Kiến tạo lộ trình hành động cho sự phát triển nền kinh tế Hydrogen tại Việt Nam

Thông tin đáng chú ý được đưa ra tại Diễn đàn “Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động” ngày 24/6 tại Hà Nội do Tạp chí Năng lượng sạch Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức.

Diễn đànlà nền tảng đối thoại mở, nơi hội tụ tiếng nói của các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà đầu tư, tổ chức quốc tế và các doanh nghiệp tiên phong, để cùng nhau chia sẻ góc nhìn, cập nhật xu hướng, tháo gỡ những rào cản, và cùng nhau kiến tạo lộ trình hành động cụ thể cho sự phát triển nền kinh tế Hydrogen tại Việt Nam.

Diễn đàn không chỉ dừng lại ở những chia sẻ lý thuyết, mà sẽ trở thành cú huých lan tỏa cảm hứng, khơi mở kết nối và đặt nền móng cho những hợp tác thực chất giữa các bên để cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái Hydrogen mạnh mẽ tại Việt Nam - sẵn sàng hội nhập khu vực và toàn cầu.

Toàn cảnh Diễn đàn “Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động”, ngày 24/6 tại Hà Nội. (Nguồn: BTC)

Ngày 7/2/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 165/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sau hơn một năm triển khai, Chiến lược năng lượng Hydrogen đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước với các đề xuất, nghiên cứu và chuẩn bị dự án tại Việt Nam. Dù phần lớn dự án mới ở giai đoạn chuẩn bị, nhưng đã cho thấy tín hiệu tích cực trong hiện thực hóa mục tiêu chiến lược.

Công suất sản xuất Hydrogen từ năng lượng tái tạo và các quy trình có thu giữ carbon đang tiệm cận mục tiêu 100–500 nghìn tấn/năm vào năm 2030. Các bộ, ngành, địa phương đang tích cực triển khai cơ chế, chính sách, phát triển khoa học công nghệ, nguồn nhân lực, hợp tác quốc tế và xúc tiến đầu tư để thúc đẩy ứng dụng hydrogen trong sản xuất và chuyển đổi năng lượng.

Thông tin tại Diễn đàn, ông Đặng Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) cho biết, Hydrogen sản xuất trong nước chủ yếu vẫn từ quá trình lọc hóa dầu và sản xuất phân đạm (Hydrogen xám và Hydrogen nâu) để phục vụ cho chính hoạt động của các ngành công nghiệp này, với tổng khối lượng sản xuất đạt khoảng 500 nghìn tấn/năm.

Kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược năng lượng Hydrogen đã có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư, nghiên cứu đề xuất dự án sản xuất Hydrogen xanh tại Việt Nam nhưng hầu hết các dự án vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và nghiên cứu, chưa đi vào vận hành thương mại.

Ngoài các dự án như nhà máy sản xuất hydro xanh Trà Vinh, nhà máy sản xuất hydro xanh Bạc Liêu, nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đang khảo sát và đề xuất các dự án sản xuất hydro tại các tỉnh như Bình Định (20.000 tấn/năm), Long An (249 tấn/năm), Ninh Thuận, Quảng Bình, Quảng Trị, Sóc Trăng, TP. Hồ Chí Minh…

Các doanh nghiệp đang bước đầu triển khai nghiên cứu chuyển đổi nhiên liệu của các nhà máy nhiệt điện than, khí; các quá trình luyện thép; sản xuất đạm; giao thông vận tải sang sử dụng Hydrogen, amoniac và các dẫn xuất của Hydrogen.

“Hydrogen vẫn chưa có nhiều ứng dụng rộng rãi nên hệ thống tồn chứa, vận chuyển và phân phối tại Việt Nam chưa phát triển”, ông Đặng Hải Anh nêu thực trạng.

Để thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng Hydrogen, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát danh mục các dự án Hydrogen tại Quy hoạch năng lượng quốc gia, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất trong quy hoạch các dự án phát triển năng lượng Hydrogen. Phía Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực năng lượng Hydrogen xanh tại Việt Nam...

Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát danh mục các dự án Hydrogen tại Quy hoạch năng lượng quốc gia. (Nguồn: VnEconomy)

Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng cơ chế chính sách, đề án, lộ trình chuyển đổi sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang nhiên liệu xanh, dự án nghiên cứu, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông xanh, năng lượng xạnh, trong đó có nhiên liệu Hydrogen.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng các chính sách giúp các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong nước tiếp cận với các nguồn tín dụng xanh, tín dụng khí hậu, trái phiếu xanh, các tổ chức, chương trình hợp tác quốc tế như COP, JETP, AZEC,...

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng các chính sách tăng cường hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và nội địa hóa về công nghệ sản xuất, lưu trữ, phân phối và sử dụng Hydrogen, trọng tâm là Hydrogen xanh. Phối hợp cùng các bộ ngành liên quan, ban hành các cơ chế chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, nhân lực trình độ cao trong và ngoài nước làm việc trong lĩnh vực Hydrogen.

UBND các tỉnh, thành phố đã và đang chủ động nghiên cứu, tận dụng các lợi thế để kêu gọi đầu tư dự án sản xuất năng lượng có nguồn gốc Hydrogen trên địa bàn, đảm bảo phù hợp với các Quy hoạch ngành quốc gia và Quy hoạch địa phương có liên quan. Đặc biệt theo Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, vai trò của các tập đoàn, doanh nghiệp rất quan trọng khi xây dựng lộ trình xanh hóa trong các lĩnh vực sản xuất; trong đó khuyến khích sản xuất và sử dụng Hydrogen xanh và các dẫn xuất.

Theo TS. Mai Duy Thiện, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen đến năm 2030, tầm nhìn 2050 là bước đi chiến lược thể hiện cam kết mạnh mẽ trong chuyển dịch năng lượng và hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, từ “tầm nhìn” đến “hành động” là một hành trình cần sự đồng lòng, kết nối, sáng tạo và hợp tác giữa tất cả các bên: từ Chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đến các viện nghiên cứu, trường đại học và toàn xã hội.

Tại Diễn đàn, nhiều tham luận, ý kiến đóng góp từ các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế như Hàn Quốc, Đức, Nhật Bản cũng được đề xuất thảo luận sôi nổi, gợi mở nhiều hướng đi phát triển nguồn năng lượng Hydrogen phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Diên Hương