Không cấp dưỡng cho con sau ly hôn có thể bị xử lý hình sự

Trách nhiệm cấp dưỡng của cha mẹ đối với con cái sau khi ly hôn được pháp luật quy định ra sao? Nếu không cấp dưỡng, họ có thể bị xử lý như thế nào?

Luật sư Lưu Kiều Trang - Giám đốc Công ty Luật Khải Hoàn Tâm

Điều 110 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định cha, mẹ nếu không chung sống hoặc chung sống nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi con thì có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, hoặc con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động, không có tài sản.

Như vậy, cha mẹ sau ly hôn có nghĩa vụ cấp dưỡng nếu con chưa thành niên, hoặc đã thành niên nhưng không có khả năng lao động. Mức cấp dưỡng sẽ dựa trên thỏa thuận các bên, căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của cha, mẹ và nhu cầu thiết yếu của con. Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được thì có thể yêu cầu tòa án giải quyết, căn cứ quy định tại Điều 116 Luật Hôn nhân và gia đình.

Trường hợp cha mẹ trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, bên nhận cấp dưỡng có thể làm đơn yêu cầu thực hiện nghĩa vụ theo bản án, căn cứ quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự 2014.

Ngoài ra, theo khoản 2, Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, người có hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn có thể bị phạt tiền 5-10 triệu đồng.

Trường hợp cha mẹ có khả năng nhưng từ chối, trốn tránh nghĩa vụ khiến người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe thì người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015. Mức phạt áp dụng là phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Trường hợp cha, mẹ có điều kiện mà không chấp hành bản án hoặc quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật, đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hoặc trước đó bị xử phạt hành chính mà tiếp tục vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Không chấp hành bản án theo Điều 380 Bộ luật Hình sự 2015.

Nếu một trong 2 người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ thì hai bên có thể thỏa thuận về thay đổi mức cấp dưỡng phù hợp. Nếu không thỏa thuận được, 2 bên có thể yêu cầu tòa án giải quyết, dựa trên hoàn cảnh, điều kiện kinh tế của từng người.

Hoàng Linh