Kiếm tiền từ chứng khoán không còn dễ

Nhiều nhà đầu tư đã tận hưởng thời kỳ thị trường chứng khoán tăng điểm mạnh mẽ kéo dài trong năm 2021 cho đến đầu năm 2022, giúp cho tài khoản của họ tăng rất nhanh. Nhưng gần đây, giới đầu tư choáng váng trước việc thị trường lao dốc rất nhanh. Đặc biệt, trong ngày 25-4, có thời điểm chứng khoán mất gần 80 điểm với hơn 400 cổ phiếu giảm. Điều này đã đẩy nhiều nhà đầu tư vào thua lỗ từ ít cho đến nhiều.

Cú đảo chiều bất ngờ

Chia sẻ tại một diễn đàn liên quan chứng khoán mới đây, Hoa hậu Mai Phương Thúy, một nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm, nhận định: Khi thị trường đi lên, có người kiếm được cả trăm triệu thì các ông chủ lớn cũng kiếm được hàng tỉ đồng. Tuy nhiên, khi thị trường đi xuống, những ông chủ lớn thiệt hại nhiều hơn nhà đầu tư cá nhân. “Dù thua lỗ, họ cũng không kêu ca gì thì các nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng nên chấp nhận có những lúc phải lỗ khi chơi chứng khoán” - Mai Phương Thúy nói.

Nhà đầu tư ngoại tranh thủ mua

Sự sụt giảm mạnh của chứng khoán trong tháng 4 vừa qua khiến chỉ số Vn-Index mất 12,5% so với đầu năm. Tuy nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài đã quay lại mua ròng với giá trị khoảng hơn 3.440 tỉ đồng trong tháng 4.

Việc nhà đầu tư nước ngoài mua ròng cho thấy họ vẫn tin tưởng vào triển vọng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới.

Ông Trần Hải Hà, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán MB, phân tích: Thị trường giảm điểm mạnh do nhiều yếu tố. Nhìn về quá khứ, sau hai năm tăng trưởng mạnh thì việc điều chỉnh là điều tất yếu. Ngoài ra, nhà đầu tư cá nhân chiếm đến 80% thị trường đã dẫn đến tâm lý đám đông bán tháo khi thị trường giảm điểm. Thêm nữa, lượng margin (vay tiền của công ty chứng khoán để đầu tư) quá cao đã đẩy nhiều cổ phiếu vượt quá giá trị thực khiến thị trường quay đầu giảm điểm càng mạnh khi bị giải chấp.

“Với bối cảnh như vậy, nhà đầu tư sẽ nhìn thấy việc mua cổ phiếu mà tiền lời tính bằng lần hay nhiều lần sẽ trở nên khó khăn. Nói cách khác, kiếm tiền từ chứng khoán không còn dễ dàng nữa” - ông Hà nhấn mạnh.

TS Greeni Maheshwari, Đại học RMIT Việt Nam, cũng nhìn nhận thị trường chứng khoán Việt Nam bị giảm điểm mạnh vì margin khá cao. Năm 2021, thị trường có cơn sóng tăng điểm tốt đã kéo dư nợ margin lên cao so với thời kỳ trước. Khi giá chứng khoán tạo đáy đã kích hoạt việc thu hồi margin khiến thị trường bị ảnh hưởng mạnh. Dưới ảnh hưởng của các biến động này, thị trường sẽ hình thành xu hướng giảm điểm, đặc biệt các cổ phiếu mang tính chất đầu cơ bị chiết khấu rất mạnh khó bật trở lại.

“Nói cách khác, nếu trước đó, những cổ phiếu này bị đội lái bơm thổi giá thì có khả năng giảm giá rất sâu và không biết bao giờ mới hồi phục trở lại. Do đó, giới đầu tư cũng hết kỳ vọng mua cổ phiếu lời lớn như trước đây. Cuộc chơi lướt sóng kiếm tiền trong ngắn hạn cũng ngày càng khó hơn” - TS Greeni Maheshwari cảnh báo.

Nhiều nhà đầu tư kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ hồi phục và thăng hoa trong thời gian tới. Ảnh: PM

Học được nhiều điều

Trong những phiên gần đây, giá trị thanh khoản thị trường đều dưới ngưỡng bình quân 23.000 tỉ đồng/phiên, thậm chí có khi chỉ còn 13.000 tỉ đồng/phiên. Con số này thấp hơn rất nhiều so với trước đây. Điều này cho thấy giới đầu tư đang dè dặt và thận trọng trước các quyết định đầu tư do ảnh hưởng các cú lao dốc quá mạnh của thị trường trong giai đoạn vừa qua.

Trong bối cảnh trên, TS Greeni Maheshwari gợi ý rằng dùng margin với tư cách là đòn bẩy tài chính là nhu cầu chính đáng của giới đầu tư. Tuy nhiên, để giảm thiểu rủi ro trong bối cảnh thị trường biến động như hiện nay, nhà đầu tư nên hạn chế tỉ lệ margin, tránh mua các cổ phiếu vốn hóa nhỏ hoặc siêu nhỏ vì có tính rủi ro cao. Ngoài ra để tránh mất tiền do các cú lao dốc mạnh và khó lường trên thị trường thì đừng giao dịch trong ngắn hạn, mà hãy đầu tư dài hạn.

“Nhiều khi ngồi im không làm gì cả cũng là cách đầu tư khôn ngoan. Thị trường chứng khoán Việt vẫn còn có mức định giá hấp dẫn nên sẽ có nhịp hồi phục. Nếu nhà đầu tư tận dụng nhịp hồi phục này để chuyển hướng sang danh mục có yếu tố tăng trưởng trong thời gian tới và những danh mục cổ phiếu được hưởng lợi từ câu chuyện chung kinh tế vĩ mô khá tốt là điều nên làm” - vị chuyên gia này nói.

Đồng quan điểm, ông Phạm Lưu Hưng, Phó Giám đốc SSI Research, cho biết trong hai năm qua, nhiều nhà đầu tư F0 đã tận hưởng giai đoạn đẹp nhất là thị trường luôn tăng điểm, mà ít khi đối diện với việc thị trường giảm điểm mạnh. Ngay cả trong quý I-2021, cũng có thời điểm thị trường giảm sâu nhưng sau đó lại hồi phục nhanh, nên cảm giác thua lỗ lướt qua nhanh.

Chính vì thế, các F0 chưa có nhiều kinh nghiệm ứng xử lúc thị trường giảm điểm mạnh. Thực tế, việc giảm điểm lần này cũng chưa quá mạnh như năm 2018. Thời điểm đó, thị trường đi xuống cả năm 2018, thậm chí kéo qua năm 2019.

“Việc giảm điểm của thị trường trong thời gian qua cũng giúp các F0 học được nhiều điều và đặt tâm thế đầu tư đúng đắn và tốt hơn trong giai đoạn tới. Tôi nghĩ thị trường đi xuống vẫn có cơ hội đầu tư được nhưng phần margin phải giảm xuống. Chẳng hạn, lúc này thị trường giảm điểm khiến nhiều cổ phiếu đều giảm giá thì đây là lúc mua được các cổ phiếu tốt với giá hợp lý, mà trước đó rất đắt, muốn mua cũng khá đắn đo” - ông Hưng nói.•

Nguồn vay giá rẻ của công ty chứng khoán bị ảnh hưởng

Theo ông Đào Phúc Tường, chuyên gia tài chính chứng khoán với kinh nghiệm 10 năm làm việc tại thị trường chứng khoán Singapore, việc siết trái phiếu doanh nghiệp hiện cũng có tác động ít nhiều đến thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, lãi suất liên ngân hàng đang có dấu hiệu tăng lại dẫn đến lãi suất cho vay có thể tăng. Trong khi đó ngân hàng cho các công ty chứng khoán vay thường có tỉ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) thấp nhất, nên buộc phải cơ cấu lại khoản cho vay. Nguồn vay giá rẻ của công ty chứng khoán bị ảnh hưởng sẽ kéo theo margin cũng bị tác động.

“Năm 2021, kiếm tiền trên thị trường quá dễ dàng nên có tình trạng ai cũng là chuyên gia. Cho nên mọi người không chú trọng quá nhiều đến quy trình, trường phái và chiến lược đầu tư. Chưa kể nhà đầu tư còn có trào lưu đầu tư theo dòng tiền mà không hiểu hết cổ phiếu đang nắm giữ. Do đó, thị trường khó khăn lúc này là thời điểm nhà đầu tư cần trang bị lại kiến thức, định hướng phong cách đầu tư hợp khẩu vị rủi ro của mình” - ông Tường khuyến nghị.

PHƯƠNG MINH