Không bồi thường cũng không trả đất ở Hải Phòng: Cơ quan thi hành án xử lý thế nào?

Liên quan sự việc trái khoáy xảy ra tại xã Vĩnh Hòa, TP Hải Phòng khi gia đìnhlấn chiếm đất nhất quyết không bồi thường cũng không trả đất theo phán quyết của tòa án các cấp mà Báo Điện tử VTC News phản ánh, công tác thi hành bản án có hiệu lực từ năm 2023 đến nay vẫn rơi vào bế tắc.

Báo cáo UBND TP Hải Phòng về việc thi hành bản án, Cơ quan Thi hành án dân sự Hải Phòng nêu ra nhiều khó khăn, trong đó có việc người phải thi hành án là gia đình ông Tô Văn Hoài có thái độ thách thức, chống đối quyết liệt việc tổ chức thi hành bản án.

Các chấp hành viên cùng nhiều cơ quan, đơn vị liên quan khi họp đánh giá đều có chung ý kiến đây là bản án không thể thi hành trên thực tế, lý do là bởi việc phá dỡ một phần móng và tường (là diện tích lấn chiếm) theo chiều dài của ngôi nhà 2 tầng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu của ngôi nhà và không có tổ chức, cá nhân nào đáp ứng đủ điều kiện đăng ký tham gia tháo dỡ công trình.

Do đó, các ý kiến đều đề nghị xem xét lại bản án phúc thẩm theo thủ tục giám đốc thẩm.

Cơ quan thi hành án đánh giá việc bản án phúc thẩm yêu cầu phá một phần móng và tường của ngôi nhà 2 tầng là không thể thi hành, người lấn chiếm đất còn có thái độ thách thức, chống đối quyết liệt việc tổ chức thi hành bản án. (Ảnh: Tiến Thắng)

Cũng theo Thi hành án dân sự Hải Phòng, chấp hành viên đã triển khai nhiều biện pháp từ tuyên truyền, vận động gia đình ông Hoài thi hành bản án cho đến có văn bản đề nghị các ngân hàng nơi ông Hoài, bà Uyên mở tài khoản cung cấp thông tin xác minh về số dư tài khoản nhưng số dư tại thời điểm xác minh không đủ để thực hiện phong tỏa và khấu trừ.

Hướng giải quyết gần nhất vào tháng 7/2025, do gia đình ông Hoài đưa ra là sau khi ông Hóa phá dỡ nhà để tạo khoảng không thì sẽ thuê thợ cắt phần móng tràn sang, đồng thời trả 10 triệu đồng. Tuy nhiên, quan điểm này bị gia đình ông Hóa phản đối, yêu cầu phải thi hành theo đúng bản án phúc thẩm mà tòa đã tuyên.

Đến thời điểm hiện tại, chấp hành viên Phòng Thi hành án dân sự khu vực 7 vẫn đang tiếp tục tổ chức thi hành án vụ việc trên theo đúng quy định của pháp luật, tăng cường đối thoại, vận động tự nguyện thi hành án.

Trước đó, ngày 5/11/2024, Chi cục thi hành án dân sự huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng (nay là Phòng Thi hành án dân sự khu vực 7- Hải Phòng) có văn bản thông báo về việc thi hành bản án số 01 ngày 8/2/2023 của TAND huyện Vĩnh Bảo; bản án số 39 ngày 12/5/2023; quyết định sửa chữa, bổ sung bản án phúc thẩm số 116 ngày 19/6/2023 của TAND TP Hải Phòng và quyết định thi hành án số 343 ngày 4/7/2023 của Chi cục trưởng Chi cục thi hành án dân sự huyện Vĩnh Bảo.

Nội dung thi hành gồm buộc ông Tô Văn Hoài, bà Ma Thị Uyên phải có trách nhiệm phá dỡ các tài sản gắn liền với đất để trả lại vợ chồng ông Nguyễn Văn Hóa, bà Nguyễn Thị Mậu phần diện tích lấn chiếm tại thửa đất ở thôn An Lãng, xã An Hòa, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng (nay là xã Vĩnh Hòa, TP Hải Phòng) theo các mốc cụ thể.

Ngoài ra, gia đình ông Hoài còn phải trả số tiền hơn 4,8 triệu đồng do làm hỏng bức tường trong quá trình lấn chiếm và 7 triệu đồng tiền chi phí thẩm định, định giá tài sản.

Cơ quan thi hành án xác định phần tài sản cần phải phá dỡ là một phần móng và tường chạy dài theo chiều dài của ngôi nhà 2 tầng xây dựng kiên cố, nằm giáp ranh với phần tường nhà của gia đình ông Hóa.

Để giải quyết vụ việc, cơ quan thi hành án thông báo mời các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện, năng lực thực hiện phá dỡ nộp hồ sơ nhưng phải đáp ứng yêu cầu khi phá dỡ không được làm ảnh hưởng đến phần tài sản khác của gia đình ông Hóa cũng như gia đình người lấn chiếm là ông Hoài, bà Uyên.

Đến ngày 29/11/2024, cơ quan thi hành án có thêm thông báo khác, thay đổi một phần yêu cầu sau khi gia đình ông Hóa có đơn sẵn sàng phá nhà để tạo khoảng không cho việc phá dỡ công trình vi phạm.

“Để bản án sớm được thi hành, chúng tôi sẵn sàng chấp nhận phá nhà tạo khoảng không nhưng với yêu cầu phá tường cùng một phần móng của ngôi nhà 2 tầng lấn chiếm sang lại không được làm hư hỏng tài sản khác thì không khác gì đánh đố”, ông Hóa bức xúc.

Khu vực tường phía cuối nhà của gia đình ông Hóa bị đổ, hư hỏng nặng do nhà "hàng xóm" gây ra trong quá trình lấn chiếm. (Ảnh: Tiến Thắng)

Theo đại diện Công ty CP tư vấn đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Thắng Lợi (Công ty Thắng Lợi, đơn vị đăng ký tham gia phá dỡ công trình với cơ quan thi hành án), đơn vị này cam kết thực hiện xong phá dỡ một phần móng và tường nhà 2 tầng của gia đình ông Tô Văn Hoài theo sơ đồ bản án hoặc theo yêu cầu của cơ quan thi hành án trong thời gian từ 5-7 ngày.

Quá trình thi công, công ty sẽ gia cố, làm kèo, cột chống đỡ tạm thời bên trong nhà ông Hoài để hạn chế ảnh hưởng tạm thời kết cấu ngôi nhà, trường hợp không thể gia cố bên trong ngôi nhà thì công ty không đảm bảo việc có ảnh hưởng đến tài sản khác của ông Hoài, bà Uyên.

Trong quá trình tháo dỡ và sau khi tháo dỡ xong, công ty không đảm bảo cũng như đánh giá được việc ảnh hưởng đến tài sản và không chịu trách nhiệm đối với tài sản nhà ông Hoài, bà Uyên.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Hóa, việc gia đình nhà ông Hoài xây dựng lấn chiếm bị phát hiện ngay từ khi làm móng và UBND xã An Hòa cũ đã có văn bản đình chỉ thi công, cảnh báo rõ ràng nếu cố tình tiếp tục thi công sẽ phải gánh chịu mọi thiệt hại khi có phán quyết của tòa nhưng người vi phạm vẫn phớt lờ.

Trong khi đó, dù có bản án của tòa đã tuyên nhưng gia đình ông Hoài cũng kiên quyết không thực thi.

“Bản án phúc thẩm của TAND TP Hải Phòng buộc phá dỡ phần lấn chiếm để trả lại mặt bằng là hoàn toàn đúng đắn, có như thế mới ngăn ngừa việc tạo ra tiền lệ lấn chiếm xây công trình kiên cố để thành việc đã rồi, sau đó bồi thường mua lại với giá rẻ hơn so với thị trường là rất nguy hiểm”, ông Hóa nêu quan điểm.

TIẾN THẮNG