Kiến tạo hệ sinh thái đổi mới nông nghiệp toàn diện
Thành phố Hồ Chí Minh đang kiến tạo một hệ sinh thái đổi mới nông nghiệp toàn diện, từ nghiên cứu khoa học đến ứng dụng vào thực tiễn sản xuất. Thành phố quyết tâm xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững, tạo giá trị đột phá thông qua đòn bẩy ứng dụng công nghệ cao.
Nhiều giống cây trồng, vật nuôi được nghiên cứu tại Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố và phát triển trong thực tiễn với năng suất, chất lượng vượt trội.
Hạt nhân của quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp
Ông Phạm Đình Dũng, Trưởng Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Với hơn 20 năm hình thành và phát triển, Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của ngành nông nghiệp thành phố nói riêng và cả nước nói chung. Nơi đây đã trở thành trung tâm nghiên cứu, chuyển giao, đào tạo, tập huấn, ươm tạo doanh nghiệp, thu hút đầu tư… trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, bảo quản sau thu hoạch. Các hoạt động này giúp nâng cao chất lượng, năng suất sản phẩm; góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và cải thiện đời sống vùng nông thôn, bảo đảm phát triển bền vững. Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố được tổ chức như một hệ sinh thái đổi mới toàn diện, gồm bốn khu chức năng: Khu nghiên cứu phát triển (R&D); Khu thử nghiệm, ươm tạo khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; Khu trình diễn, ứng dụng và Khu đào tạo. Mỗi khu có nhiệm vụ riêng nhưng đều hướng đến mục tiêu chung là kết nối nghiên cứu với sản xuất, giúp doanh nghiệp và nông dân tiếp cận công nghệ mới. Bên cạnh đó, Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố cũng chú trọng thu hút chuyên gia và hợp tác quốc tế.
Đến nay, Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố đã triển khai hơn 540 đề tài, dự án các cấp, trong đó hơn 70% được ứng dụng vào thực tế. Nhiều giống cây trồng mới được chọn tạo thành công cho năng suất, chất lượng tốt. Nơi đây đang lưu giữ ngân hàng nguồn gen hơn 1.000 giống cây, con và vi sinh vật quý phục vụ nghiên cứu, bảo tồn và lai tạo. Các trung tâm trực thuộc đã xây dựng hơn 560 mô hình trình diễn ứng dụng công nghệ cao trong trồng rau, hoa, cây cảnh, nấm và thủy sản; hoàn thiện và chuyển giao 127 quy trình kỹ thuật, tổ chức hàng trăm lớp tập huấn cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp; tư vấn, hỗ trợ hơn 2.000 tổ chức, cá nhân khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao; ươm tạo 67 doanh nghiệp...
Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố đã thu hút 14 dự án đầu tư với tổng vốn khoảng 450 tỷ đồng trên diện tích hơn 56 ha. Các doanh nghiệp đầu tư vào đây đều đáp ứng tiêu chí nông nghiệp công nghệ cao, tập trung nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ mới vào sản xuất đại trà, góp phần hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp hiện đại. Hiện, Ban Quản lý khu đã phối hợp Tổ công tác 57 của Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố và Sở Khoa học và Công nghệ triển khai chuyển đổi số trong nông nghiệp, số hóa dữ liệu vùng trồng và phát triển hạ tầng nghiên cứu, ươm tạo công nghệ mới.
Hình thành mạng lưới khu nông nghiệp công nghệ cao
Sau khi hợp nhất ba địa phương, Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay có hơn 67% diện tích đất nông nghiệp, là điều kiện thuận lợi để phát triển trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và dược liệu. Lợi thế ấy sẽ phát huy mạnh mẽ hơn nữa khi được đặt vào một thành phố đầu tàu, có thế mạnh nổi trội về khoa học-công nghệ. Trong định hướng phát triển, thành phố xác định trọng tâm là nông nghiệp sinh thái và ứng dụng công nghệ cao, hình thành các mô hình nông nghiệp đô thị hiện đại; đồng thời, tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật. Trong đó, tập trung đưa các công nghệ mới, tiên tiến và công nghệ sinh học vào quy trình chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi để đạt được chất lượng đầu ra vượt trội.
Từ hiệu quả của Khu Nông nghiệp công nghệ cao, thành phố xác định mô hình này sẽ trở thành hạt nhân của quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn. Do đó, thời gian tới thành phố sẽ mở rộng thêm một số khu khác. Ông Phạm Đình Dũng cho biết: Ủy ban nhân dân thành phố đã chỉ đạo Ban Quản lý cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường xây dựng đề án thành lập các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn.
Trước đây, Thành phố Hồ Chí Minh đã quy hoạch 5 khu, nhưng sau khi sáp nhập được rà soát, bổ sung lên 13 khu, triển khai theo hai giai đoạn. Các khu này sẽ được phân theo chuyên ngành dựa trên lợi thế tự nhiên, bảo đảm yếu tố môi trường và an ninh nguồn nước, gồm: Thủy sản, chăn nuôi, dược liệu, nông nghiệp đô thị, trồng trọt, chế biến sau thu hoạch và chế phẩm sinh học. Từ đó sẽ hình thành mạng lưới khu nông nghiệp công nghệ cao, lấy khoa học-công nghệ làm động lực phát triển nông nghiệp bền vững. Đây sẽ là những trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, trình diễn và chuyển giao công nghệ; đồng thời ươm tạo doanh nghiệp, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh. Cùng với đó, thành phố sẽ tiếp tục kêu gọi đầu tư vào các dự án công nghệ cao trong lĩnh vực giống, chế biến, bảo quản, môi trường và tái sử dụng phụ phẩm; tăng cường thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia sản xuất sản phẩm phục vụ nông nghiệp. Trong tương lai, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ trở thành trung tâm hội tụ trí tuệ và công nghệ nông nghiệp hàng đầu Việt Nam, hướng tới khu vực. Khi công nghệ được ứng dụng xuyên suốt từ giống, canh tác đến chế biến, logistics và xuất khẩu, sản phẩm nông nghiệp Việt Nam sẽ đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu.
