Khủng hoảng chính trị Pháp: Nguy cơ thay đổi Thủ tướng lần thứ năm trong vòng hai năm

Thủ tướng Pháp Francois Bayrou. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo tờ Politico, nguyên nhân chính dẫn đến khủng hoảng hiện nay là bất đồng sâu sắc xung quanh kế hoạch chi tiêu ngân sách năm 2026 do ông Bayrou trình bày. Văn kiện này đặt mục tiêu cắt giảm 43,8 tỷ euro để giảm thâm hụt ngân sách từ mức 5,4% GDP năm nay xuống còn 4,6% GDP vào năm 2026, tiến tới 3% vào năm 2029 theo yêu cầu của Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, đề xuất này đã vấp phải phản ứng dữ dội từ các đảng đối lập, đặc biệt là kế hoạch cắt giảm ngày nghỉ lễ và nhiều khoản chi xã hội.

Bối cảnh chính trị hiện nay cho thấy khả năng chính phủ của ông Bayrou thất bại gần như chắc chắn. Các đảng cánh tả, cực hữu và trung tả đã công khai tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống, cho rằng kế hoạch ngân sách “không phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội”. Nỗ lực vận động sự ủng hộ từ các nhóm chính trị trong những ngày qua không đem lại kết quả đáng kể, khiến số phận của Thủ tướng Bayrou gần như đã được định đoạt.

Bài phát biểu chính sách chung của ông Bayrou trước Quốc hội được coi là nỗ lực cuối cùng nhằm thuyết phục các nghị sĩ ủng hộ chương trình hành động của chính phủ. Sau phần trình bày, cuộc bỏ phiếu tín nhiệm dự kiến diễn ra vào buổi tối với sự theo dõi sát sao của dư luận Pháp và châu Âu. Văn phòng Tổng thống Macron hiện chưa thông báo liệu ông có đưa ra phát biểu chính thức ngay sau khi kết quả được công bố hay không.

Khủng hoảng lần này nối dài chuỗi bất ổn chính trị tại Pháp kể từ cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu hồi tháng 6/2024. Khi đó, đảng Tập hợp Quốc gia (RN) của bà Marine Le Pen giành thắng lợi lớn, buộc Tổng thống Macron phải giải tán Quốc hội và kêu gọi bầu cử lại. Kết quả bầu cử tạo ra một nghị viện phân mảnh, khiến việc thành lập chính phủ gặp nhiều khó khăn. Sau nhiều tháng, ông Michel Barnier được chỉ định làm thủ tướng nhưng chỉ cầm quyền trong ba tháng trước khi bị bãi nhiệm vì kế hoạch cắt giảm ngân sách. Người kế nhiệm là ông Bayrou cũng đang phải đối mặt với tình cảnh tương tự.

Cuộc khủng hoảng chính trị ở Pháp không chỉ là vấn đề trong nước mà còn có thể tác động tới khu vực đồng euro. Với vị thế nền kinh tế lớn thứ hai của khối, việc thiếu ổn định trong điều hành ngân sách có nguy cơ làm gia tăng áp lực nợ công và lãi suất trái phiếu chính phủ, từ đó ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực. Các tổ chức tài chính quốc tế và cơ quan xếp hạng tín nhiệm nhiều lần cảnh báo Paris cần sớm đưa ra giải pháp bền vững để kiểm soát chi tiêu công.

Dư luận Pháp cho rằng cuộc bỏ phiếu lần này sẽ là bước ngoặt quan trọng đối với tương lai chính trị của cả chính phủ lẫn Tổng thống Macron. Nếu ông Bayrou không vượt qua được thử thách, nhà lãnh đạo Pháp sẽ buộc phải lựa chọn một thủ tướng mới - người thứ năm chỉ trong vòng hai năm - qua đó tiếp tục đặt ra thách thức lớn cho sự ổn định chính trị và năng lực quản trị quốc gia.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc