Kiểm toán nhà nước góp ý hướng dẫn thực hiện dự toán ngân sách

KTNN đề nghị Bộ Tài chính quy định rõ việc tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên năm 2026 được thực hiện ở bước nào trong quá trình phân bổ và giao dự toán, cũng như việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí này. Ảnh minh họa

Làm rõ nguồn cải cách tiền lương chuyển sang năm 2026

Tại khoản 8 Điều 1 Dự thảo Thông tư quy định “Tổng hợp một phần thu chuyển nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2025 còn dư sang bố trí dự 2 toán chi ngân sách địa phương năm 2026 của địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng”, KTNN đề nghị quy định rõ khái niệm “một phần” nhằm tạo cơ sở để các địa phương thực hiện thống nhất.

KTNN đồng thời lưu ý khoản 2 Điều 1 Nghị quyết số 245/2025/QH15 ngày 13/11/2025 của Quốc hội đã quy định cụ thể việc sử dụng 23.839 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương còn dư chuyển sang năm 2026 để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng. Do đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, biên tập Dự thảo Thông tư phù hợp với Nghị quyết đã ban hành.

Bổ sung quy định bảo đảm chi cho xây dựng pháp luật

Đối với khoản 10 Điều 1, quy định phân bổ, giao dự toán cho lĩnh vực giáo dục - đào tạo và dạy nghề, khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không thấp hơn mức Thủ tướng Chính phủ giao, KTNN đề nghị xem xét bổ sung quy định về phân bổ, giao dự toán đối với công tác xây dựng pháp luật.

Đề xuất này của KTNN được đặt trong bối cảnh Điểm 7 Mục III Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị yêu cầu bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách hằng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển.

Thống nhất quy định về giao dự toán thu phí

Tại khoản 3 Điều 2 Dự thảo, KTNN cho rằng quy định về giao dự toán thu phí, số phí để lại của các đơn vị sự nghiệp công lập ở các Bộ, cơ quan Trung ương cần được nghiên cứu, biên tập phù hợp với khoản 1 Điều 36 Luật NSNN năm 2025 về các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%.

Đối với trường hợp trong năm phát sinh số phí để lại chi cao hơn số đã giao dự toán đầu năm, KTNN đề nghị quy định rõ thời điểm các đơn vị gửi báo cáo và thời điểm Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định, bảo đảm thống nhất với thời điểm lập và gửi Báo cáo quyết toán theo Luật NSNN năm 2025.

Cụ thể hóa cơ chế tiết kiệm và sử dụng nguồn đầu tư

Tại điểm a khoản 1 Điều 3, quy định tiết kiệm 5% dự toán chi đầu tư ngân sách từ đầu năm để bổ sung nguồn đầu tư công trình đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, KTNN cho biết Nghị quyết số 245/2025/QH15 đã giao Chính phủ hướng dẫn thực hiện, nhưng đến thời điểm xây dựng Dự thảo Thông tư, hướng dẫn cụ thể chưa được ban hành.

Vì vậy, KTNN đề nghị Bộ Tài chính xin ý kiến và hướng dẫn rõ phạm vi tiết kiệm, cách thức theo dõi, quản lý, cũng như thẩm quyền phân bổ, sử dụng nguồn kinh phí này để bảo đảm thực hiện thống nhất.

Tránh chậm phân bổ, phát sinh chuyển nguồn

Tại khoản 13 Điều 3, liên quan đến các khoản dự toán chi của ngân sách địa phương đã được Hội đồng nhân dân quyết định nhưng chưa phân bổ chi tiết, KTNN đề nghị bổ sung quy định về mốc thời gian trình, phân bổ và giao dự toán.

Việc này nhằm bảo đảm giải ngân kịp thời trong năm ngân sách, hạn chế tình trạng phải chuyển nguồn sang năm 2027, đồng thời quy định rõ cơ chế quản lý, sử dụng đối với các khoản dự toán chưa được phân bổ đúng thời hạn.

Làm rõ tiết kiệm 10% chi thường xuyên và sử dụng nguồn thu

Tại khoản 2 Điều 4, Dự thảo quy định: Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khi phân bổ và giao dự toán ngân sách cho các đơn vị trực thuộc, ngân sách cấp xã phải xác đinh số tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên năm 2026 (trừ các khoản tiền lương, phụ cấp, đóng góp theo lương, các khoản có tính chất lương và các khoản chi cho con người theo chế độ) theo quy định dành để thực hiện cải cách tiền lương năm 2026. Số tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên năm 2026 của các địa phương đảm bảo không thấp hơn mức Thủ tướng Chính phủ giao”.

KTNN đề nghị quy định rõ việc tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên năm 2026 được thực hiện ở bước nào trong quá trình phân bổ và giao dự toán, cũng như việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí này.

Tại điểm g khoản 3 Điều 4: “Đối với số thu từ việc cung cấp các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, y tế dự phòng và dịch vụ y tế khác của các cơ sở y tế công lập: Sử dụng tối thiểu 35% số thu được để lại theo chế độ sau khi trừ các khoản chi phí đã được kết cấu trong giá dịch vụ theo quy định của pháp luật về giá dịch vụ... Đối với số thu dịch vụ (bao gồm cả thu học phí), các hoạt động 5 liên doanh liên kết và các khoản thu khác: Sử dụng tối thiểu 40% số chênh lệch thu lớn hơn chi”.

KTNN đề nghị biên tập rõ việc xác định tỷ lệ tối thiểu 35% số thu được để lại của các cơ sở y tế công lập, trong đó làm rõ thuế thu nhập doanh nghiệp của phần dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu có được trừ hay không; đồng thời bổ sung hướng dẫn cụ thể việc xác định “chênh lệch thu lớn hơn chi” đối với quy định sử dụng tối thiểu 40% số chênh lệch thu lớn hơn chi.

Quản lý nguồn an sinh xã hội và tiền sử dụng đất

Tại khoản 7 Điều 7, KTNN đề nghị hướng dẫn rõ cách xác định và quyết toán nguồn thực hiện các chính sách an sinh xã hội, trong bối cảnh nguồn kinh phí được huy động từ nhiều nguồn khác nhau.

Tại điểm b khoản 8 Điều 7, KTNN đề nghị nghiên cứu, biên tập rõ việc bố trí kinh phí từ nguồn thu tiền sử dụng đất để thực hiện công tác đo đạc, đăng ký đất đai, xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo các chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, nhằm thống nhất trong thực hiện và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn.

Ngoài ra, KTNN cũng đề nghị rà soát, bổ sung quy định về việc sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên NSNN năm 2025 và nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 để xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền theo Nghị quyết số 245/2025/QH15 của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2026./.

THÙY ANH