'Không trì hoãn lộ trình thi THPT quốc gia trên máy tính'

“Sau cuộc họp hôm nay, Bộ GD-ĐT cần tiếp tục có các cuộc làm việc, tham khảo, tiếp thu góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học để xây dựng phương án và phải lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân trước khi trình Chính phủ” - người phụ trách mảng giáo dục đào tạo của Chính phủ yêu cầu khi phát biểu chốt lại buổi họp của hội đồng giáo dục quốc gia diễn ra sáng nay tại Hà Nội về phương án tổ chức thi, xét công nhận tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học sau năm 2020.

Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá cao những điểm đã đạt được của kỳ thi THPT quốc gia sau 5 năm thực hiện đổi mới theo tinh thần Nghị quyết 29. Ảnh: Xuân Phú

Giữ ổn định thi trên giấy, thí điểm thi trên máy tính

Tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Mai Văn Trinh đã báo cáo phương án tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học với một số đề xuất mới.

Ông Trình cho rằng đây là phương án thi đảm bảo tính ổn định của lộ trình đổi mới thi/tuyển sinh, kế thừa kết quả của những năm 2015-2020 và đồng bộ với lộ trình triển khai chương trình GDPT mới cũng như lộ trình tự chủ của các cơ sở giáo dục đào tạo. Đề xuất này còn ứng dụng hiệu quả các thành tựu của khoa học đo lường và đánh giá trong giáo dục, áp dụng lý thuyết khảo thí hiện đại và ứng dụng tối đa thế mạnh của công nghệ thông tin (CNTT) trong tổ chức thi, từng bước tiếp cận xu hướng thi/tuyển sinh của các nước trên thế giới.

Mục tiêu của phương án thi là tổ chức kỳ thi gọn nhẹ, giảm áp lực, tốn kém, bảo đảm độ tin cậy. Kỳ thi dùng để đánh giá kết quả học tập ở bậc học THPT, từ đó tác động tích cực trở lại đổi mới quá trình đổi mới phương pháp dạy - học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong các nhà trường. Kết quả này đồng thời dùng để xét công nhận tốt nghiệp THPT, cung cấp dữ liệu đáng tin cậy cho các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp tham khảo sử dụng trong tuyển sinh theo tinh thần tự chủ.

Các học sinh hoàn thành chương trình lớp 12, nếu đáp ứng các quy định thì được hiệu trưởng cấp Giấy chứng nhận hoàn thành chương trình THPT; nếu có nhu cầu dự thi để được cấp Bằng tốt nghiệp THPT sẽ được tham gia kỳ thi THPT quốc gia.

Phương thức thi là tổ chức thi trên giấy như hiện nay, đồng thời chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi trên máy tính theo lộ trình đảm bảo tính khả thi.

Về thi trên máy tính, thí sinh có thể tham gia dự thi một số đợt trong năm tại các địa điểm của các tổ chức khảo thí độc lập; kết quả nào nào cao nhất sẽ được lựa chọn sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và có thể được các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tham khảo, sử dụng trong tuyển sinh (nếu có nhu cầu).

Trong các năm từ 2021-2025, Bộ GD-ĐT đề xuất cơ bản giữ ổn định như kỳ thi THPT quốc gia năm 2019, thực hiện một số điều chỉnh cho phù hợp với thực tế phương thức tổ chức thi. Đặc biệt sẽ thí điểm tổ chức thi trên máy tính.

Thúc đẩy công nghệ, lưu ý vùng sâu

Ông Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam góp ý phải đặc biệt quan tâm đến sự chênh lệch phát triển các vùng miền, tính toán từng bước cẩn trọng, có lộ trình hợp lý để tránh xáo trộn không cần thiết.

GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam nói từ năm 2021 vẫn thi như hiện nay sẽ lạc hậu: “Một hệ thống giáo dục kỹ thuật số, nhà trường thông minh không chấp nhận cách thi thiếu sự hỗ trợ của công nghệ”.

Ông Đỗ Văn Dũng: "Không nên duy ý chí".

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM nhận định: “Mấy năm nay chúng ta áp dụng công nghệ rất nhiều nhưng không nên duy ý chí bởi có những vùng sâu, vùng xa còn rất khó khăn. Nếu áp dụng hình thức thi trên máy tính thì phải tính đến yếu tố này và chấp nhận sẽ vẫn có một bộ phận học sinh làm bài thi trên giấy".

Ông Hoàng Minh Sơn: "Đến 2025 mà cơ bản thi được trên máy tính là thành công"

"Việc đưa công nghệ vào thi cử là đương nhiên nhưng những nơi phên dậu Tổ quốc thì chưa áp dụng ngay được. Phải thí điểm và đánh giá nghiêm túc phương thức này để triển khai phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước” - ông Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Hà Nội góp ý.

Ông Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội nhìn nhận “Nếu đến năm 2025, chúng ta cơ bản áp dụng thi trên máy tính thì đó là thành công lớn mà nhiều nước chưa làm được”.

Lo nhất ngân hàng đề, quản chặt kỳ thi

Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cảnh báo rằng xây dựng ngân hàng đề là việc khó. Bởi vậy, cần chuẩn bị tốt năng lực của đội ngũ nhân sự tham gia làm thi, cân nhắc vai trò của Bộ và địa phương trong tổ chức kỳ thi.

Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thanh Long cũng như nhiều đại biểu kiến nghị Bộ GD-ĐT cần đổi mới và sớm hoàn thiện ngân hàng đề thi trắc nghiệm chuẩn hóa. Bộ đồng thời xây dựng phương pháp đánh giá năng lực, phẩm chất cho học sinh để từng bước áp dụng cho chương trình GDPT mới.

Bà Nguyễn Thị Doan

Cho rằng ngân hàng đề thi là vấn đề khó nhất, bởi kiểm định độ khó và tin cậy của câu hỏi rất phức tạp, ông Lê Đông Phương, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam nhìn nhận, đây là trọng tâm cần được đầu tư thêm nhiều nữa khi triển khai phương án thi THPT trong giai đoạn tiếp theo.

TS Lê Đông Phương

PGS.TS Bùi Thị An, đại biểu Quốc hội khóa 13 cũng ủng hộ việc trong giai đoạn tới sẽ cơ bản giữ ổn định kỳ thi THPT quốc gia như năm 2019. Tuy nhiên, bà cho rằng, Bộ GD-ĐT cần có phương thức để quản chặt thi cử nhằm đảm bảo kỳ thi được diễn ra nghiêm túc, an toàn, khách quan. Việc giao kỳ thi cho các địa phương, được nguyên Đại biểu Quốc hội khóa này đề xuất cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Vẫn cân nhắc về yếu tố con người

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết sẽ tiếp thu và chỉnh sửa để hoàn thiện đề xuất phương án thi sau 2020. Phương án này được tính toán cẩn trọng, cân nhắc kỹ lưỡng, có căn cứ chắc chắn và lộ trình phù hợp với tình hình thực tế của đất nước.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: "Chúng tôi đặc biệt quan tâm tới năng lực tổ chức thi của cán bộ"

Theo đó, ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa sẽ được Bộ GD-ĐT tăng cường về số lượng và đảm bảo chất lượng. Giai đoạn ban đầu sẽ thi trên giấy và trên máy tính nhưng từng bước sẽ tăng dần thi trên máy tính để tiệm cận xu hướng thế giới. Theo ông, hạ tầng kỹ thuật, phầm mềm không phải điều quá khó trong tổ chức thi trên máy tính. Tuy nhiên, hệ thống vận hành cần được tính toán kỹ lưỡng để tránh các vấn đề có thể xảy ra.

“Không máy móc nào thay thế được con người, máy tính tốt, phần mềm tốt nhưng đội ngũ cán bộ không được chuẩn bị tốt, tâm thế tốt, kỹ thuật tốt thì vẫn có thể dẫn đến những sai sót, sự cố đáng tiếc. Năng lực tổ chức thi của các cán bộ là điều chúng tôi đặc biệt quan tâm và tới đây sẽ tăng cường chất lượng đội ngũ khảo thí” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: "Không thể trì hoãn thi trên máy tính"

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng cho rằng kỳ thi trong 5 năm qua có những ưu thế như: Đánh giá kết quả học tập của học sinh khách quan, trung thực hơn; cơ hội vào học đại học, cao đẳng của thí sinh mở rộng hơn, phù hợp với nguyện vọng hơn; học sinh bớt học tủ, học lệch, bớt lò luyện thi; giảm đáng kể áp lực cho học sinh, gia đình học sinh và xã hội; việc thi trắc nghiệm gắn với đổi mới phương pháp dạy học.

Về xây dựng phương án thi cho giai đoạn sau năm 2020, các ý kiến đều cho rằng, phương án thi hiện nay cơ bản là tốt, nên tiếp tục, nhưng có cải tiến cần thiết để phù hợp với lộ trình tự chủ đại học, đổi mới dạy học ở phổ thông, đổi mới công tác dạy nghề, phân luồng và xa hơn nữa là đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Đổi mới theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, phù hợp với xu thế để làm giảm sự can thiệp không cần thiết của con người.

Với việc thi trên máy tính, Phó Thủ tướng cho rằng cần phải có lộ trình để thực hiện, làm thận trọng trên quy mô nhỏ để đánh giá và có lộ trình mở rộng dần. “Tinh thần là tạo điều kiện tối đa cho các cháu không có chuyện các cháu chưa quen với máy tính lại phải thi máy tính hoặc hay dùng loại máy tính này nhưng thi trên loại máy tính khác” - Phó Thủ tướng lưu ý.

Thái Quang

Ảnh: Xuân Phú