Kỳ cuối: Câu chuyện cảm động sau vụ mất tích của một thợ săn
Mùa hè năm 1965, các nhà thám hiểm của Thụy Điển phát hiện trên đảo Svalbard lớn nhất của Na Uy nằm ở Bắc Băng Dương có khẩu súng trường đã sét và hộp sọ người cạnh đó. Cuộc điều tra của cảnh sát về nguồn gốc những hiện vật này đã đưa họ ngược thời gian về lại những năm đầu của thế kỷ XX.
Trong lòng khẩu súng trường Krag-Jorgensen mẫu năm 1916 có viên đạn đã lên nòng cùng những phần khác của bộ xương người, nhiều mảnh quần áo, con dao, vỏ đạn đã bắn, viên đạn lép không nổ nhưng có vết kim hỏa và 10 viên đạn còn nguyên trong bao. Địa điểm tìm thấy khẩu súng và hộp sọ là Mũi Guissez nằm ven bờ Nam cửa vào Vịnh Krossfjorden có 2 bờ dốc đứng với nhiều sông băng đổ vào. Cảnh sát mở lại hồ sơ về vụ mất tích vào năm 1922 cũng tại khu vực này của thợ săn Georg Nilsen (28 tuổi). Cuối năm 1921, Nilsen từng đi qua Trạm địa - vật lý Na Uy tại Kvadehuken nằm ở bờ Nam lối vào Vịnh Krossfjorden. Anh từng báo với Trưởng trạm Otto Stoll rằng sẽ đến mừng Giáng sinh ở trạm; trường hợp muộn nhất là vào giữa mùa đông 1921-1922, nếu không thấy anh đến, những người ở trạm nên liên lạc lại.
Nhưng Nielsen không tới theo hẹn. Ngày 21/02/1922, Stoll cử 2 nhân viên của trạm là Torgeir Mokleby và Harald Simonsen dùng thuyền vượt qua Vịnh Kongsfjorden lên phía Bắc tới Mũi Guissez và Vịnh Krossfjorden tìm Nielsen. Sau 3 tuần, 2 người vẫn chưa trở về nên Stoll nhờ công ty khai thác than gần đó hỗ trợ. Ngày 21/3, đoàn 4 người lên đường và 4 ngày sau trở về nhưng không tìm thấy Mokleby - Simonsen; tuy nhiên tại trạm riêng của Nielsen, họ tìm thấy lời nhắn để lại rằng anh đã rời khỏi đó hôm 12/12/1921 để tới Kvadehuken mừng Giáng sinh.
Khẩu súng của Georg Nilsen trong Bảo tàng đảo Svalbard
Lúc đó, Stoll cho rằng có thể Nielsen đã gặp nạn khi đi bộ trên băng vượt qua Vịnh Krossfjorden. Đầu tháng 4/1922, đoàn thám hiểm cứu nạn từ đất liền Na Uy với tàu gắn động cơ được điều tới hỗ trợ tìm kiếm nhưng không có kết quả. Mãi đến ngày 13/6/1923, thi thể Mokleby - Simonsen mới được tàu hải quân Farm tìm thấy trong hang băng ở Vịnh Kobbefjorden ăn vào đất liền của đảo Danskoya nằm ở Tây Bắc đảo Svalbard.
Hai cuốn nhật ký của Mokleby, Simonsen được tìm thấy, trong đó ghi rõ tình cảnh của họ. Thì ra ngay ngày đầu tiên, thuyền của họ đã rơi vào "đầm lầy băng trôi" đưa cả hai lên phía Bắc, có lúc lại chạy ngược xuống phía Nam, lênh đênh suốt 25 ngày trước khi dạt vào hang bên bờ dốc đứng của Vịnh Kobbefjorden, bị che chắn tầm nhìn. Đến ngày 10/4, từ trong hang chui ra, họ nhìn thấy chiếc tàu (mà không biết nó đang tìm mình suốt 3 ngày qua) và dù đã bắn 7 phát súng nhưng chiếc thuyền không nhận được tín hiệu ấy.
Đến khi sóng đánh gãy các cột buồm và cuốn trôi chiếc thuyền của cả hai, ngày 24/4 Mokleby viết "Có vẻ như đống tuyết giữa nơi hoang dã sẽ trở thành nấm mồ của tôi". Nhưng thảm kịch không dừng lại ở đó, khi biết Møkleby - Simonsen chết thảm, Stoll đã tự tử bằng thuốc độc ngày 30/6/1923.
Còn về Georg Nilsen, dựa theo tình trạng khẩu súng, người ta cho rằng anh đã gặp gấu và bắn nó trước nhưng chỉ làm nó bị thương, sau đó con gấu đã tấn công lại và hạ gục Nilsen. Thời điểm năm 1965 chưa có kỹ thuật nhận dạng ADN, trong khi việc mua bán hay mượn loại súng thời đó được thả nổi nên chưa thể xác nhận bộ xương và khẩu súng là của Georg Nilsen.
Mặc dù vậy, khẩu súng đã được trưng bày trong Bảo tàng đảo Svalbard cùng 2 cuốn nhật ký để minh chứng cho câu chuyện đẹp về lòng dũng cảm, tình đồng nghiệp của những con người tuyệt vời ở thời đại khai phá Bắc Cực.
