Không để hình thành các ổ nhóm tội phạm thanh, thiếu niên gây bức xúc dư luận

Những vụ án táo tợn

Rạng sáng 26-5-2022, trên địa bàn quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) xảy ra một vụ cướp xe máy với tính chất manh động. Một nhóm thanh, thiếu niên điều khiển xe máy cầm theo vỏ chai thủy tinh rượt đuổi 2 thanh niên đến đầu ngõ 559 phố Kim Ngưu. Khi bị hại đã bỏ chạy vào ngõ, các đối tượng vẫn tiếp tục đuổi theo, số còn lại cướp chiếc xe máy phóng đi. Phòng Cảnh sát hình sự phối hợp với CAQ Hai Bà Trưng nhanh chóng vào cuộc điều tra, xác minh. Ngày 29-5, 7 trong 8 đối tượng liên quan đến vụ án đã bị bắt giữ. Đáng chú ý, nhóm đối tượng gây ra vụ cướp trên đều ở độ tuổi từ 15-18. Thậm chí, ngay cả khi bị bắt, các đối tượng vẫn không tỏ ra ăn năn, lo lắng, và chưa nhận thức được mức độ nghiêm trọng và hành vi của mình.

Các đối tượng trong nhóm cướp xe máy bị bắt giữ

Chỉ hơn 1 tháng sau khi xảy ra vụ việc trên, liên tiếp trong các ngày 12 và 13-7, trên địa bàn các huyện Quốc Oai và Hoài Đức (Hà Nội) lại xảy ra các vụ cướp tài sản. Các đối tượng điều khiển 2 xe máy, mang theo hung khí là tuýp sắt gắn dao nhọn, dao bầu, chặn người đi bán hàng lúc rạng sáng rồi đe dọa, cướp tài sản như túi xách, ví tiền, điện thoại… Ngay lập tức, Phòng Cảnh sát hình sự đã phối hợp với công an 8 quận/huyện địa bàn giáp ranh triển khai lực lượng điều tra, truy bắt nhóm cướp. Đến ngày 14-7, bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan công an đã bắt giữ 5 đối tượng trong vụ án. Điều đáng buồn là các đối tượng đều chưa đủ 18 tuổi, tụ tập sống bầy đàn ở các quán game, Internet và các nhà nghỉ, chơi bời lêu lổng, không có sự quản lý của gia đình. Khi hết tiền, các đối tượng bàn nhau đi cướp tài sản. Đấu tranh khai thác, cơ quan công an làm rõ, ổ nhóm này đã gây ra 9 vụ cướp tài sản trên địa bàn huyện Quốc Oai và Hoài Đức với cùng thủ đoạn. Số tài sản cướp được chúng sử dụng để chơi game, thuê nhà nghỉ và ăn tiêu.

Và cuối tháng 8 vừa qua, CAQ Hoàn Kiếm (Hà Nội) đã ra quyết định tạm giữ hình sự 8 đối tượng rủ nhau điều khiển xe máy phóng nhanh, lạng lách, đánh võng với tốc độ cao trong đêm 26-8. Trong số đó, có đối tượng chưa đủ 18 tuổi và 5 trong 8 đối tượng hiện đang là sinh viên các trường đại học, cao đẳng ở Hà Nội. Đây chỉ là 3 trong số những vụ án mà CATP Hà Nội khám phá trong thời gian gần đây. Điểm chung của cả 3 vụ án này chính là ở độ tuổi của các đối tượng.

Các đối tượng trong nhóm cướp đều chưa đủ 18 tuổi

Nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh

Manh động và táo tợn, thực trạng về các nhóm thanh thiếu niên phạm tội đang gây hoang mang, lo lắng cho không chỉ dư luận xã hội mà còn ở chính các bậc làm cha làm mẹ. “Chúng tôi hoàn toàn có lý do để lo lắng vì con em chúng tôi đang trong độ tuổi dậy thì. Tôi rất sợ con gặp phải bạn xấu như những đối tượng trên lôi kéo thì coi như hỏng cả cuộc đời” - chị Nguyễn Thị Phương, quận Cầu Giấy, Hà Nội bày tỏ.

Rõ ràng, tình trạng thanh, thiếu niên phạm tội không chỉ là nỗi lo của các gia đình có con em trong độ tuổi mà còn là mối quan tâm của toàn xã hội. Thực tế cho thấy, đa số những trường hợp phạm tội trong độ tuổi vị thành niên đều xuất phát từ sự bỏ bê, thiếu quan tâm của các bậc phụ huynh. Do vậy, nếu chỉ có sự vào cuộc của lực lượng chức năng thôi thì chưa đủ, rất cần sự chung tay của mỗi người, mỗi gia đình trong việc chăm lo, giáo dục con em trở thành người có ích cho xã hội.

Cũng đồng quan điểm, anh Hoàng Anh Minh (trú tại quận Thanh Xuân) lo ngại: “Là phụ huynh có con đang học cấp 2, cấp 3, tôi rất mong lực lượng công an vào cuộc quyết liệt, xử lý các nhóm tội phạm thanh, thiếu niên. Mặt khác, tôi cũng đề nghị các bậc phụ huynh hãy chăm lo đến con em mình. Chúng ta kiếm tiền cũng chỉ để lo cho con cái, vậy đừng lấy bất cứ lý do gì để bao biện cho việc thiếu quan tâm con em mình”.

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát hình sự (CATP Hà Nội), trong 10 tháng đầu năm 2022, lực lượng Cảnh sát hình sự toàn thành phố đã điều tra, khám phá 38 vụ với 600 đối tượng có liên quan đến hành vi đi xe máy thành đoàn chạy tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, mang theo hung khí gây rối trật tự công cộng… Kết quả, đã xử lý hình sự 397 đối tượng, xử phạt hành chính 62 trường hợp và có tới 141 đối tượng không xử lý vì chưa đủ tuổi truy cứu trách nhiệm hình sự. “Nhìn vào con số trên có thể thấy rằng, trẻ chưa thành niên vi phạm pháp luật đang có dấu hiệu phức tạp. Đây là vấn đề quan tâm, giáo dục của gia đình. Nếu chỉ trông chờ vào pháp luật thì những “mầm non” tương lai của đất nước rồi sẽ trở thành gánh nặng cho cả xã hội” - Chỉ huy Phòng Cảnh sát hình sự nhìn nhận.

Tình trạng thanh, thiếu niên mang theo hung khí gây rối trật tự công cộng gây nhức nhối dư luận xã hội

Mạnh tay, quyết liệt

“Công an các đơn vị, quận, huyện, thị xã chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, đánh giá, dự báo, nhận diện rõ diễn biến các loại tội phạm và vi phạm pháp luật có liên quan đến người chưa thành niên để kịp thời tham mưu, đề xuất cấp ủy, chính quyền địa phương biện pháp đấu tranh, phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ cơ sở. Trong đó tham mưu, đề xuất phân công cụ thể nhiệm vụ cho các sở, ban, ngành, đoàn thể và đánh giá kết quả thực hiện. Hạn chế, loại trừ nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh, phát triển tội phạm liên quan đến người chưa thành niên trên địa bàn” - đó là chỉ đạo sát sao của Trung tướng Nguyễn Hải Trung - Giám đốc CATP Hà Nội. Trong đó, Trung tướng Nguyễn Hải Trung nhấn mạnh công tác điều tra cơ bản, nắm và dự báo tình hình liên quan đến người chưa thành niên.

Đặc biệt rà soát, thống kê danh sách các đối tượng là người chưa thành niên đang trong diện quản lý; các cơ sở sản xuất, kinh doanh có điều kiện, khả năng dễ phát sinh tội phạm; các địa điểm thường xuyên tập trung thanh, thiếu niên; các hội, nhóm trên mạng xã hội có nhiều thành viên là người chưa thành niên tham gia… Trên cơ sở các thông tin thu thập được, công an các đơn vị xây dựng kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động phạm tội của các đối tượng là người chưa thành niên phù hợp với tình hình thực tế địa bàn, đảm bảo bám sát ý kiến chỉ đạo của CATP, không để phát sinh tội phạm liên quan đến người chưa thành niên…

Bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ, Trung tướng Nguyễn Hải Trung cũng yêu cầu công an các phòng nghiệp vụ, quận, huyện, thị xã phải làm tốt việc vận động quần chúng nhân dân tố giác tội phạm, tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở cơ sở; phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức; cùng với các gia đình, nhà trường quan tâm, giáo dục, động viên, quản lý con em, đặc biệt trong độ tuổi từ 14-18 tuổi. Quyết liệt hơn nữa trong công tác chỉ đạo, Giám đốc CATP Hà Nội giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, quy trách nhiệm cho người đứng đầu để làm sao gắn vai trò của người chỉ huy đối với nhiệm vụ công tác.

Rõ ràng, tình trạng thanh, thiếu niên phạm tội không chỉ là nỗi lo của các gia đình có con em trong độ tuổi mà còn là mối quan tâm của toàn xã hội. Thực tế cho thấy, đa số những trường hợp phạm tội trong độ tuổi vị thành niên đều xuất phát từ sự bỏ bê, thiếu quan tâm của các bậc phụ huynh. Do vậy, nếu chỉ có sự vào cuộc của lực lượng chức năng thôi thì chưa đủ, rất cần sự chung tay của mỗi người, mỗi gia đình trong việc chăm lo, giáo dục con em trở thành người có ích cho xã hội.

Nếu không làm tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn, sẽ còn nữa những vụ việc mà đối tượng gây án là người chưa thành niên

Thùy An