Kinh tế ì ạch, Trung Quốc cam kết đẩy mạnh tạo việc làm

Bốn bộ trưởng phụ trách các vấn đề dân sự tại cuộc họp báo chung bên lề kỳ họp lưỡng hội tại Bắc Kinh ngày 9/3 - Ảnh: Nikkei Asia

Tại họp báo bên lề kỳ họp Quốc hội tại Bắc Kinh ngày 10/3, các quan chức Trung Quốc nhìn nhận nền kinh tế tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn và đưa ra nhiều cam kết để hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động trong thời gian tới.

HỖ TRỢ MẠNH MẼ DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN ĐỂ TẠO VIỆC LÀM

“Bình ổn thị trường lao động và tạo ra việc làm mới là một nhiệm vụ nặng nề và khó khăn”, bà Vương Hiểu Bình, Bộ trưởng Bộ Nguồn nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc, chia sẻ với truyền thông tại họp báo.

Theo bà Vương, Trung Quốc sẽ đón 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học năm nay, hơn 30 triệu người mới thoát nghèo cần tìm việc và “một lượng lớn” người lao động di cư từ nông thôn lên thành thị cũng muốn có việc làm. Trong khi đó, nền kinh tế vẫn chưa phục hồi ổn định.

Trong báo cáo việc làm Chính phủ Trung Quốc trình lên Quốc hội đầu tuần trước, nước này đặt mục tiêu tạo thêm hơn 12 triệu việc làm mới tại khu vực thành thị và giảm tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị xuống 5,5% trong năm nay. Tháng 12 năm ngoái, tỷ lệ thất nghiệp ở người trẻ Trung Quốc vẫn ở mức cao 15,7% kể cả sau khi nhà chức trách điều chỉnh phương pháp thống kê vào năm 2023. Những số liệu này cho thấy sinh viên mới ra trường tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang đối mặt nhiều thách thức khi tìm việc.

Bà Vương cho biết năm nay chính phủ sẽ đẩy mạnh hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp để tạo thêm nhiều việc làm. Năm ngoái, nhà chức trách đã hỗ trợ các khoản vay đặc biệt trị giá tổng cộng 300 tỷ nhân dân tệ (41,5 tỷ USD) cho doanh nghiệp để bình ổn thị trường lao động.

Năm nay, hạn mức cho các khoản vay như vậy sẽ được tăng lên. Các khoản vay có đảm bảo dành cho doanh nhân - hướng tới những người di cư muốn trở về quê nhà và khởi nghiệp - cũng sẽ được tăng lên từ mức 270 tỷ nhân dân tệ của năm 2024.

Tại họp báo, vị Bộ trưởng cũng nhìn nhận sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo (AI) - một chủ đề lớn được thảo luận tại kỳ họp Quốc hội - sẽ ảnh hưởng tới thị trường lao động. Bắt đầu từ năm nay, Chính phủ Trung Quốc sẽ hỗ trợ tai chính cho khoảng 10 triệu buổi đào tạo kỹ năng nghề cho người lao động, tập trung vào các lĩnh vực như sản xuất công nghệ cao. Chương trình này sẽ kéo dài trong vòng 3 năm.

PHỤC HỒI MONG MANH

Mối lo về an ninh việc làm bắt nguồn một phần từ cuộc khủng hoảng bất động sản dai dẳng khiến tài sản của các hộ gia đình Trung Quốc sụt giảm. Theo số liệu chính phủ, doanh số nhà mới năm 2024 tại nước này chỉ đạt 8,14 nghìn tỷ nhân dân tệ, chưa bằng một nửa so với mức đỉnh năm 2021.

Ông Ni Hong, Bộ trưởng Bộ Nhà ở và Xây dựng Đô thị Nông thôn Trung Quốc, cho rằng thị trường bất động sản đã có những “thay đổi tích cực”. Trong hai tháng đầu năm nay, thị trường đã “ngừng xu hướng suy giảm và khôi phục sự ổn định” - cụm từ được sử dụng nhiều lần trong các cuộc họp cấp cao của Chính phủ Trung Quốc từ mùa thu năm ngoái.

Tuy nhiên, sự phục hồi này tương đối mong manh. Giá nhà mới bình quân tại 70 thành phố của Trung Quốc đã giảm 5,4% trong tháng 1 - thu hẹp mức giảm 5,7% của tháng trước. Năm nay, Chính phủ Trung Quốc có cơ chế cho phép các chính quyền địa phương sử dụng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu đặc biệt để mua nhà ế từ các công ty bất động sản. Trước đây, nguồn vốn này thường được dùng để đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng. Năm nay, hạn mức phát hành trái phiếu loại này được tăng thêm 500 tỷ nhân dân tệ.

Theo ông Ni, các chính quyền địa phương cũng sẽ có toàn quyền trong việc lựa chọn dự án nhà ở và mức giá, nhưng trên cơ sở ưu tiên nhà ở xã hội, nhà tái định cư và chung cư cho sinh viên, người lao động.

“Điều này gây khá nhiều thất vọng, bởi các chính sách bình ổn thị trường nhà ở vẫn đặt chính quyền địa phương lên hàng đầu”, bà Jing Liu, nhà kinh tế Trung Quốc đại lục tại ngân hàng HSBC, nhận xét trong một báo cáo tuần trước. “Chúng ta vẫn cần Chính phủ đóng vai trò quan trọng với một gói cứu trợ toàn diện cho thị trường bất động sản”.

Dù các Bộ trưởng phát biểu đầy tự tin, các số liệu mới nhất cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn ì ạch.

Theo số liệu công bố ngày 9/3, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng 2 giảm 0,7%, so với mức tăng 0,5% của tháng đầu năm, đánh dấu tháng giảm CPI đầu tiên kể từ tháng 1/2024. Mức giảm này cũng lớn hơn s với dự báo giảm 0,5% của các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của hãng tin Reuters.

“Nguyên nhân chính khiến CPI giảm là giá thực phẩm và các dịch vụ liên quan tới du lịch sụt giảm, một phần do kỳ nghỉ tết Âm lịch sớm hơn so với thường lệ”, nhà kinh tế Xinquan Chen tại Hồng Kông của ngân hàng Goldman Sachs nhận xét với tờ báo Nikkei Asia.

Sau khi thị trường tài chính đóng cửa thứ Sáu tuần trước, nhiều công ty trong lĩnh vực tiêu dùng Trung Quốc đồng loạt đưa ra cảnh báo lợi nhuận âm năm ngoái.

Lianhua Supermarket Holding, chuỗi siêu thị nhà nước có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết công ty vẫn đang trong quá trình đóng cửa một số cơ sở hoạt động kém hiệu quả đểg giảm lỗ, đồng thời cắt giảm thêm chi phí hoạt động. Công ty dự báo năm 2024 lỗ ròng rơi vào khoảng 340-380 triệu nhân dân tệ.

Chuỗi nhà hàng lẩu Xiabuxiabu Catering Management (China) Holdings, cũng cho biết doanh thu giảm 20% năm ngoái đã khiến công ty lỗ ròng 410 triệu nhân dân tệ, gấp đôi so với khoản lỗ 190 triệu nhân dân tệ năm 2023.

Chuỗi cửa hàng trà Nayuki Holdings cũng dự tính lỗ ròng năm 2024 là khoảng 970 triệu nhân dân tệ, so với mức lãi sòng 20,9 triệu nhân dân tệ năm 2023.

“Kết quả kinh doanh kém của chúng tôi là do người tiêu dùng có xu hướng chi tiêu thận trọng hơn hoặc chi tiêu có chủ đích hơn. Cùng với đó là cạnh tranh gay gắt trên thị trường”, ông Zhao Lin, Chủ tịch Nayuki Holdings, cho biết.

Nayuki đã đóng cửa nhiều cửa hàng và dự báo tiếp tục đóng cửa hoặc chuyển đổi các cửa hàng hoạt động kém hiệu quả trong thời gian tới.

Đức Anh