Kinh tế thế giới: Ông Putin gửi thông điệp cứng rắn tới công ty phương Tây rời khỏi Nga, Mỹ vẫn mạnh mẽ, giá nhà Trung Quốc giảm

Một cửa hàng Louis Vuiton tại Moscow, Nga đóng cửa ngừng kinh doanh sau khi nổ ra xung đột tại Ukraine hồi tháng 2/2022. (Nguồn: Shutterstock)

Kinh tế Mỹ

* Trong cuộc họp kết thúc ngày 19/3, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 4,25-4,50% đúng như dự đoán của thị trường. Song, ngân hàng trung ương này đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2025 và nâng dự báo lạm phát. Dù vậy, Fed vẫn dự kiến sẽ giảm lãi suất hai lần trong năm nay.

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tình hình hiện nay đang gia tăng bất ổn, một phần do chính sách thuế quan. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ tin tưởng vào triển vọng kinh tế Mỹ, dựa trên một số chỉ số kinh tế vẫn vững mạnh, bất chấp tâm lý tiêu dùng đang giảm sút.

Chủ tịch Powell khẳng định nền kinh tế Mỹ vẫn mạnh mẽ và thị trường lao động vẫn vững chắc, mặc dù lạm phát vẫn cao và còn nhiều bất ổn.

* Phái đoàn Mỹ tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cho biết họ sẵn sàng đàm phán với Trung Quốc và Canada tại Geneva (Thụy Sỹ) sau khi hai nước này khởi kiện Mỹ liên quan đến các mức thuế mới.

Đầu tháng 3/2025, Canada đã yêu cầu tham vấn - bước đầu tiên trong một vụ tranh chấp thương mại tại WTO - để phản đối "các mức thuế không chính đáng" mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt trong tháng này. Trong khi đó, Trung Quốc đã đệ đơn kiện sau khi nhà lãnh đạo Mỹ áp thuế với hàng hóa Trung Quốc vào tháng 2 vừa qua. Cả hai nước sau đó đã đưa ra các biện pháp thuế trả đũa, điều mà Washington đã nêu trong các tài liệu của WTO.

Kinh tế Trung Quốc

* Theo số liệu thống kê, trong năm 2024, tổng số lượt người nước ngoài nhập cảnh vào Trung Quốc theo diện miễn thị thực tại các cửa khẩu đạt 20,12 triệu lượt, tăng 112,3% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, số người được áp dụng chính sách miễn thị thực quá cảnh tăng 113,5% so với năm trước đó, đặc biệt là sau khi chính sách miễn thị thực quá cảnh được mở rộng và tối ưu hóa, số lượt người nhập cảnh theo diện này tăng 29,5%.

Trạm kiểm tra biên phòng Bắc Kinh cho biết, số lượng người xuất nhập cảnh qua Cảng hàng không quốc tế Đại Hưng Bắc Kinh trong năm nay đã vượt 1 triệu lượt. Trong đó, số lượng người nước ngoài nhập cảnh qua cảng này đạt 211.000 lượt, tăng khoảng 67,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại sân bay Đại Hưng, du khách nước ngoài chỉ mất 10 phút để hoàn tất thủ tục nhập cảnh theo hướng dẫn.

* Bất chấp những biện pháp kích cầu mới nhất, giá nhà mới tại Trung Quốc tiếp tục giảm trong tháng 2/2025 với tốc độ còn nhanh hơn so với tháng trước đó. Đây là tín hiệu đáng lo ngại, cho thấy nỗ lực phục hồi thị trường bất động sản của Chính phủ Trung Quốc vẫn chưa mang lại kết quả khả quan.

Số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho thấy giá nhà ở 70 thành phố (không bao gồm nhà ở được nhà nước trợ cấp) của nước này đã giảm 0,14% so với tháng 1, cao hơn mức giảm 0,07% của tháng trước đó. Giá nhà đã qua sử dụng cũng không khả quan hơn khi duy trì mức giảm 0,34% của tháng 1.

Kinh tế châu Âu

* Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra biện pháp quyết liệt nhằm bảo vệ ngành thép nội địa trước làn sóng thép giá rẻ tràn vào thị trường, do tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ.

Ủy ban châu Âu (EC) hôm 19/3 đã công bố kế hoạch cắt giảm thêm 15% lượng nhập khẩu thép từ ngày 1/4, như một phần trong nỗ lực bảo vệ ngành thép châu Âu đang gặp khó khăn.

Quyết định này được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu, gây ra những lo ngại sâu sắc về sự gián đoạn thương mại toàn cầu và nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thép của EU.

* Dữ liệu kinh tế công bố ngày 18/3 cho thấy một bức tranh trái chiều về Khu vực đồng Euro (Eurozone), với sự lạc quan về kinh tế Đức tăng mạnh, nhưng thặng dư thương mại của khu vực lại giảm sâu hơn dự kiến.

Chỉ số ZEW về niềm tin kinh tế của Đức đã tăng vọt lên 51,6 điểm trong tháng 3/2025, từ mức 26 điểm trong tháng 1/2025 và cao hơn nhiều so với kỳ vọng của thị trường là 48,1 điểm. Đây là mức lạc quan kinh tế cao nhất kể từ tháng 1/2023.

Trong khi đó, thặng dư thương mại hàng hóa của Eurozone đã giảm mạnh xuống chỉ còn 1 tỷ Euro trong tháng 1/2025, so với 10,6 tỷ Euro một năm trước đó. Con số này cũng đánh dấu sự sụt giảm mạnh so với mức thặng dư 15,4 tỷ euro của tháng 12/2024.

* Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 18/3 đã gửi một thông điệp cứng rắn tới các công ty phương Tây từng rời khỏi Nga sau khi xảy ra xung đột tại Ukraine rằng việc quay trở lại thị trường Nga sẽ không hề dễ dàng, đặc biệt là với những công ty đã bán tháo tài sản.

Ông cũng cảnh báo rằng nếu khoảng trống mà các công ty này để lại đã được doanh nghiệp Nga lấp đầy, thì cơ hội quay trở lại gần như không còn.

* Các nhà đầu tư đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ Mỹ sang châu Âu, khi đặt cược rằng thời kỳ "chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ" đã đạt đỉnh, đồng thời đón đầu sự trỗi dậy của châu Âu, chủ yếu nhờ vào các biện pháp kích thích tài khóa của Đức và chi tiêu quốc phòng gia tăng.

Cuộc khảo sát các nhà quản lý quỹ mới nhất của ngân hàng Bank of America (BofA), do các nhà phân tích Andreas Bruckner và Sebastian Raedler thực hiện, cho thấy sự xoay chuyển dòng vốn lớn nhất từ cổ phiếu Mỹ sang cổ phiếu châu Âu kể từ khi dữ liệu bắt đầu được ghi nhận vào năm 1999.

Hiện tại, có 39% các nhà quản lý quỹ đang nắm giữ tỷ trọng cổ phiếu châu Âu cao hơn mức trung bình, tăng so với mức 12% trong tháng trước và là mức cao nhất kể từ giữa năm 2021. Đồng thời, 23% nhà đầu tư cho biết họ đang nắm giữ tỷ trọng cổ phiếu Mỹ thấp hơn mức trung bình, so với mức 17% trong tháng 2/2025. Điều này đánh dấu sự thay đổi trong việc phân bổ cổ phiếu Mỹ chỉ trong vòng một tháng, với mức 40 điểm phần trăm, mức lớn nhất từng được ghi nhận.

* Ngân hàng trung ương Pháp đã điều chỉnh giảm nhẹ dự báo tăng trưởng cho năm 2025 với mức tăng GDP dự kiến là 0,7%, thấp hơn so với dự báo tăng 0,9% đưa ra trước đó. Nguyên nhân chính là do sự sụt giảm trong đầu tư của doanh nghiệp và xuất khẩu, vốn có thể chịu tác động tiêu cực từ tình hình quốc tế. Trong khi đó, tiêu dùng lại có xu hướng khả quan hơn, với dự báo tăng 1% vào năm 2025, so với mức 0,9% ban đầu.

Kinh tế Nhật Bản và Hàn Quốc

* Số liệu do chính phủ Nhật Bản công bố ngày 19/3 cho thấy xuất khẩu của nước này trong tháng 2/2025 tăng 11,4% so với cùng kỳ năm trước còn nhập khẩu nhập khẩu giảm nhẹ, tạo ra thặng dư thương mại sau hai tháng thâm hụt liên tiếp.

Theo đó, Nhật Bản ghi nhận thặng dư thương mại 584 tỷ Yen (3,9 tỷ USD) trong tháng 2/2025, trái ngược với mức thâm hụt 415 tỷ Yen ghi nhận cùng kỳ năm trước đó. Tổng giá trị xuất khẩu đạt 9.190 tỷ Yen (61 tỷ USD), trong khi nhập khẩu giảm 0,7% xuống 8.610 tỷ yen (57 tỷ USD) trong kỳ báo cáo. Đóng góp phần lớn trong mức tăng vọt về xuất khẩu là nhóm hàng thực phẩm, máy móc và xe cộ.

* Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) ngày 19/3 tuyên bố giữ nguyên lãi suất hiện tại là 0,5% vì nền kinh tế phải đối mặt với những biến động khó dự đoán liên quan đến các biện pháp thuế quan từ Mỹ. BoJ, vốn đang chuyển hướng khỏi một thập kỷ chính sách tiền tệ nới lỏng, đã tăng lãi suất ngắn hạn quan trọng từ 0,25% tại cuộc họp trước đó vào tháng 1/2025.

Tỷ lệ lạm phát đã ở mức hoặc cao hơn mục tiêu 2% của ngân hàng trong gần ba năm, trong khi các công ty lớn đã cam kết tăng lương mạnh trong năm thứ ba liên tiếp trong các cuộc đàm phán tiền lương của năm nay.

* Ngày 17/3, Bộ Kinh tế và Tài chính Hàn Quốc (MOEF) cho biết, chính phủ nước này đang tìm cách thu hút nhiều nhà đầu tư Trái phiếu kho bạc Hàn Quốc (KTB) toàn cầu hơn trước đợt phát hành kỷ lục 240.000 tỷ won (165 tỷ USD) trong năm nay như một động thái phòng ngừa nhằm neo giữ dòng vốn ổn định từ các quỹ trái phiếu nước ngoài.

MOEF có kế hoạch phát hành số trái phiếu KTB kỷ lục là 200.000 tỷ Won trong năm nay. Con số này, cùng với khoảng 20.000 tỷ Won trái phiếu ổn định ngoại hối và khoảng 20.000 tỷ Won ngân sách bổ sung, nâng tổng khối lượng lên 240.000 tỷ Won.

Nhiều nhà đầu tư toàn cầu vẫn thận trọng về khả năng tăng 80.000 tỷ won trong phát hành KTB so với một năm trước, vì khối lượng lớn hơn sẽ dẫn đến giá giảm, từ đó đẩy lợi suất lên cao.

Kinh tế ASEAN và các nền kinh tế mới nổi

* Trong khuôn khổ cuộc điều tra về hành vi thao túng giá của các công ty truyền thông và quảng cáo toàn cầu, Ủy ban Cạnh tranh Ấn Độ (CCI) đã tiến hành thẩm vấn các giám đốc điều hành (CEO) và thu giữ nhiều tài liệu.

CCI đã đồng loạt khám xét khoảng 10 địa điểm của các cơ quan truyền thông và các đài truyền hình hàng đầu ở New Delhi, Mumbai và Gurugram. CCI đang nỗ lực làm rõ cáo buộc các đài truyền hình và cơ quan truyền thông của Ấn Độ đã thông đồng giá và chiết khấu giá quảng cáo.

* Khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Nam Phi (SACCI) cho thấy, cộng đồng doanh nghiệp nước này ghi nhận điều kiện thương mại tốt nhất trong tháng 2/2025 kể từ khi Chính phủ Đoàn kết Dân tộc (GNU) thành lập. Các chỉ số như khối lượng bán hàng, đơn đặt hàng mới, giao hàng, tồn kho và giá bán đều cải thiện.

Giám đốc điều hành SACCI Alan Mukoki nhận định các biện pháp của GNU đang có tác động tích cực. Tuy nhiên, ông Mukoki cảnh báo về áp lực lạm phát do 94% doanh nghiệp dự kiến chi phí đầu vào tăng trong 6 tháng tới.

* Công ty Đường sắt Nhà nước Thái Lan (SRT) và Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ Đường sắt (RTRDA) đã ký biên bản ghi nhớ (MoU) về hợp tác phát triển vận tải đường sắt nội địa, giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu.

MoU tập trung nâng cao năng lực nhân lực và phát triển công nghệ đường sắt, với mục tiêu là giảm chi phí kho vận logistics và tăng khả năng cạnh tranh trong vận tải hàng hóa. SRT và RTRDA đang phát triển các bộ phận tàu do Thái Lan sản xuất, nhằm mục đích hỗ trợ sự phát triển liên tục của hệ thống vận tải đường sắt của đất nước.

Hải An