Không gia đình - Các bậc phụ huynh nên mua cho con
Đọc sách theo trào lưu là chuyện đương nhiên vì con người sống luôn gắn với một giai đoạn xã hội nhất định. Ví như hiện nay trẻ em chỉ thích đọc truyện tranh Manga của Nhật, lớn chút thì đọc Nguyễn Nhật Ánh… Nhưng nếu các bậc phụ huynh không động viên con tìm đọc cuốn Không gia đình của Hector Malot thì thật đáng tiếc.
Hector Malot (1830-1907) là nhà văn người Pháp được bạn đọc khắp thế giới, đặc biệt là các bạn nhỏ yêu mến. Sự nghiệp sáng tác của ông rất đồ sộ nhưng bạn đọc Việt Nam biết ông chủ yếu qua 2 tập Không gia đình (1878) và Trong gia đình (1893). Tác phẩm Không gia đình đến nay đã hơn 150 năm nhưng vẫn vẹn nguyên tính hấp dẫn bởi giá trị nhân văn thấm đẫm từng câu chữ, trở thành tác phẩm văn học cho thiếu nhi kinh điển. Không chỉ các bạn nhỏ, tôi dám chắc cuốn sách dù lọt vào tay ai, là các bậc phụ huynh, các thầy cô giáo, những ai yêu mến trẻ em… đều đọc mê say. Ở Việt Nam, thời của cụ Hồ Biểu Chánh đã lấy cuốn sách này phóng tác thành cuốn Cay đắng mùi đời. Còn ở miền Bắc, năm 1951 Nhà xuất bản Văn học đã in nguyên tác qua bản dịch của Huỳnh Lý.
Không gia đình kể chuyện cậu bé Rémi bị bỏ rơi từ nhỏ. Rémi được chăm sóc trong vòng tay yêu thương của má Barberin. Cho đến một ngày người chồng của má làm việc ở Paris bị tai nạn và tàn phế trở về, sau đó Rémi đi theo gánh xiếc của cụ Vitalis để làm thuê. Hai người đã đi lang thang khắp mọi miền nước Anh và Pháp trình diễn xiếc để kiếm sống. Khi cụ Vitalis mất, Rémi đã tự lập và bảo đảm việc biểu diễn và sinh sống cho cả một gánh hát rong. Nhưng dù ở đâu, trong cảnh ngộ nào, Rémi vẫn noi theo nếp rèn dạy của cụ Vitalis, giữ phẩm chất làm người ngay thẳng, tự trọng, thương người, nhớ ơn nghĩa, luôn luôn muốn làm người có ích. Bên cạnh Rémi có chú bé Mattia khôn ngoan, linh lợi, tận tình với bạn, con chó Capi khôn như người và rất có nghĩa, con khỉ Joli-Cœur liến láu…
Ngay từ khi mới ra đời, tác phẩm đã được Viện Hàn lâm Pháp trao giải Tiểu thuyết hay nhất về giáo dục. Riêng với tôi, hình ảnh chú bé Rémi và bạn Mattia dành dụm tiền để mua con bò sữa về biếu má Barberin đã hằn sâu trong ký ức.
Thủy Ngân
