Kinh tế Mỹ tăng trưởng bất ngờ 3,8% trong quý II

Kinh tế Mỹ tăng trưởng bất ngờ 3,8% trong quý II

Chi tiêu tiêu dùng bật tăng, nhập khẩu giảm mạnh

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ, thước đo tổng thể sản lượng hàng hóa và dịch vụ của nền kinh tế, đã phục hồi mạnh mẽ sau mức giảm 0,6% trong quý I do tác động từ các xung đột thương mại do Tổng thống Donald Trump khởi xướng. Trước đó, Bộ Thương mại ước tính tăng trưởng quý II ở mức 3,3%, trong khi giới chuyên gia cũng kỳ vọng con số tương tự.

Sự sụt giảm GDP trong quý I, lần đầu tiên trong ba năm, chủ yếu bắt nguồn từ việc nhập khẩu tăng vọt, vốn kéo giảm GDP, khi doanh nghiệp gấp rút nhập hàng trước khi các mức thuế quan mới được áp dụng. Xu hướng này đảo chiều trong quý II khi nhập khẩu giảm tới 29,3%, đóng góp thêm hơn 5 điểm phần trăm vào tăng trưởng.

Chi tiêu tiêu dùng tăng tốc lên 2,5%, so với mức 0,6% của quý I và cao hơn nhiều so với ước tính 1,6% trước đó.

“Người tiêu dùng Mỹ đã chứng tỏ sức mạnh vượt kỳ vọng, ngay cả trong bối cảnh thị trường chứng khoán bán tháo và tình hình thương mại bất ổn”, Heather Long, chuyên gia kinh tế trưởng tại Navy Federal Credit Union, bình luận.

Một hạng mục trong dữ liệu GDP, được coi là thước đo sức mạnh cơ bản của nền kinh tế, cũng cao hơn báo cáo trước, tăng 2,9% so với mức 1,9% của quý I. Hạng mục này bao gồm chi tiêu tiêu dùng và đầu tư tư nhân, loại trừ các yếu tố biến động như xuất khẩu, tồn kho và chi tiêu chính phủ.

Thuế quan, lãi suất và thị trường việc làm tạo thế khó cho Fed và doanh nghiệp

Báo cáo cho thấy, đầu tư tư nhân sụt giảm, trong đó đầu tư nhà ở giảm 5,1%. Việc cắt giảm tồn kho doanh nghiệp khiến tăng trưởng quý II mất hơn 3,4 điểm phần trăm. Chi tiêu và đầu tư của chính phủ liên bang cũng giảm với tốc độ 5,3%/năm, sau mức giảm 5,6% trong quý I.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã đảo ngược nhiều thập kỷ chính sách tự do thương mại của Mỹ, áp thuế hai con số với hầu hết các nước và nhắm tới nhiều mặt hàng trọng yếu như thép, nhôm, ô tô. Ông coi thuế quan là công cụ bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ, đưa đầu tư vào sản xuất quay lại trong nước và tạo nguồn thu để bù đắp cho các đợt cắt giảm thuế lớn mà ông đã ký.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế chính thống cho rằng thuế quan gây hại, làm tăng chi phí và khiến doanh nghiệp Mỹ kém hiệu quả hơn. Họ lưu ý rằng thuế thực tế do nhà nhập khẩu Mỹ nộp, sau đó được chuyển sang người tiêu dùng qua giá cao hơn. Vì vậy, thuế quan có thể gây lạm phát, dù mức tác động hiện tại còn khiêm tốn.

Cách áp thuế bất ngờ và khó lường của ông Trump, khi thì công bố, khi thì đình chỉ, rồi lại áp dụng mức mới đã khiến doanh nghiệp rơi vào thế bị động, góp phần làm chậm lại đáng kể quá trình tuyển dụng.

Trong giai đoạn 2021-2023, Mỹ đã tạo thêm tới 400.000 việc làm mỗi tháng nhờ phục hồi hậu COVID-19. Nhưng từ đó, tốc độ tuyển dụng chững lại, một phần do bất ổn từ chính sách thương mại, một phần do tác động kéo dài từ 11 lần tăng lãi suất của Fed trong giai đoạn 2022-2023.

Các số liệu điều chỉnh gần đây cho thấy nền kinh tế Mỹ đã tạo ra ít hơn 911.000 việc làm so với báo cáo ban đầu trong 12 tháng tính đến tháng 3. Điều đó đồng nghĩa trung bình chỉ có 71.000 việc làm mới mỗi tháng, thấp hơn nhiều so với 147.000 trong báo cáo trước. Từ tháng 3 đến nay, con số này còn giảm mạnh, chỉ còn 53.000 việc làm/tháng.

Ngày 3/10, Bộ Lao động dự kiến báo cáo nền kinh tế chỉ tạo thêm 43.000 việc làm trong tháng 9, trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn duy trì ở mức thấp 4,3%, theo khảo sát của FactSet.

Để hỗ trợ thị trường việc làm, Fed tuần trước đã hạ lãi suất cơ bản lần đầu tiên trong năm nay và phát tín hiệu sẽ tiếp tục cắt giảm thêm hai lần nữa cho đến cuối năm. Tuy nhiên, mức tăng trưởng GDP quý II bất ngờ mạnh mẽ có thể khiến Fed cân nhắc lại khi nó giúp giảm áp lực phải hạ lãi suất sâu hơn, bất chấp việc Tổng thống Trump liên tục gây sức ép.

Báo cáo GDP vừa công bố là lần ước tính cuối cùng cho quý II. Bộ Thương mại sẽ công bố số liệu sơ bộ tăng trưởng quý III vào ngày 30/10. Hiện các chuyên gia dự báo GDP quý III chỉ tăng 1,5%/năm, thấp hơn nhiều so với quý hiện tại.

Đại Hùng