Không thể tin nổi thực trạng thê thảm của Hải quân Ukraine hiện tại

Năm 2014, Tổng thống Ukraine khi đó là ông Petro Poroshenko đã từng tuyên bố hùng hồn rằng, Ukraine đã, đang và sẽ là một cường quốc biển. Đây là một phát ngôn có phần hơi mạo hiểm, khi mà ở thời điểm đó, quốc gia này còn không đủ chi phí để duy trì các tàu chiến có được từ Hạm đội Biển Đen của Liên Xô để lại chứ đừng nói là đóng những con tàu mới. Ảnh: Đội danh dự của Hải quân Ukraine.

Thực tế là từ khi Crime được Nga sát nhập vào lãnh thổ của mình, Ukraine đã mất 70% số tàu trong hạm đội cũng như những cơ sở hạ tầng quan trọng nhất. Đồng thời cộng với khủng hoảng Maidan dẫn đến kinh tế của quốc gia này suy thoái nghiêm trọng, dù cho rất được khối Tây Âu ủng hộ, tuy nhiên họ chẳng có sự trợ cấp nào cho lực lượng hải quân Ukraine tiếp tục duy trì. Ảnh: Tàu khu trục săn ngầm Hetman Sahaydachiy (U130) - chiến hạm lớn và mạnh mẽ nhất của hải quân Ukraine hiện nay.

Và sau đó, ý tưởng về một “Hạm đội muỗi” được nghĩ ra để thay thế cho những con tàu đã cũ và tốn quá nhiều chi phí vận hành của Ukraine, theo họ, những con tàu nhỏ bé này có thể đáng tin cậy để bảo vệ hải phận của nước này. Ảnh: Những chiếc tàu tuần tra cỡ nhỏ đang là chủ lực của hạm đội Hải quân Ukraine hiện nay, phía xa là con tàu chiến lớn nhất, chiếc U130.

Để thực hiện kế hoạch này, người Ukraine dựa vào thiết kế tàu pháo tuần tra Gyurza-M (Project 58155) và lên kế hoạch đóng mới 9 chiếc, thực hiện ngay tại nhà máy Kuznitsa na Rybalskiy thuộc sở hữu của cực tổng thống Poroshenko. Tính đến nay, đã có 7 chiếc đi vào hoạt động, 2 chiếc vẫn đang được nhanh chóng hoàn thiện. Ảnh: Biên đội tàu pháo tuần tra cỡ nhỏ Gyurza-M của Hải quân Ukraine.

Dù vậy, đặc tính kỹ thuật của loại tàu này là vô cùng hạn chế, bị rất nhiều chỉ trích như vũ khí trang bị hạn chế, hiệu suất sử dụng không cao, lượng giãn nước quá nhỏ dẫn đến nó chỉ có thể hoạt động được trên sông và ven biển. Hay nói cách khác, nó chỉ đáng để làm một tàu tuần tra của cảnh sát đường thủy hoặc của tuần duyên làm nhiệm vụ ven bờ, không phù hợp với tác chiến Hải quân chứ đừng nói là dùng để đối trọng với những chiến hạm của Hạm đội Biển Đen Nga. Ảnh: Tàu pháo tuần tra Gyurza-M của Hải quân Ukraine

Những tàu chiến có năng lực đi biển hơn một chút, lượng giãn nước nhỉnh hơn là các hai tuần tra thuộc lớp Island. Đây thực chất là tàu của Lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ, được đóng vào cuối những năm 80 của thế kỷ trước, người Mỹ đã chuyển giao cho Ukraine nhằm nâng cao năng lực hải quân vào năm 2019. Một lần nữa, đây cũng không thể coi là một tàu chiến thực thụ, mà chỉ có thể sử dụng tuần tra ven bờ cũng như tìm kiếm cứu nạn. Ảnh: Tàu P191 lớp Island của Hải quân Ukraine.

Dù vậy, những chỉ huy của hạm đội hải quân Ukraine vẫn tin rằng, với chiến thuật mới mang tên “Wolf Pack” của họ, Hạm đội Biển Đen Nga (kẻ thù tiềm năng nhất) sẽ phải đại bại dưới những chiến hạm “muỗi” của Ukraine. Suy nghĩ này xuất phát từ một nhận định có tính chủ quan, đó là các tàu chiến Nga không thể đẩy lùi hiệu quả được một cuộc tấn công hơn ba mục tiêu đối phương cùng một lúc, và do đó, nếu những tàu chiến cỡ nhỏ của Ukraine tấn công ồ ạt cùng một lúc, họ sẽ có khả năng dành chiến thắng. Ảnh: Tàu pháo tuần tra Gyurza-M của Hải quân Ukraine.

Người Nga khi thấy những nhận định này đã vô cùng xem nhẹ, và họ ví chiến thuật của những chỉ huy hải quân Ukraine như chiến thuật của những tên cướp biển ở Somali với nhiều cano vũ trang ồ ạt tấn công tàu vận tải hàng hay tàu dầu trên biển. Tuy nhiên việc các tàu chiến Nga có vũ trang không hề dễ xơi như tàu dân sự và kể cả những tên cướp biển liều lĩnh nhất cũng không dám nghĩ đến chuyện đó, chứ không phải là các chỉ huy Ukraine. Ảnh: Đội danh dự của Hải quân Ukraine.

Trong một thời gian, ban lãnh đạo Ukraine đã đưa ra những dự định về việc nâng cấp hải quân bằng việc biên chế thêm hai loại tàu chiến mới. Một là lớp tàu tên lửa tấn công nhanh lớp Lan, sử dụng tên lửa chống hạm Neptune (có vẻ ngoài giống với tên lửa Kh-35) và tàu cao tốc lớp Centaur với các bệ phóng pháo phản lực Grad. Theo kế hoạch, Ukraine sẽ đóng 18 tàu pháo Gyurza-M, 8 tàu Centaur và 3 tàu tên lửa Lan. Ảnh: Tàu cao tốc Centaur.

Dù vậy, sau khi Poroshenko bị truất quyền tổng thống, Ukraine đã liên tiếp cất giảm ngân sách dành cho phát triển hải quân, kế hoạch trên đã không còn bao giờ có thể trở thành sự thật. Đồng thời, Hoa Kỳ cũng đã khiến Ukraine phải hài lòng với 16 tàu cao tốc cỡ nhỏ Mark IV. Tất nhiên không phải miễn phí, mà số tàu này được thông qua bằng chương trình bán vũ khí quân sự liên chính phủ cho nước ngoài của Mỹ. Ảnh: Tàu pháo tuần tra Gyurza-M di chuyển cùng tàu khu trục săn ngầm U130 lớn nhất của Ukraine

Đáng lưu ý là khác với các tàu tuần tra Island Mỹ cung cấp cho Ukraine trước đó, Mark VI dù chỉ có giãn nước 72 tấn nhưng trang bị súng máy và pháo khá mạnh mẽ, trên lý thuyết còn có thể mang cả tên lửa chống hạm hạng nhẹ. Đây có thể được coi là những gì nguy hiểm nhất của Hải quân Ukraine thời điểm hiện nay có thể gây tổn hại cho Hạm đội Nga. Ảnh: Tàu cao tốc Mark VI của Mỹ.

Nhìn chung, hạm đội tàu mặt nước của hải quân Ukraine hiện nay chỉ toàn là những tàu tuần tra cỡ nhỏ, vũ trang hạn chế, không có khả năng đi biển xa và bám biển dài ngày. Như vậy, rất khó có thể gây ra tổn thất nặng nề cho kẻ thù tiềm năng trên Biển Đen chứ đừng nói là có được chiến thắng. Dẫu vậy, trong chiến tranh chúng ta vẫn chưa thể nói trước được điều gì và hi vọng trong tương lai, người Ukraine sẽ thức tỉnh về những mộng tưởng xa rời thực tế để có những đầu tư hiệu quả. Ảnh: Tàu khu trục săn ngầm U130 phối hợp tác chiến với các tàu pháo Gyurza-M của Hải quân Ukraine.

Video Nga, Ukraine cùng kỷ niệm ngày Hải quân - Nguồn: VTC14

Hùng Dũng