'Kí họa trong chiến hào': Hồi ức của phóng viên chiến dịch Điện Biên Phủ

Cuốn “Kí họa trong chiến hào” của họa sĩ Phạm Thanh Tâm được NXB Kim Đồng phát hành.

Mới đây, Nhà xuất bản Kim Đồng đã phát hành bộ sách gồm 17 cuốn viết về Điện Biên Phủ của nhiều tác giả nổi tiếng. Trong đó, đáng chú ý là cuốn sách “Kí họa trong chiến hào” của họa sĩ Phạm Thanh Tâm.

Đây cũng là lần đầu tiên triển lãm trực tuyến dành cho sách được Nhà xuất bản Kim Đồng thực hiện. Triển lãm trực tuyến là hành động thiết thực kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay.

Không gian triển lãm trực tuyến do NXB Kim Đồng thực hiện.

Bà Vũ Thị Quỳnh Liên, Tổng biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng cho biết: “Cuốn nhật kí được họa sĩ Phạm Thanh Tâm lưu giữ suốt 50 năm. Đến năm 2005, nhật kí được dịch ra tiếng Anh và in thành sách cùng các tranh kí họa ông vẽ trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Bản tiếng Pháp của cuốn sách được phát hành năm 2011. Với mong muốn giới thiệu cho độc giả Việt Nam, sau gần 20 năm Nhà xuất bản Kim Đồng đã chính thức đưa được cuốn sách trở về quê hương trong dịp kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.”

Cuốn nhật kí được ông viết trực tiếp tại chiến trường, ngay trong chiến hào, dưới làn bom đạn, gồm 3 phần: Đường ra trận, Trong chiến hào và Về hậu phương.

“Kí họa trong chiến hào” là cuốn nhật kí của họa sĩ Phạm Thanh Tâm (1932-2019) viết khi tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ với tư cách phóng viên chiến trường báo Quyết Thắng, tờ báo của Đại đoàn pháo binh 351.

Phần 1 "Đường ra trận" khắc họa lại những bức chân dung ông gặp trên đường ra chiến dịch, đó là dân công hỏa tuyến, công binh mở đường, thanh niên xung phong và đặc biệt gần gũi với ông là chân dung những người pháo thủ thức suốt đêm để kéo pháo lên trận địa.

Phần 2, Trong chiến hào là những trang nhật kí viết trong suốt 55 ngày đêm của chiến dịch Điện Biên Phủ. Những ghi chép của ông trong những ngày này là trang tư liệu sống động hữu ích cho bất cứ ai muốn tìm hiểu về chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong chiến hào, dưới tầm đại bác nơi ranh giới giữa sống và chết rất mong manh, “Kí họa trong chiến hào” thiết tha tình đồng đội, đồng chí giàu lòng trắc ẩn.

Phần 3, Về hậu phương là niềm vui chiến thắng, những dự cảm về cuộc chiến phía trước để có được ngày hòa bình lâu dài.

Đặc biệt nhất, hơn 30 bức tranh kí họa được ông vẽ trong chiến hào, thể hiện nhất quán cái nhìn của người lính trẻ Phạm Thanh Tâm. Tranh kí họa của Phạm Thanh Tâm đầy cảm xúc, họa sĩ vẽ những tình cảm tế nhị của người lính về cuộc chia tay với người thương, anh vẽ tình đồng đội sâu sắc qua những bức kí họa chăm sóc thương binh, vẽ niềm vui thường ngày của người lính bên bờ suối ngay sau ngọn đồi E khốc liệt giữa chiến dịch, niềm vui hòa bình khi những bông hoa nở trên mũ sắt vỡ…

Ra mắt độc giả thế giới, sau 20 năm đã trở lại với độc giả Việt Nam đúng vào dịp kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, “Kí họa trong chiến hào” vẫn giữ nguyên vẹn giá trị thời sự và nhân văn. Từ góc nhìn của người trong cuộc,“Kí họa trong chiến hào” thấm đẫm lòng yêu nước, tình cảm quân - dân, tình đồng chí…

Hà Trang