Kiến nghị xử lý tập thể, cá nhân để doanh nghiệp trục lợi 'đất vàng'

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Khu vực III vừa báo cáo kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất đai trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2011-2017 ở TP Đà Nẵng.

Theo hồ sơ, năm 2014 Công ty CP Vật liệu xây dựng – Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng cổ phần hóa. Doanh nghiệp này đã vi phạm việc sử dụng đất không đúng với phương án đã được thành phố duyệt.

"Đất vàng" rơi... vào tay ai?

Năm 2014, UBND TP Đà Nẵng phê duyệt giá trị doanh nghiệp này là gần 315 tỷ đồng, trong đó giá trị quyền sử dụng thửa đất số 158 Nguyễn Chí Thanh (301,8 m2) được định giá gần 12,4 tỷ đồng.

Trước khi cổ phần, Công ty CP Vật liệu xây dựng – Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng sử dụng thửa đất 158 Nguyễn Chí Thanh làm văn phòng. Theo phương án sử dụng đất (sau cổ phần hóa) được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt, thửa đất này tiếp tục được sử dụng làm văn phòng công ty.

Theo phương án trên, thửa đất 158 Nguyễn Chí Thanh thuộc diện phải chuyển sang hình thức thuê đất có thời hạn theo quy định, tức là doanh nghiệp thuê đất của Nhà nước.

KTNN kết luận Đà Nẵng có nhiều sai phạm trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp. Trong ảnh là TP Đà Nẵng nhìn từ trên cao. Ảnh: Đoàn Nguyên.

Tại thời điểm cổ phần hóa, công ty chưa chuyển hình thức giao đất sang thuê đất có thời hạn. Thế nhưng, Ban chỉ đạo cổ phần hóa vẫn xác định giá trị thửa đất trên theo giá đất ở đô thị có thời hạn sử dụng lâu dài để giao cho doanh nghiệp.

Viện dẫn Nghị định 189/2013/NĐ-CP của Chính phủ, KTNN nhận định việc các cơ quan chức năng Đà Nẵng định giá lô đất trên theo giá đất ở đô thị là sai quy định.

Ngày 3/2/2015, công ty lập thủ tục đăng ký biến động trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ Công ty TNHH MTV sang công ty cổ phần. UBND TP Đà Nẵng chưa đồng ý nhưng Văn phòng Đăng ký đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã cho phép doanh nghiệp đổi tên chủ sở hữu trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới, Công ty CP Vật liệu xây dựng – Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng đã chuyển nhượng hơn 300 m2 đất tại đường Nguyễn Chí Thanh cho 2 cá nhân với giá 11,7 tỷ đồng. KTNN kết luận việc doanh nghiệp chuyển nhượng lại lô đất trên là không đúng quy định.

Tại Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Đà Nẵng, KTNN phát hiện doanh nghiệp có 3 thửa đất (1.327 m2) ở nhiều vị trí khác nhau trên địa bàn. Trong đó, công ty sử dụng 411 m2 đất ở số 469 Núi Thành (quận Hải Châu) để liên doanh, liên kết với tập thể, cá nhân khác xây dựng cửa hàng xăng dầu.

Theo KTNN, công ty sử dụng lô đất trên như một tài sản để góp vốn kinh doanh cửa hàng xăng dầu là không đúng mục đích. Quá trình kinh doanh, công ty và đối tác xảy ra mâu thuẫn, dẫn đến lô đất bị người khác chiếm dụng. Công ty chưa thu hồi được lô đất và đang chờ TAND quận Hải Châu phân giải.

Thất thu ngân sách kéo dài

KTNN nhận định Sở Tài nguyên - Môi trường và Cục thuế TP Đà Nẵng chưa theo dõi, phối hợp để tham mưu cho UBND TP ban hành quyết định chuyển từ giao đất không thu tiền sang hình thức cho thuê đất đối với các công ty, dẫn đến tình trạng thất thu ngân sách Nhà nước trong thời gian dài.

KTNN xác định Công ty CP Môi trường - Đô thị Đà Nẵng có nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất. Ảnh: Đoàn Nguyên.

Cơ quan KTNN khu vực III kiến nghị UBND TP Đà Nẵng rút kinh nghiệm đối với các sai sót trong quản lý, sử dụng đất đai. Địa phương phải chấm dứt việc giảm giá đất do diện tích lớn thiếu căn cứ khi phê duyệt đơn giá tính tiền sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp.

UBND TP Đà Nẵng phải tổ chức rà soát lại việc Công ty CP Môi trường - Đô thị và Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng đang sử dụng 6 thửa đất (hơn 11 ha), không đúng mục đích, kém hiệu quả. Theo KTNN, địa phương nên thu hồi những lô đất này để sử dụng vào mục đích khác.

Bên cạnh đó, KTNN cũng kiến nghị chính quyền Đà Nẵng kiểm tra, rà soát và xử lý lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (giai đoạn 2011-2017) vì ký hợp đồng cho thuê đất thiếu hơn 1,2 ha tại Nhà máy nước Cầu Đỏ.

KTNN khu vực III kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Đà Nẵng thanh tra làm rõ việc các doanh nghiệp chuyển nhượng lại đất cho tư nhân để xem xét trách nhiệm của cá nhân, tập thể có liên quan theo quy định pháp luật.

Đoàn Nguyên