Không ai qua được Busquets ở tuyển Tây Ban Nha

Cuối cùng, Busquets đã trở lại. Nói như vậy là bởi tiền vệ đẳng cấp này tưởng chừng phải chia tay Euro 2020, khi dương tính với virus corona cách đây không lâu.

Không có Busquets, tuyển Tây Ban Nha như đánh mất một thủ lĩnh, mắt xích quan trọng, để cỗ máy vận hành mượt mà hơn.

Lối chơi mới với cầu thủ cũ

"Cách Sergio Busquets chơi bóng là cẩm nang hướng dẫn cho một tiền vệ trụ, trong các tình huống phòng thủ cũng như tấn công", ông Enrique thốt lên.

Nhà cầm quân người Tây Ban Nha nói như vậy trong buổi họp báo sau trận họ thắng Slovakia 5-0 ở vòng đấu bảng. Sau một trận thắng đậm, thường các cầu thủ ghi bàn sẽ nhận được lời tán dương. Nhưng sau trận đấu vừa rồi, nếu Busquets không nhận công thì không ai dám làm điều đó.

Hai trận đầu, không có Busquets, Tây Ban Nha chơi hoàn toàn bế tắc, cầm bóng nhiều nhưng không tạo nhiều cơ hội rõ rệt. Có Busquets - trở lại sau thời gian cách ly vì dịch Covid-19 và chưa có thể lực hoàn hảo - đội bóng của ông Enrique chơi khác hẳn, dù nhà cầm quân này không thay đổi kế hoạch thi đấu.

Với Busquets, Tây Ban Nha luân chuyển bóng nhanh hơn nhiều. Anh chuyền thành công 44 trong tổng số 51 đường, quan trọng là 23,5% số đường chuyền hướng về phía trước, hơn hẳn với con số 13,6% đường chuyền hướng lên phía trước của Rodri - người đá thay anh vị trí tiền vệ trụ ở hai trận đầu gặp Thụy Điển và Ba Lan.

Khi đối thủ cầm bóng, Busquets luôn nhô cao, kéo các đồng đội của anh nhô cao theo, đặt đối thủ dưới áp lực. Anh thực hiện tổng cộng 18 lần gây áp lực lên cầu thủ cầm bóng của đối thủ, 11 trong số đó thực hiện ở 1/3 cuối sân đối thủ, nhiều hơn bất kỳ cầu thủ Tây Ban Nha nào, mặc dù anh chỉ có mặt trên sân 70 phút.

Bản đồ cảm ứng nhiệt của trận đấu cho thấy Busquets liên tục tuần tra trục dọc, trong khi Rodri có xu hướng dạt sang cánh phải nhiều. Một phần cũng vì Marcos Llorente đá với Rodri ở vị trí hậu vệ phải nhiều lần tấn công không về kịp khiến Rodri phải bận tâm.

Trong khi hậu vệ phải Cesar Azpilicueta đá với Busquets lên xuống điều độ hơn nhiều khiến Busquets thoải mái chuyên tâm vào trục giữa. Các cầu thủ phía trên hoàn toàn yên tâm làm công việc của họ bởi đã có Busquets phía sau hứng hết cho họ những rủi ro. Rõ ràng sức trẻ của Rodri và Llorente không thể bằng kinh nghiệm của Busquets và Azpilicueta.

Không ai thay được Busquets ở tuyển Tây Ban Nha. Ảnh: Reuters.

Đẳng cấp Busquets

Rodri sẽ là người thừa kế vị trí tiền vệ đánh chặn của Busquets ở đội tuyển Tây Ban Nha, nhưng trước mắt, Rodri còn phải học từ Busquets nhiều. Có lẽ hiếm ai được sinh ra để chơi ở vị trí này và nâng tầm nó lên thành nghệ thuật như Busquets.

Năm 2008, khi Busquets 20 tuổi, anh được Pep Guardiola cho ra mắt tại giải La Liga, trận Barca hòa Racing Santander 1-1. Ngày hôm sau, Johan Cruyff viết trên tờ El Periodico về Busquets: “Cậu ta vượt trội Yaya Toure và Seydou Keita về mặt kỹ thuật. Về mặt cảm nhận vị trí, cậu ta như một cựu binh, cả khi có bóng và không có bóng. Khi có bóng, cậu ta kéo cả đội lên chỉ bằng một hai lần chạm bóng. Khi không có bóng, cậu ta luôn chọn đúng vị trí để đánh chặn và thu hồi bóng nhanh chóng”.

Là con của Carles Busquets, cựu thủ môn Barca, nhưng Sergio (Busquets) không được nhận vào La Masia để được đào tạo như các cầu thủ khác. Mãi đến năm 17 tuổi, anh mới được nhận vào đội trẻ Barca. Pep nhanh chóng nhận ra cậu trai cao lòng khòng này có tốc độ suy nghĩ nhanh hơn là tốc độ chạy.

Pep sau này nhớ lại: “Sau 2 ngày tập luyện cùng, Lionel Messi nói với tôi: Tôi thích cậu ấy”.

Keita và Toure bị mất vị trí vào tay Busquets, phải đi khỏi Barca. Các cầu thủ khác được đại diện xứ Catalonia ký để chơi vị trí tiền vệ đánh chặn khi đến CLB cũng nhìn thấy không thể cạnh tranh với Busquets. Javier Mascherano chẳng hạn, anh sớm nhận ra muốn có suất đá chính trong đội thường xuyên, tiền vệ người Argentina phải đá ở vị trí trung vệ.

“Busquets được tạo ra để chơi cho đội bóng này, tôi luôn theo dõi và học hỏi cậu ta”, Mascherano nói. Về đội tuyển Argentina, Mascherano vẫn chơi vị trí tiền vệ đánh chặn.

Một thập niên sau, Barca bỏ 75 triệu euro để ký hợp đồng với tiền vệ trẻ hàng đầu châu Âu Frankie De Jong nhằm thay thế dần Busquets. Nhưng không thay thế được, De Jong phải thích nghi ở vị trí khác trên hàng tiền vệ.

Tuy nhiên, chính Busquets là người giúp De Jong hòa nhập với Barca. “Ngày đầu tôi đến Barca, anh ấy nhắn hỏi xem tôi cần giúp gì không và đặt bàn ăn tối cho tôi và bạn gái”, De Jong nói.

Có Busquets, tuyển Tây Ban Nha chơi khác hẳn. Ảnh: Reuters.

Chấp nhận tiếng xấu để đồng đội thoải mái

Nhưng những người khác hiếm khi thấy mặt thân thiện đó của Busquets. Anh buông lời phân biệt chủng tộc hướng đến Marcelo, dẫm vào đầu Pepe trong một trận El Clasico. Anh đánh lừa trọng tài để khiến tiền vệ Thiago Motta của Inter nhận thẻ đỏ trong một trận bán kết Champions League.

HLV Arsene Wenger có lần nhận xét: “Busquets có đầu óc chiến thuật tuyệt vời, điều khiển tốc độ trận đấu rất hay. Và anh ấy còn khôn lỏi nữa, anh ấy trả vờ bị đau trong khi chính chân đá vào người ta, anh ấy buộc trọng tài rút thẻ với đối thủ”.

Busquets khôn ngoan, làm vừa đủ để đối thủ bị chọc tức, bị khiêu khích, nóng đầu, còn mình vô sự. 124 lần khoác áo đội tuyển Tây Ban Nha, anh bị 21 thẻ vàng, nhưng chưa bị đuổi khỏi sân bao giờ. Anh chấp nhận tiếng xấu để các đồng đội được thoải mái, không vướng vào các sức ép, vì bóng đá không thể tránh khỏi những cuộc chiến tranh tâm lý kiểu thế.

Chịu tiếng xấu nên Busquets không có được sự công nhận như các đồng đội Xavi Hernandez và Andres Iniesta, dù về số danh hiệu và đóng góp, Busquets nhiều hơn. Anh có 32 danh hiệu vô địch cấp CLB, bao gồm 8 lần vô địch Liga và 3 lần vô địch Champions League, với nhiều đời HLV Barca.

Một năm sau khi khoác áo Barca lần đầu, Busquets được gọi vào đội tuyển Tây Ban Nha. Rồi năm tiếp theo, anh dự World Cup 2010. HLV Vicente Del Bosque quyết định gạt tiền vệ Marcos Senna để lấy chỗ cho Busquets, dù Senna là nhân vật chính trong chiến dịch vô địch Euro 2008 của “La Roja Furia”.

Các chuyên gia, đặc biệt ở Madrid, phản đối ý định đưa Busquets vào đội hình chính. Song, ông Del Bosque, vốn là một cựu tiền vệ phòng ngự ở Real Madrid, quả quyết: “Nếu cho tôi ước có thể là bất kỳ cầu thủ nào, tôi muốn trở thành Sergio Busquets”. Ngoại trừ 30 phút bị rút ra ngoài ở trận đầu World Cup 2010, anh có mặt trong tất cả các phút đấu để đưa đội bóng giành cúp vàng.

Busquets cũng có mặt trong tất cả phút tại chiến dịch giành cúp vô địch Euro 2012. Tại World Cup 2014, Busquets bị đau mắt cá chân và đội tuyển thua tan nát ở vòng bảng. Rồi anh có mặt trong tất cả các phút thi đấu của đội Tây Ban Nha ở Euro 2016 và World Cup 2018.

Không ai đóng góp nhiều như Busquets cho đội tuyển trong một thập niên qua, anh xứng đáng với chiếc băng thủ quân trên mọi khía cạnh: tuổi tác, số lần khoác áo đội tuyển, đóng góp cho lối chơi. Và bây giờ thêm một khía cạnh nữa: sự yêu mến.

Chưa bao giờ, người ta thấy Busquets được yêu mến như vậy khi các khán giả đứng dậy vỗ tay hô tên anh khi anh được rút ra nghỉ vào phút 70 tại sân La Cartuja. Với Busquets, có lẽ Euro 2020 bây giờ mới bắt đầu với anh.

Pha kiến tạo của Busquets trên sân tập Tiền vệ kỳ cựu người Tây Ban Nha thể hiện đẳng cấp với pha kiến tạo cho tài năng trẻ Trincao ghi bàn trong buổi tập của Barca trước trận gặp Levante ở La Liga ngày 14/12.

Chính Phong