'Không chấp nhận rủi ro, nhà khoa học không dám mạo hiểm'

PGS.TS Vũ Hải Quân phát biểu định hướng tại hội thảo. Ảnh: Phúc Uyên

Ngày 11/3, UBND TPHCM phối hợp cùng Đại học Quốc gia TPHCM tổ chức hội thảo triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia với sự tham gia của hơn 200 đại biểu là các nhà quản lý, trường đại học, doanh nghiệp, nhà khoa học...

Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cho biết, Nghị quyết 57 đề cập đến chấp nhận rủi ro cho khoa học là điểm đột phá.

Ông cho rằng, nghiên cứu khoa học không phải lúc nào cũng chắc chắn ra kết quả. Nếu không có cơ chế chấp nhận rủi ro, nhà khoa học không dám mạo hiểm và chỉ đứng trong vùng an toàn, với sản phẩm an toàn và không tạo đột phá.

Do vậy, ông Quân cho rằng TPHCM với vai trò là trung tâm kinh tế lớn của cả nước và khu vực, phải là địa phương tiên phong đi đầu từ nhận thức, tư duy và hành động trong thực hiện Nghị quyết 57. TPHCM phải được kỳ vọng là hình mẫu cho các địa phương khác học tập, triển khai.

PGS Quân nhận định, TPHCM mục tiêu quan trọng nhất của khoa học và công nghệ là kiến tạo động lực tăng trưởng mới, bền vững cho thành phố. Muốn làm được việc này mô hình quản lý và cách thức triển khai phải đột phá, vì nếu làm theo cách cũ thì kết quả nhận được cũng như cũ.

Trong việc thực hiện cần xác định vai trò của chính quyền, doanh nghiệp, các tổ chức khoa học công nghệ trong đó có các trường đại học và việc kết nối vùng.

"TPHCM phát triển khoa học công nghệ không thể chỉ cho thành phố mà cho cả khu vực và cả nước. Song song đó, thành phố phải đặt mục tiêu, lựa chọn, nghiên cứu phát triển các công nghệ chiến lược gắn với nhu cầu địa phương. Tôi mong muốn các nhà khoa học, doanh nghiệp đề xuất những cách nghĩ mới, cách làm mới hiến kế cho thành phố về phát triển khoa học công nghệ", PGS Quân nói.

Nghiên cứu khoa học tại Đại học Quốc gia TPHCM. Ảnh minh họa: VNUHCM

Về phía TPHCM, ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM cho biết, ngay sau hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết 57, thành phố bắt tay ngay triển khai các khung định hướng, chương trình, kế hoạch hành động và thành lập ban chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết 57.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045, TPHCM chi cho hoạt động nghiên cứu phát triển chiếm 2% GRDP. Kinh tế số đóng góp 25% năm 2025, 40% GRDP năm 2030, 50% GRDP năm 2045.

Tỷ lệ chỉ số TFP (năng suất nhân tố tổng hợp) đạt trên 55%. TPHCM dự kiến phát triển 5 trung tâm nghiên cứu phát triển công nghệ đạt chuẩn quốc tế (CoE), tỷ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học 8 - 10%.

Để thực hiện Nghị quyết 57, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM đặt hàng phối hợp với ĐHQG TPHCM về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, thiết kế vi mạch, bán dẫn.

Hai bên sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn nhân lực khoa học công nghệ phục vụ đầu tư phát triển, thu hút đầu tư…

Đại học Quốc gia TPHCM sẽ cùng phối hợp xây dựng những đột phá về chính sách, hạ tầng, nguồn nhân lực và cùng thực hiện chuỗi đề tài toàn diện, gắn với bài toán thực tiễn của thành phố, từ nghiên cứu đến hình thành chính sách hoặc sản phẩm khoa học công nghệ gắn kết với doanh nghiệp.

"Các giải pháp đột phá giúp TPHCM phát triển bền vững trên nền tảng khoa học công nghệ", ông Thắng nói.

Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phúc Uyên

Phát biểu kết luận hội thảo, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết thành phố đang rất cần chiến lược toàn diện về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo chuyển đổi số. Ông cho biết vai trò của nhà nước chỉ là định hướng, hỗ trợ và rất cần sự đóng góp các doanh nghiệp, trường đại học, nhà khoa học để hoàn thiện chính sách thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57.

Về phát triển nhân lực, Chủ tịch UBND TPHCM đề nghị cần xây dựng quỹ phát triển tài năng, quỹ học bổng cho sinh viên thuộc các ngành công nghệ cao hoặc các ngành khác thành phố cần.

Quỹ này có thể xây dựng theo cơ chế phối hợp giữa doanh nghiệp và nhà nước nhằm giúp các bạn trẻ giỏi, có năng lực được đào tạo trong và ngoài nước về đóng góp cho thành phố. “Tôi đề nghị Sở Khoa học Công nghệ tham mưu UBND thành phố hình thành quỹ này”, ông Được nói.

Phúc Uyên