Kỳ 2: Hà Nội đẩy mạnh xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật

Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong kỷ nguyên mới

Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp tổ chức Triển lãm ảnh “Hà Nội trong tôi” năm 2025 với chủ đề “Hà Nội trong Kỷ nguyên vươn mình”. Ảnh Bạch Dương

Hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật được đổi mới mạnh mẽ

Một trong những mục tiêu của Hà Nội là xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật thành một tiêu chí văn hóa của cộng đồng, cơ quan, đơn vị. Để hiện thực hóa mục tiêu này, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được đổi mới mạnh mẽ, huy động sự tham gia của các cấp, ngành, đoàn thể chính trị – xã hội và hệ thống thông tin truyền thông.

ThS Phạm Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL TP cho biết, các hoạt động tuyên truyền đã được tổ chức sâu rộng, phù hợp từng nhóm đối tượng, gắn với các phong trào, cuộc vận động và nhiệm vụ chính trị của TP. Hình thức tuyên truyền cũng đa dạng hơn, từ phương thức truyền thống, hội thi tìm hiểu pháp luật đến ứng dụng công nghệ thông tin, sản xuất clip, video hùng biện, xây dựng tài liệu trực tuyến… Nhờ đó, ý thức chủ động học tập, tìm hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật trong cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân được nâng lên rõ rệt.

Các Kế hoạch PBGDPL hằng năm của TP đều đưa nội dung “Đổi mới công tác PBGDPL và tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật” là kim chỉ nam trong các hoạt động PBGDPL của các cấp, ngành từ TP đến cơ sở. Bên cạnh đó, TP chú trọng lồng ghép xây dựng tuân thủ văn hóa pháp luật qua xây dựng Chương trình người Hà Nội thanh lịch văn minh, là 1 trong 10 Chương trình công tác trọng tâm của Đảng bộ TP Hà Nội (Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2020-2025; Chương trình số 06-CTR/TU ngày 17/3/2021 về phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dưng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2026). Tuân thủ, xây dựng văn hóa pháp luật cũng được TP đưa vào trong các kế hoạch triển khai Ngày Pháp luật Việt Nam hằng năm, với khẩu hiệu như “Xây dựng văn hóa pháp luật gắn với xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; “Mỗi người dân là một tuyên truyền viên pháp luật...”.

Năm 2025, chủ đề của Ngày Pháp luật Việt Nam là “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, hướng tới mục tiêu hình thành nếp sống, hành vi chuẩn mực trong cộng đồng, góp phần xây dựng Thủ đô “Văn hiến - văn minh - hiện đại”.

Đặc biệt, việc ra đời 2 bộ Quy tắc ứng xử dành cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc TP Hà Nội và Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Hà Nội được triển khai đang góp phần dần định hình lại văn hóa ứng xử của người Hà Nội.

ThS Phạm Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội tham dự chương trình tuyên truyền pháp luật cho học sinh tại Trường Trung học phổ thông Phan Đình Phùng, Hà Nội. Ảnh Bạch Dương

Lan tỏa văn hóa tuân thủ pháp luật mang lại hiệu quả rõ nét

Theo ThS Vũ Thị Thanh Tú -Trưởng phòng PBGDPL, Sở Tư pháp TP Hà Nội, việc gắn văn hóa với việc tuân thủ pháp luật, coi tuân thủ pháp luật là một tiêu chuẩn của con người văn hóa, xây dựng con người Hà Nội đã làm cho ý thức tự tôn tìm hiểu pháp luật, tuân thủ pháp luật được nâng cao. Cụ thể, rất nhiều cuộc thi tìm hiểu pháp luật trên địa bàn TP Hà Nội thu hút đông đảo cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn tham gia, trở thành phong trào tìm hiểu pháp luật sôi nổi trên địa bàn Thủ đô. Đồng thời, qua đó cũng giúp cho việc tuân thủ pháp luật trên địa bàn Thủ đô được nâng lên rõ rệt.

Cụ thể, ý thức tuân thủ chấp hành pháp luật của người dân trên địa bàn TP về phòng, chống dịch trong các đợt cao điểm, nhất là thời gian thực hiện giãn cách thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg trên địa bàn TP (từ 24/7/2021 - 21/9/2021) tương đối tốt. Đại đa số người dân tự giác thực hiện biện pháp phòng, chống dịch nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP và tích cực tham gia vào công tác phòng, chống dịch góp phần đẩy lùi dịch bệnh trên địa bàn TP nhất là đợt cao điểm phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Nhiều phong trào vận động, giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn trong đại dịch đã được người dân, tổ chức trên địa bàn TP triển khai.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn TP Hà Nội đã thành công tốt đẹp. Cuộc bầu cử được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, dân chủ, an toàn, ngày bầu cử thực sự là ngày hội của toàn dân. Người dân trên địa bàn TP tích cực thực hiện pháp luật về bầu cử, tích cực tham gia hội nghị cử tri, tham gia thực hiện quyền và nghĩa vụ bầu cử. Tỷ lệ người dân tham gia bầu cử trên địa bàn TP Hà Nội đạt cao: 99,16 %, không có khu vực bỏ phiếu tỷ lệ cử tri đi bầu dưới 50%.

Lãnh đạo Sở Tư pháp cũng cho biết, nhờ việc triển khai tốt công tác PBGDPL, số xã, phường, thị trấn trên địa bàn TP đã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm sau cao hơn năm trước. Bên cạnh đó, công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của TP cũng là một kênh quan trọng để tuyên truyền, PBGDPL ngay từ thực tiễn. Qua các cuộc thanh tra, nhiều sai phạm, bất cập đã được phát hiện, xử lý; những quy định pháp luật liên quan được giải thích, hướng dẫn trực tiếp cho cơ quan, đơn vị và người dân.

Việc tiếp công dân và giải quyết đơn thư không chỉ giải quyết vụ việc cụ thể, mà còn góp phần nâng cao nhận thức pháp luật của các bên liên quan, giúp họ hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó điều chỉnh hành vi phù hợp. Đây cũng chính là hình thức “giáo dục pháp luật từ thực tiễn” hiệu quả, giúp người dân và tổ chức nhận thức sâu sắc hơn giá trị của việc tuân thủ pháp luật.

(Còn nữa)

Công tác PBGDPL trên địa bàn TP trong những năm qua đã kịp thời đưa pháp luật vào cuộc sống, góp phần quan trọng tạo nên chuyển biến về tình hình tuân thủ pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân Thủ đô, xây dựng người Hà Nội sống và ứng xử có văn hóa pháp lý, văn minh, thanh lịch, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị và trật tự xã hội, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Thủ đô.

ThS Phạm Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL TP Hà Nội

Bạch Dương