Kịp thời tháo gỡ 'điểm nghẽn' trong thực tiễn, bảo đảm an ninh, trật tự

Phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. (Ảnh: quochoi.vn)

Theo đó, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ; Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật Cư trú; Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Đường bộ; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Không yêu cầu cung cấp thông tin đã được tích hợp vào căn cước điện tử

Liên quan đến Luật Căn cước, Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long cho rằng cần thiết liệt kê cụ thể các cơ quan quản lý căn cước trong Công an nhân dân để thống nhất thực hiện. Nếu không kịp thời bổ sung quy định này thì sẽ không bảo đảm việc thống nhất thực hiện trên thực tế.

Theo đó, dự thảo luật đề xuất sửa khoản 10 Điều 3 luật hiện hành theo hướng cơ quan quản lý căn cước là cơ quan được Bộ Công an giao thực hiện nhiệm vụ quản lý căn cước, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước, hệ thống định danh và xác thực điện tử. Những cơ quan này gồm cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an, cơ quan quản lý căn cước của công an tỉnh, thành phố và công an xã, phường, đặc khu.

Đối với quy định về thu hồi thẻ căn cước, cần bổ sung trường hợp bị hủy bỏ quyết định cho trở lại quốc tịch Việt Nam để phù hợp, thống nhất với quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, nếu không kịp thời quy định nội dung này thì sẽ không bảo đảm tính thống nhất trong quy định của pháp luật.

Dự thảo bổ sung trường hợp người được cấp căn cước điện tử phải xuất trình căn cước điện tử theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thì cơ quan, tổ chức, cá nhân đó không được yêu cầu người được cấp căn cước điện tử xuất trình giấy tờ hoặc cung cấp thông tin đã được tích hợp vào căn cước điện tử.

Hiện nay, Điều 33 Luật Căn cước quy định về giá trị sử dụng của căn cước điện tử không quy định nội dung: “Trường hợp người được cấp thẻ căn cước phải xuất trình thẻ căn cước theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thì cơ quan, tổ chức, cá nhân đó không được yêu cầu người được cấp thẻ xuất trình giấy tờ hoặc cung cấp thông tin đã được in, tích hợp vào thẻ căn cước; trường hợp thông tin đã thay đổi so với thông tin trên thẻ căn cước, người được cấp thẻ phải cung cấp giấy tờ, tài liệu có giá trị pháp lý chứng minh các thông tin đã thay đổi”.

Tương tự như tại khoản 3 Điều 20 Luật Căn cước dẫn đến việc nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân vẫn yêu cầu công dân phải xuất trình giấy tờ hoặc cung cấp thông tin đã được tích hợp vào căn cước điện tử.

Theo Bộ Công an, nếu không kịp thời bổ sung quy định này sẽ làm mất đi giá trị của việc tích hợp thông tin vào căn cước điện tử, khiến người dân không thấy lợi ích của sử dụng căn cước điện tử.

Liên quan đến quy định về trình tự, thủ tục cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước (Điều 25), tờ trình Bộ Công an cũng đề xuất thay đổi theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Cụ thể, người có thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính, người bị mất thẻ căn cước hoặc thẻ căn cước bị hư hỏng không sử dụng được thì thực hiện cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước trực tuyến trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia hoặc trực tiếp tại nơi làm thủ tục cấp thẻ căn cước.

Cơ quan quản lý căn cước sử dụng thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt đã được thu nhận lần gần nhất và các thông tin hiện có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước để cấp lại thẻ căn cước.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới trình bày báo cáo thẩm tra. (Ảnh: quochoi.vn)

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết Thường trực Ủy ban nhất trí với các nội dung sửa đổi, bổ sung của Luật Căn cước. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị giao Bộ trưởng Công an quy định về cơ quan quản lý căn cước trong Công an nhân dân để bảo đảm linh hoạt trong việc phân công, điều hành công việc.

Cũng theo cơ quan thẩm tra, có ý kiến đề nghị quy định rõ hơn về tích hợp các trường thông tin trong căn cước điện tử trên cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành, để tạo thuận lợi cho người dân khi thực hiện các giao dịch.

Các phương tiện vận tải phải lắp đặt thiết bị ghi nhận hình ảnh lái xe

Đối với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, dự thảo bổ sung quy định xe kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe. Xe vận tải nội bộ phải lắp thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe. Xe ô-tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh khoang chở hành khách.

Theo Tờ trình của Bộ Công an, việc bổ sung này là rất cần thiết, cấp bách, nhằm tạo cơ sở pháp lý phục vụ việc theo dõi, quản lý, giám sát, phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật và hành vi gây mất an toàn đối với người điều khiển phương tiện kinh doanh vận tải, hành khách trên xe, ngăn ngừa, giảm thiểu tai nạn giao thông đường bộ nói chung và các vụ tai nạn giao thông rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng nói riêng do phương tiện này gây ra.

Thứ trưởng Công an, Thượng tướng Nguyễn Văn Long trình bày Tờ trình dự án Luật. (Ảnh: quochoi.vn)

Qua bảy tháng triển khai thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, việc quản lý phương tiện kinh doanh vận tải thông qua thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Xe ô-tô kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ chưa phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe nên chưa quản lý, giám sát được lái xe có các hành vi vi phạm pháp luật như: không thắt dây an toàn, buông cả hai tay khỏi vô-lăng, dùng chân điều khiển vô-lăng, dùng tay sử dụng điện thoại khi đang lái xe, chạy quá tốc độ…, chưa thể cảnh báo được lái xe khi lái xe có dấu hiệu bất thường, có khả năng mất an toàn như: ngủ gật, không tập trung… tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra tai nạn giao thông.

Hiện tại, mặc dù ý thức của người tham gia giao thông đã được nâng lên rõ rệt, tai nạn giao thông đã giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương, tuy nhiên, sáu tháng đầu năm 2025 đã liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn giao thông rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến các phương tiện kinh doanh vận tải làm chết 1.137 người, bị thương 890 người, 309 vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe khách làm chết 183 người, bị thương 233 người. Điển hình như các vụ tai nạn giao thông do xe ô-tô khách kinh doanh vận tải xảy ra tại các tỉnh Phú Yên (cũ), Sơn La, Hà Tĩnh trong thời gian vừa qua.

Thẩm tra nội dung này, cơ bản Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí với đề xuất của cơ quan soạn thảo. Tuy nhiên có một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện về chi phí tuân thủ pháp luật, quyền bảo vệ bí mật riêng tư đối với các quy định phương tiện phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, việc sửa đổi Luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ có quy định lắp thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe là rất cần thiết. Còn lắp thiết bị ghi hình ảnh khoang chở khách thì Bộ Công an đã tiếp thu rồi, trước mắt là chưa vì còn liên quan đến quyền, lợi ích của người dân, về thông tin cá nhân nhưng nếu cần thiết có thể nghiên cứu tổ chức thí điểm, sau đó sẽ bổ sung vào luật sau.

HƯƠNG NGUYÊN