KOL review học tiếng Anh và các chiêu trò 'câu' phụ huynh xuống tiền

Không ít phụ huynh tin quảng cáo mà chi tiền, rồi vỡ mộng vì chất lượng thực tế khác xa. Ảnh: PHCC.

“Đúng là không tin được mấy người nổi tiếng review. Họ toàn nhận tiền rồi tâng bốc các trung tâm”, chị Nguyễn Minh (phụ huynh tại Hà Nội) chia sẻ với Tri Thức - Znews sau khi tiền mất tật mang vì tin lời quảng cáo của người nổi tiếng mà đăng ký cho con khóa học Tiếng Anh online.

Không chỉ chị Minh, nhiều phụ huynh khác cũng là nạn nhân của các chiêu thức quảng cáo bóng bẩy mà các đơn vị cung cấp dịch vụ học tiếng Anh vẽ ra.

Chị Nguyễn Minh kể cách đây 2 năm, khi tìm khóa học tiếng Anh cho con trên mạng xã hội, chị vô tình lướt trúng các video quảng cáo về trung tâm K. Trong đó, những người nổi tiếng, thường xuyên xuất hiện trên tivi như MC, biên tập viên, diễn viên, hết lời khen ngợi khóa học của trung tâm.

“Họ không chỉ tự khen mà còn cho cả con ‘lên sóng’ để nghe có vẻ uy tín. Em bé nào nhìn cũng thông minh, sáng láng, nói chuyện hay nên tôi tưởng thật”, người mẹ kể.

Để lại số điện thoại, chị Minh ngay lập tức được một nhân viên của trung tâm kết nối, tiếp tục quảng cáo về các khóa học như học một kèm một, phương pháp học hiệu quả, không cần đến 6 tháng hay 1 năm, chỉ sau 3 tháng, con sẽ tự tin nói tiếng Anh…

Những lời giới thiệu quá hấp dẫn, kèm theo sự thúc giục của nhân viên tư vấn, chị Minh nhanh chóng xuống tiền.

Thế nhưng, vào học rồi, chị Minh mới vỡ lở khi chất lượng thực tế khác xa quảng cáo. Mỗi buổi học, chưa kịp nhớ tên giáo viên trước, con lại được học với một giáo viên mới.

Tất nhiên, giáo viên mới còn không biết buổi trước con học gì, bài tập ra sao, cứ vào lớp là dạy, không quan tâm trẻ tiếp thu đến đâu. Con có hỏi lại, giáo viên cũng chỉ trả lời bập bõm.

“Tôi yêu cầu đổi giáo viên, nhưng vài bữa đâu lại vào đấy. Cả con và tôi quá chán nản, buộc phải nghỉ để học chỗ khác. Học phí tất nhiên không được hoàn lại”, chị Minh kể.

Phụ huynh, học sinh cần tỉnh táo khi lựa chọn nơi học tiếng Anh. Ảnh minh họa: Pexels.

“Điểm mặt” những chiêu thức dụ phụ huynh, học viên

Trao đổi với Tri Thức - Znews, thầy Phạm Quân, từng có 8 năm kinh nghiệm gia sư Tiếng Anh, nhận định không phải tất cả, nhưng nhiều trung tâm hiện nay không còn đơn thuần là nơi dạy học, mà đã biến dạy tiếng Anh thành một ngành công nghiệp với doanh thu khủng.

“Mục tiêu không còn là giúp học viên tiến bộ, mà là khiến phụ huynh, học viên tin rằng họ sẽ tiến bộ để xuống tiền”, thầy Quân nói.

Để làm được điều này, theo thầy giáo, nhiều trung tâm tiếng Anh hay kể cả các ứng dụng học online “bày” ra các chiêu trò quảng cáo, marketing, nhưng chất lượng thực tế “không hay” như những gì phụ huynh, học viên được nghe.

Thầy Quân “điểm mặt” một số phương thức như cam kết đầu ra. Đây thực chất là hình thức đặt bẫy tâm lý. “IELTS 7.0+ trong 3 tháng” hay “Giao tiếp thành thạo chỉ sau 1 khóa” là những khẩu hiệu quen thuộc, nhưng hiếm ai đặt câu hỏi tại sao có người học 3 năm vẫn chưa giỏi, còn trung tâm này hứa hẹn chỉ cần 3 tháng?

Những cam kết này thường kèm theo điều kiện ẩn như “đạt đầu ra nếu hoàn thành đủ bài tập, không nghỉ buổi nào, làm đúng lộ trình…”. Đây là những điều mà đa số học viên không đạt được. Và tất nhiên, khi thất bại, lỗi thuộc về học viên, không phải trung tâm.

Hay chiêu thuê KOL, người nổi tiếng để tạo “tín hiệu xã hội” (Social Proof) như chị Minh gặp phải. Bằng cách này, trung tâm không cần chứng minh chương trình có tốt không, chỉ cần mời một người có tầm ảnh hưởng quảng cáo, người xem sẽ mặc định tin rằng khóa học hiệu quả.

Thậm chí, có trung tâm/ứng dụng học tiếng Anh thuê những TikToker giỏi tiếng Anh để nói “Nhờ trung tâm/ứng dụng này mà mình học giỏi lên”. Nhưng vốn dĩ, những người này đã giỏi từ trước, học qua phương thức khác, nên việc học của họ không đại diện cho số đông.

Một chiêu thức khác mà nhiều trung tâm thường làm là dùng review giả để thao túng khách hàng.

Các đơn vị này thuê đội ngũ viết review giả trên Facebook, TikTok, Google Maps với nội dung đồng bộ như “Mình rất sợ tiếng Anh nhưng sau khóa học đã tự tin giao tiếp”. Một số trung tâm còn lập group cộng đồng giả - nơi nhân viên đóng vai học viên cũ, tạo cuộc thảo luận để dẫn dắt những người quan tâm.

Để phụ huynh nhanh chóng xuống tiền, các nhân viên của trung tâm không ngại tạo ra tình huống “khẩn cấp” hoặc sợ hãi như “chỉ còn 3 suất cuối có ưu đãi” hoặc “chương trình đặc biệt đóng sau 24h", dù thực tế khóa đó lúc nào cũng mở.

“Họ đánh vào nỗi lo của phụ huynh, không cho học sớm, con sẽ thua kém bạn bè”, thầy Quân nhận định.

Chị Vân Anh (phụ huynh có con học tiểu học tại Vĩnh Phúc) bổ sung thêm về “bẫy” học bổng vài triệu, nhưng học phí lên đến cả trăm triệu.

Chị kể gần đây, nhân viên một trung tâm tiếng Anh trên địa bàn đến trường con chị học để phát học bổng cho 5 bạn có điểm môn Tiếng Anh cao nhất ở mỗi lớp, trong đó có con chị.

Sẵn nhu cầu, người mẹ cho con đến trung tâm kiểm tra trình độ theo gợi ý của nhân viên. Tại đây, nhân viên tư vấn về lộ trình học cho con thì ít mà “lùa” chị đóng học phí “cả cục” thì nhiều.

“Hóa ra, để nhận học bổng là học phí 4 tháng, tôi phải đăng ký cho con học 3 năm liền. Học phí cả trăm triệu đồng, trong khi học bổng chỉ khoảng hơn 10 triệu. Thấy tôi chần chừ, họ còn gợi ý tôi mở thẻ tín dụng theo chương trình liên kết của trung tâm để đóng học phí trước, trả nợ sau”, nữ phụ huynh nhớ lại.

Từ năm 2022 đến nay, một nhóm phụ huynh ở Hà Nội ròng rã đòi tiền một trung tâm tiếng Anh khi thu hàng chục đến hàng trăm triệu đồng rồi cắt liên lạc. Ảnh: PHCC.

Nơi học tốt thì không cần chiêu trò

Theo chị Vân Anh, bằng chiêu tặng học bổng, các trung tâm đánh vào lòng tham của phụ huynh. Sau đó, họ sẽ vẽ ra một tương lai màu hồng để thuyết phục phụ huynh đóng học phí dài hạn.

Họ sẽ cam kết chất lượng với phụ huynh kèm một số điều kiện ẩn như thầy Quân nêu, song nếu chất lượng khóa học thực tế kém, việc đòi lại tiền từ trung tâm gần như không thể bởi sẽ lại đổ lỗi cho học viên.

Thậm chí, thời gian gần đây, một số trung tâm phá sản, thu tiền học rồi cắt đứt liên lạc, việc học của trẻ bị gián đoạn, còn phụ huynh lại phải ròng rã khắp nơi để đòi tiền nhưng vẫn chưa thể giải quyết.

“Nếu mở thẻ tín dụng để đóng học phí, không chừng phụ huynh còn mang thêm nợ”, chị Vân Anh nói.

Chị Nguyễn Minh cũng cảm thấy may mắn khi bản thân không đóng 150 triệu đồng cho 4 năm học. Khi việc học diễn ra không như quảng cáo, chị mới nhận ra những review do người nổi tiếng nói là không thật, họ cũng bất chấp vì tiền, còn hậu quả thì người học chịu. Có khi, con họ cũng chẳng học ở trung tâm này.

Chị cho rằng ở thành phố, phụ huynh, học sinh có thể tiếp cận nhiều trung tâm uy tín để tìm hiểu và học trực tiếp. Nhưng ở khu vực nông thôn, nhiều người chỉ tiếp cận được học online. Nếu cứ quảng nhiều, thuê người nổi tiếng nói, thì chẳng mấy mà “sập bẫy” rồi xuống tiền.

Trước những vụ việc quảng cáo một đằng, thực tế một nẻo, để tránh sập bẫy, thầy Phạm Quân khuyên phụ huynh, học viên cần hiểu rõ bản chất của việc học Tiếng Anh là không có đường tắt.

Để thành thạo tiếng Anh, mỗi người cần thời gian và phương pháp đúng, phù hợp. Điểm chung của những người giỏi tiếng Anh là họ tự học rất nhiều, không phụ thuộc vào một trung tâm duy nhất. Bất kỳ trung tâm nào đưa ra lời hứa hẹn quá nhanh đều đáng ngờ.

Phụ huynh hay người học cũng đừng tin vào lời review trên fanpage của các trung tâm hay ứng dụng học tiếng Anh, hãy tham gia các nhóm độc lập và hỏi những người học thật. Cùng với đó là yêu cầu trung tâm cho xem kết quả của những học viên đã từng học, chứ không chỉ tin vào các review do họ tự chọn lọc.

Bên cạnh đó, một trung tâm thực sự tốt sẽ không cần ép học viên đóng tiền ngay. Nếu bạn cảm thấy bị thúc ép, hãy xem đó là dấu hiệu cảnh báo.

“Bạn cũng không cần chạy theo trend hay các KOL. Một phương pháp học hiệu quả sẽ không cần đến chiêu trò”, thầy giáo đưa ra lời khuyên.

Ngọc Bích