Kinh tế Mỹ thiệt hại thế nào nếu chính phủ đóng cửa?

Chính phủ Mỹ tiếp tục phải đối mặt với nguy cơ đóng cửa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Bất kỳ thiệt hại kinh tế nào xảy ra trong thời gian chính phủ Mỹ đóng cửa thường được hạn chế và khắc phục nhanh chóng. Ngay cả lần đóng cửa chính phủ gần đây nhất - kỷ lục 35 ngày vào năm 2018-2019 - cũng không tác động mạnh đến nền kinh tế và thị trường tài chính.

Hiện tại, chính phủ Mỹ lại tiếp tục phải đối mặt với nguy cơ đóng cửa. Nguồn tài trợ sẽ hết hạn vào nửa đêm 30/9 (giờ địa phương) - nếu không có cuộc đàm phán nào diễn ra và không có đột phá bất ngờ - thì việc đóng cửa chính phủ sẽ bắt đầu vào ngày 1/10.

Tuy nhiên, nếu chính phủ Mỹ thực sự đóng cửa trong những ngày tới, có những lý do khiến nền kinh tế diễn biến theo hướng không mấy tích cực.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới năm 2025 có vẻ dễ bị tổn thương hơn so với những "cuộc chiến" ngân sách trước đây. Thị trường việc làm đang chao đảo và chính quyền Tổng thống Trump đang đe dọa sẽ sa thải thêm nhiều viên chức liên bang. Việc chính phủ đóng cửa sẽ chỉ làm tăng thêm sự hỗn loạn và bất ổn.

Không chỉ rủi ro cao hơn, việc đóng cửa chính phủ rất có thể sẽ làm chậm quá trình thu thập và công bố một số dữ liệu kinh tế quan trọng - bao gồm báo cáo việc làm và số liệu lạm phát hàng tháng.

Điều này có thể buộc các Giám đốc điều hành, nhà đầu tư và thậm chí cả các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải mò mẫm khi đưa ra các quyết định quan trọng.

Thị trường việc làm thêm bất ổn

Chính quyền Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ sa thải hàng loạt công chức liên bang trong thời gian chính phủ đóng cửa. Các nhà đầu tư và nhà kinh tế cho rằng, việc sa thải này có thể chỉ là tạm thời. Các công chức liên bang sẽ trở lại làm việc sau khi hoạt động của chính phủ được khôi phục.

Nhưng chính quyền Tổng thống Trump đang báo hiệu, điều đó có thể không xảy ra.

Một số người cho rằng, việc đe dọa sa thải hàng loạt có thể là chiến thuật để gây áp lực lên đảng Dân chủ - vốn đã lo ngại trước tình trạng lực lượng lao động liên bang đang giảm sút.

Ông Stephanie Roth, nhà kinh tế trưởng tại Wolfe Research nhận định."Tổng thống Trump đã sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn. Giống như việc rất ít người cho rằng, Tổng thống Donald Trump thực sự sẽ áp thuế 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc - cho đến khi ông làm như vậy".

Vì vậy, ông Roth nhận thấy, việc sa thải nhân viên liên bang trong thời gian đóng cửa chính phủ sẽ là một vấn đề kinh tế thực sự lớn.

Trong khi đó, ông Jared Bernstein, cố vấn kinh tế hàng đầu tại Nhà Trắng của cựu Tổng thống Joe Biden đã bị sốc trước mối đe dọa sa thải hàng loạt nhân viên liên bang. Điều này sẽ góp phần làm tăng tỷ lệ thất nghiệp - vốn đã ở mức cao - tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Thông thường, quy tắc chung là mỗi tuần chính phủ đóng cửa sẽ làm giảm khoảng 0,2 điểm phần trăm trong Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Nhưng những tổn thất này sẽ nhanh chóng được đảo ngược khi chính phủ mở cửa trở lại.

Tuy nhiên, việc sa thải vĩnh viễn nhân viên trong chính phủ liên bang sẽ làm tăng nguy cơ gây ra những tác động lâu dài hơn, buộc các nhà đầu tư và nhà kinh tế phải xem xét lại thiệt hại đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Bên cạnh đó, các nhà phân tích và nhà đầu tư sẽ không biết được tình hình "sức khỏe" của nền kinh tế Mỹ nếu việc đóng cửa chính phủ thành sự thật. Cục Thống kê Lao động Mỹ sẽ không thể công bố báo cáo việc làm tháng 9/2025 trong tuần này.

Báo cáo việc làm hàng tháng là dữ liệu rất quan trọng, thể hiện những rạn nứt trên thị trường lao động.

Những người kỳ cựu trên thị trường cho rằng, việc đóng cửa thường chỉ là sự kiện nhỏ đối với thị trường chứng khoán. (Nguồn: Bloomberg)

Cục Thống kê Lao động Mỹ đã phải đối mặt với những khó khăn do sự biến động lớn của nền kinh tế, cắt giảm ngân sách mạnh và tỷ lệ phản hồi khảo sát thấp. Nếu việc đóng cửa kéo dài khoảng 10 ngày, có khả năng sẽ làm gián đoạn các cuộc khảo sát mà cơ quan này phải thực hiện để chuẩn bị báo cáo việc làm tháng 10/2025.

Ông Nathan Sheets, chuyên gia kinh tế trưởng toàn cầu tại Citigroup cho hay, việc thống kê dữ liệu thị trường lao động đã đủ phức tạp. Nếu có một khoảng thời gian không có dữ liệu, những thách thức đó sẽ tăng lên đáng kể.

Việc thu thập dữ liệu lạm phát của Cục Thống kê Lao động Mỹ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi việc chính phủ đóng cửa. Điều này rất quan trọng vì các nhà đầu tư và quan chức Fed đang cảnh giác cao độ trước những bằng chứng cho thấy, thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump đang đẩy giá cả lên cao.

Hãy thận trọng!

Phố Wall dường như không hề "nao núng" trước nguy cơ chính phủ đóng cửa. Cổ phiếu Mỹ tăng vọt vào phiên giao dịch ngày 26/9 - khi nền tảng dự đoán Polymarket dự báo, khả năng chính phủ đóng cửa vào năm 2025 tăng vọt lên hơn 80%.

Những người kỳ cựu trên thị trường chứng khoán cho biết, việc đóng cửa thường chỉ là sự kiện nhỏ đối với thị trường.

Theo Truist Wealth, kể từ năm 1976, chỉ số S&P 500 trung bình không thay đổi trong suốt thời gian chính phủ đóng cửa. Cổ phiếu Mỹ thậm chí còn tăng vọt 10% trong thời gian chính phủ đóng cửa bắt đầu vào cuối năm 2018.

Ông Keith Lerner, giám đốc đầu tư của Truist Wealt tiết lộ: "Những lần đóng cửa chính phủ trước đây chỉ gây ra tác động kinh tế lâu dài ở mức tối thiểu. Chúng thường giống như một cơn bão hoặc bão tuyết, làm trì hoãn hầu hết các hoạt động và nhanh chóng phục hồi khi mở cửa trở lại".

Trong khi đó, nhiều người cho rằng, thị trường đang đi theo "chiến lược cũ" mà theo đó việc chính phủ đóng cửa sẽ không ảnh hưởng đến nền kinh tế.

Nhưng ông Bob Elliott, Giám đốc đầu tư tại Unlimited Funds khẳng định: "Hãy thận trọng với việc chính phủ đóng cửa bởi sự kiện lần này có thể khác với những gì đã xảy ra".

Nhìn về quá khứ, Cơ quan Nghiên cứu của Quốc hội Mỹ cho biết, nền kinh tế lớn nhất thế giới đã có 14 lần chính phủ đóng cửa kể từ năm 1981.

Lần gần đây nhất kéo dài từ tháng 12/2018 đến tháng 1/2019, trong nhiệm kỳ đầu của ông Donald Trump, do bất đồng giữa Tổng thống và Quốc hội về vấn đề an ninh biên giới. Đợt đóng cửa ấy đã khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại khoảng 3 tỷ USD.

Do đó, nếu chính phủ Mỹ phải đóng cửa kéo dài, tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại, gây xáo trộn thị trường và xói mòn niềm tin của công chúng.

(theo CNN)

Linh Chi