Khởi thảo cuốn sách vất vả

Mình cũng tự nhủ , nghỉ hưu , nghỉ quản lý sẽ viết. Thầm nhủ như vậy nhưng chỉ sau một trận ốm nặng mới tập hợp tư liệu .Mình và học trò vào các thư viện , tiếc quá , tài liệu tiếng Việt chỉ có hai cuốn viết về vấn đề này .Các học trò học ở Trung Quốc tìm được 38 đơn vị tài liệu chủ yếu là các bài báo viết từ năm 1992 đến năm 2019. May sao , các bạn đồng nghiệp ở Hội nghiển cứu Dao học Trung quốc tìm được 3 sách chuyên khảo . Riêng a Hoàng Quý Quyền vưa tặng 1 tác phẩm của anh vừa tìm 1 luận án tiến sĩ mới bảo vệ cho mình . Rất mừng nhưng rất lo. Mừng vì có đủ tài liệu thứ cấp viết tổng quan và hiểu thêm về tình hình nghiên cứu ở nước bạn - nơi có người Dao đông nhất. Nhưng lo vì vì sợ vấn đề này bạn nghiên cứu quá kỹ có còn khoảng trống nào dành cho mình không. Dọc mãi , đọc mãi , hóa ra các bạn có hướng tiếp cânj khác . Còn mình dự định nghiên cứu theo hướng khác.Đề cương sửa nhiều lần , tổng quan viết đi viết lại.

Ảnh minh họa do tác giả cung cấp.

Mình đi điền dã nghiên cứu lễ cấp sắc người Dao làn đầu tiên từ năm 1993 ở xã Long Phúc, huyện Bảo Yên, Lào Cai. Riêng năm nay đi khảo đến 3 lần. Ấy thế mà khi ngồi bàn viết vẫn thiếu tự tin . Sao vấn đề này phức tạp và khó hiểu vậy. Lễ cấp sắc là cả một hệ thống nghi lễ được mã hóa bằng các biểu tượng .Cả nghi lễ có đến 15 màn trình diễn khác nhau , mỗi động tác múa , mỗi bản nhạc lại phản ánh nội dung khác.Họ là chủ nhân của rừng nhưng yếu tố văn hóa biển vẫn đậm đặc là tại sao? Họ chịu ảnh hưởng sâu đậm đạo giáo nhưng không phải kiểu đạo giáo thường gặp. Câu hỏi cứ liên tiêps đặt ra càng kích thích người nghiên cứu. Đến thắp hương cho nghệ nhân ưu tú Hoàng Sĩ Lực và thầm hứa với ông sẽ cố gắng hoàn thành.Chắc ông cũng phù hộ cho nên mình vẫn đi bộ , thức đến 4 đêm 5 ngày dạo tháng 1 vẫn khỏe. Chọn vấn đề khó nhất - vũ trụ quan và hệ thống thần linh để lao vào viết . Vướng mắc lại xuống dân. Bỏ không tham gia hội thảo , bỏ cả làm chủ nhiệm đề tài, nhường các bạn trẻ làm chủ dự án . Cứ thử sức xem sao . Mong đủ sức khỏe.

Trần Hữu Sơn