Khuyến khích sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để vay vốn hoặc thế chấp

Chiều 27/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội làm việc tại Hội trường nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Biến quyền sở hữu trí tuệ thành tài sản có giá trị thương mại

Trình bày Tờ trình tóm tắt Dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng - cho biết, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách gồm: hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ; nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập; cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Theo đó, Dự thảo Luật sửa đổi, hoàn thiện các quy định các quy định về trường hợp giới hạn quyền tác giả, quyền liên quan trong hoạt động phát sóng; về quyền đăng ký SHTT, khai thác thương mại các quyền này đối với kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước; về đại diện thực hiện quyền của chủ sở hữu quyền tác giả, quyền liên quan, về tổ chức quản lý tập thể quyền, tổ chức dịch vụ đại diện quyền.

Đồng thời, sửa đổi, hoàn thiện các quy định chống lạm dụng độc quyền SHTT, việc lạm dụng các biện pháp bảo vệ quyền SHTT. “Việc hoàn thiện các quy định này nhằm tạo cơ sở pháp lý để thúc đẩy việc khai thác thương mại quyền SHTT, bảo đảm phù hợp với pháp luật về dân sự và cam kết quốc tế” - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Tờ trình Dự án Luật. Ảnh: VPQH

Dự thảo Luật cũng đã bổ sung quy định mới về xử lý xung đột quyền SHTT để tạo thuận lợi cho việc khai thác thương mại; bổ sung các nội dung về chính sách của Nhà nước trong việc hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền SHTT nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo: hỗ trợ tạo ra, xác lập, khai thác, quản lý, phát triển đối tượng của quyền SHTT; hỗ trợ định giá, áp dụng các mô hình chuyển giao quyền SHTT, cơ chế chia sẻ quyền SHTT.

Nhà nước ưu tiên mua quyền SHTT đối với các đối tượng quan trọng với an ninh quốc gia, kinh tế-xã hội; tiên phong đặt hàng, mua sắm, sử dụng sản phẩm, dịch vụ được tạo ra trên cơ sở ứng dụng chương trình máy tính, sáng chế, thiết kế bố trí, giống cây trồng được tạo ra tại Việt Nam; bổ sung chính sách phát triển hệ sinh thái SHTT, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Về tài chính dựa trên quyền SHTT, Dự thảo Luật bổ sung quy định khuyến khích sử dụng quyền SHTT để vay vốn hoặc thế chấp để vay vốn theo quy định pháp luật về tài chính, ngân hàng và pháp luật liên quan; việc chủ sở hữu quyền SHTT tự xác định giá trị và lập thành danh mục riêng để quản trị trong trường hợp quyền SHTT chưa đáp ứng điều kiện để ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán.

Chính phủ quy định việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá các quyền SHTT đã được giao dịch hợp pháp, quy định nguyên tắc, tiêu chí và hướng dẫn chung về phương pháp xác định giá trị quyền SHTT…

Các quy định này nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ nhằm thúc đẩy việc khai thác thương mại quyền SHTT nhằm biến quyền SHTT thành tài sản có giá trị thương mại, có thể khai thác và sử dụng như các tài sản hữu hình khác.

Cần hoàn thiện các quy định liên quan đến trí tuệ nhân tạo

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết, để đơn giản hóa thủ tục hành chính, Dự thảo Luật sửa đổi, hoàn thiện các quy định về xác lập quyền sở hữu công nghiệp theo hướng để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định chi tiết; sửa đổi, hoàn thiện quy định về đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan, quyền đối với giống cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật cũng sửa đổi các quy định để rút ngắn thời hạn xử lý đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH

Để nâng cao năng lực giải quyết thủ tục hành chính, tăng cường công khai minh bạch và đẩy nhanh quá trình giải quyết thủ tục hành chính, Dự thảo Luật bổ sung quy định ưu tiên phát triển nguồn lực, đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, nền tảng số phục vụ nghiệp vụ SHTT, cơ sở dữ liệu chuyên ngành SHTT; làm rõ trách nhiệm của người nộp đơn về các thông tin khai trong đơn để chuyển sang cơ chế hậu kiểm; bổ sung quy định về các điều kiện bảo đảm hoạt động quản lý nhà nước SHTT.

Thẩm tra Dự án Luật, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định liên quan trí tuệ nhân tạo để đáp ứng yêu cầu phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền SHTT; đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, tăng cường phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về SHTT.

Về cấp giấy chứng nhận cho tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 56 của Luật SHTT), Ủy ban đề nghị không quy định nội dung bổ sung về tiêu chí (khoản 1a) và thủ tục hành chính “công nhận” của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (khoản 1b) đối với các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan để tránh trùng lặp, mâu thuẫn với quy định của Luật hiện hành, đồng thời, không làm phát sinh thủ tục hành chính đối với việc thành lập các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.

Đ. KHOA