Khủng hoảng Thái Lan - Campuchia thử thách bản lĩnh chính trị của Thủ tướng Paetongtarn
Cho đến lúc này, số phận chính trị của Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra vẫn chưa chắc chắn, trong bối cảnh phe đối lập gia tăng kêu gọi và đám đông biểu tình trên đường phố để đòi bà từ chức.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra. (Ảnh: Bangkok Post)
Chính phủ Thái Lan đứng trước nguy cơ sụp đổ sau khi đảng Bhumjaithai – đảng lớn thứ hai trong liên minh, rút lui. Ba đảng trong liên minh gồm 10 thành đảng đã họp vào chiều 19/6, sau đó hai đảng tuyên bố sẽ trung thành với chính quyền của Thủ tướng Paetongtarn. Đảng còn lại không tiết lộ quyết định của họ.
Biến động chính trị mới nhất chủ yếu do mâu thuẫn suốt nhiều tuần vì vấn đề nội bộ, và bê bối từ vụ cuộc nói chuyện riêng của Thủ tướng Thái Lan với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen bị công khai trở thành cái cớ.
Đến giờ vẫn chưa rõ cuộc khủng hoảng sẽ diễn ra như thế nào. Kể cả khi Thủ tướng Paetongtarn có thể giữ được sự ủng hộ của ba đảng liên minh, bà cũng sẽ phải nhanh chóng chuẩn bị một đội hình nội các mới, vì đảng Bhumjaithai rời đi khiến tám ghế trong nội các bị bỏ trống.
Đảng đối lập lớn nhất của đất nước kêu gọi bà Paetongtarn giải tán Hạ viện và mở đường cho một cuộc bầu cử bất thường, trước cuộc bầu cử tiếp theo dự kiến diễn ra vào năm 2027.
Thủ tướng 38 tuổi đã xin lỗi về vụ lộ cuộc nói chuyện, gọi đây là “mối đe dọa an ninh quốc gia”. Bà giải thích rằng những câu nói của bà với ông Hun Sen về quân đội chỉ là một phần của chiến lược đàm phán nhằm xoa dịu căng thẳng với Campuchia.
Thái Lan đã chính thức trao văn bản phản đối Campuchia, bày tỏ "rất thất vọng" khi cuộc trò chuyện riêng với Hun Sen bị ghi âm mà bà không biết và sau đó bị tiết lộ. Những giải thích này không thể giảm bớt áp lực ngày càng tăng từ đám đông đòi bà từ chức.
Biến động chính trị lần này gây thêm rủi ro cho các nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến làn sóng bán ròng 2,3 tỷ USD cổ phiếu Thái Lan trong năm nay. Chỉ số chứng khoán chuẩn của Thái Lan đã giảm 22%, trở thành một trong những chỉ số hoạt động kém nhất trên toàn cầu. Sự sụt giảm càng nghiêm trọng hơn do lo ngại tác động từ mức thuế 36% của Mỹ.
Ông Krystal Tan, một nhà kinh tế tại ANZ Group, cho biết bất ổn chính trị "sẽ tiếp tục gây áp lực lên đầu tư kinh doanh và có thể làm phức tạp thêm việc thực hiện các chính sách kinh tế quan trọng, vào thời điểm bối cảnh kinh tế vốn đã rất mong manh và thiếu động lực tăng trưởng ở khu vực tư nhân".
Việc đảng Bhumjaithai rời đi đe dọa sự ổn định của chính phủ, làm suy yếu liên minh mong manh được thành lập vào năm 2023 thông qua một thỏa thuận giữa phe bảo hoàng với cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Nếu không có Bhumjaithai, liên minh chỉ nắm đa số mong manh trong Hạ viện. Điều đó có khả năng làm phức tạp thêm nỗ lực thông qua luật vào tháng 7, bao gồm dự luật hợp pháp hóa sòng bạc gây tranh cãi và ngân sách tài chính cho năm tiếp theo.
"Họ đang gặp rắc rối nghiêm trọng. Những người theo chủ nghĩa bảo hoàng đã được ông Hun Sen trao cho món quà này, khiến vị trí của Thủ tướng thực sự khó khăn", ông Kevin Hewison, giáo sư danh dự về nghiên cứu châu Á tại Đại học North Carolina ở Mỹ, nhận xét.
