Kiến nghị miễn nộp hàng nghìn tỉ tiền sử dụng đất bổ sung cho 100 dự án bất động sản

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản khẩn số 148/2025 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội góp ý dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Trọng tâm là HoREA kiến nghị bổ sung quy định miễn tiền sử dụng đất bổ sung cho doanh nghiệp không có lỗi, nhằm gỡ vướng pháp lý hàng trăm dự án.

Theo phân tích của HoREA, điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 đang tạo ra một rủi ro khi yêu cầu nộp tiền bổ sung cho thời gian chậm tính tiền đất nhưng chưa phân định rõ trách nhiệm. Thực tế suốt nhiều năm qua, việc chậm ban hành quyết định giá đất hay điều chỉnh quy hoạch phần lớn thuộc về quy trình hành chính và thẩm quyền của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp về nguyên tắc không thể can thiệp vào quy trình này.

Để gỡ vướng, HoREA kiến nghị bổ sung Điều 10a với nội dung cốt lõi: Người sử dụng đất được coi là không có lỗi nếu tại thời điểm ban hành quyết định giá đất, không có văn bản của cơ quan thẩm quyền xác định lỗi của họ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp phải được miễn nộp khoản tiền bổ sung.

Đồng thời, Hiệp hội đề xuất cơ chế "thấu tình đạt lý": cho phép UBND cấp tỉnh được khấu trừ khoản tiền mà doanh nghiệp đã lỡ nộp bổ sung vào các nghĩa vụ tài chính khác nếu sau đó xác định họ không có lỗi.

Chỉ riêng tại TP.HCM đã có khoảng 100 dự án mà các chủ đầu tư dự án bất động sản, nhà ở thương mại đang “chờ” cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông báo tiền sử dụng đất, khoản nộp bổ sung (nếu có). Ảnh: Lotte

Dẫn chứng điển hình cho tính cấp thiết của kiến nghị này là trường hợp Công ty Lotte Properties HCMC (Hàn Quốc) với dự án Eco Smart City tại khu đô thị mới Thủ Thiêm. Dù đã ký hợp đồng từ năm 2017, nhưng việc áp dụng quy định mới tại Nghị định 103/2024/NĐ-CP khiến doanh nghiệp này đối mặt với khoản nộp bổ sung lên tới hơn 2.600 tỉ đồng, bên cạnh tiền sử dụng đất hơn 16.000 tỉ đồng.

HoREA cho rằng việc áp dụng quy định này mang tính "hồi tố", đặt gánh nặng tài chính bất khả kháng lên vai nhà đầu tư khi chính sách thay đổi. Trước áp lực này, UBND TP.HCM cho biết sẽ kiến nghị Chính phủ tháo gỡ cả khoản tiền bổ sung và tiền phạt chậm nộp để giữ niềm tin cho nhà đầu tư.

Theo HoREA, quy định tại điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 yêu cầu người sử dụng đất phải nộp khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không chỉ liên quan Công ty Lotte Properties HCMC, mà còn liên quan đến nhiều doanh nghiệp bất động sản tương tự.

QUANG HUY