịch sử Quảng Ngãi” tại địa chỉ: https:// camnangsoquangngai. netlify.app/. Ứng dụng cho phép người dùng tra cứu địa danh, di tích, lễ hội, món ăn đặc sản và điểm du lịch của tỉnh, với giao diện sinh động và hoàn toàn miễn phí.

Học sinh Trường THCS Hành Tín Tây truy cập ứng dụng Cẩm nang số khám phá văn hóa - lịch sử Quảng Ngãi qua máy tính ở trường.

Điểm nổi bật của ứng dụng là thiết kế khoa học, dễ sử dụng. Khi mở ứng dụng, người dùng có thể chọn tiếng Việt hoặc tiếng Anh, giúp mở rộng khả năng tiếp cận cho du khách quốc tế. Giao diện chính hiển thị bản đồ số Quảng Ngãi cho phép nhấp chọn từng địa điểm để xem thông tin chi tiết, hình ảnh minh họa và liên kết Google Maps hỗ trợ tìm đường. Phần “Lễ hội” giới thiệu các lễ hội đặc sắc như Khao lề thế lính Hoàng Sa, Nghinh Ông, Đua thuyền...

Mỗi mục đều có biểu tượng âm thanh để người dùng nghe thuyết minh, mang đến trải nghiệm sinh động, gần gũi. Ở mục “Ẩm thực”, người dùng được khám phá các món ăn đặc sản như cá bống sông Trà, don, ram bắp, kẹo gương, mạch nha, quế Trà Bồng... Mỗi món ăn đều được mô tả ngắn gọn, hấp dẫn, giúp người xem hiểu thêm về nguồn gốc, nguyên liệu và cách thưởng thức.

Đặc biệt, phần “Di tích” được đánh giá cao với gần 30 di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh như Khu chứng tích Sơn Mỹ, Thành cổ Châu Sa, Trường Lũy, chùa Thiên Ấn... Mỗi di tích đều có phần mô tả lịch sử, giá trị văn hóa và thuyết minh âm thanh trực tiếp. Ứng dụng còn tích hợp menu hướng dẫn sử dụng, thông tin lưu trú, giúp người dùng tra cứu thuận tiện.

Cần đưa mô hình vào thực tiễn

Theo cô Lữ Thị Như Mỹ, giáo viên hướng dẫn hai em Thương và Vinh, việc xây dựng ứng dụng này không chỉ thể hiện sự sáng tạo, mà còn là minh chứng cho tinh thần chủ động học tập và tình yêu quê hương của HS.

“Các em đã biết kết hợp giữa tri thức sách vở và công nghệ thông tin để làm mới cách học, giúp môn Giáo dục địa phương trở nên gần gũi, sinh động hơn. Sản phẩm còn có ý nghĩa thực tiễn cao khi quảng bá hình ảnh Quảng Ngãi thông qua nền tảng số”, cô Mỹ chia sẻ.

Khi học môn Giáo dục địa phương, chúng em nhận thấy nhiều bạn gặp khó khăn trong việc tìm tư liệu, hình ảnh minh họa hoặc không biết nên bắt đầu từ đâu để hiểu rõ hơn về văn hóa quê hương. Vì vậy, chúng em muốn tạo ra một ứng dụng giúp việc học trở nên dễ dàng hơn, đồng thời góp phần quảng bá vẻ đẹp Quảng Ngãi đến với nhiều người”.
Em NGUYỄN ĐÀM MINH THƯƠNG, học sinh lớp 9B,Trường THCS Hành Tín Tây

Nhờ tính ứng dụng cao và nội dung sáng tạo, sản phẩm của hai em đã đạt giải Ba tại Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật dành cho HS THCS và THPT cấp tỉnh, năm học 2024- 2025. Hiện nhóm tác giả đang mở rộng dữ liệu, tích hợp thêm thông tin về tỉnh Quảng Ngãi mới sau hợp nhất, cập nhật hình ảnh, video và nội dung du lịch từ các địa phương để quảng bá đầy đủ hơn về vùng đất đậm đà bản sắc dân tộc.

Em Vi Thị Trúc Ly, HS lớp 9B, Trường THCS Hành Tín Tây, cho biết, từ khi có ứng dụng này, em và các bạn dễ dàng tìm hiểu kiến thức về lịch sử, văn hóa và các địa điểm du lịch của quê hương hơn. Ứng dụng có hình ảnh, bản đồ và thuyết minh bằng âm thanh nên em rất hứng thú khi học. Em còn có thể giới thiệu cho bạn bè, người thân ở nhiều nơi về Quảng Ngãi, vùng đất có nhiều cảnh đẹp, di tích và món ăn đặc sản hấp dẫn.

Không chỉ dừng lại ở giá trị học tập, “Cẩm nang số khám phá văn hóa - lịch sử Quảng Ngãi” còn là hình thức quảng bá du lịch thông minh trong thời đại số. Chỉ với một thiết bị có kết nối Internet, người dùng ở bất cứ đâu cũng có thể “du ngoạn” khắp Quảng Ngãi, từ biển đảo Lý Sơn, chùa Thiên Ấn đến làng nghề, món ăn truyền thống và lễ hội dân gian.

Bài, ảnh: KIM NGÂN