Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV khép lại với nhiều dấu ấn lập pháp, đổi mới thể chế và quyết sách quan trọng

Khối lượng công việc kỷ lục và những kết quả mang tính bản lề

Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khóa XV được đánh giá là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt khi là kỳ họp cuối cùng trước thời điểm chuyển giao sang nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI. Khai mạc ngày 20/10 và bế mạc chiều 11/12, kỳ họp diễn ra trong 40 ngày - quãng thời gian dài nhất từ trước đến nay đối với một kỳ họp tập trung. Tại cuộc họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh nhấn mạnh nỗ lực làm việc khẩn trương, nghiêm túc và hiệu quả của các cơ quan Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan.

Phát biểu tại họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh khẳng định kỳ họp đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra, giải quyết khối lượng lớn công việc trong bối cảnh nhiều vấn đề vĩ mô và thể chế đang đặt ra yêu cầu cấp thiết. Quốc hội đã xem xét, thảo luận và quyết định 21 nhóm nội dung trọng yếu thuộc các lĩnh vực kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, nhân sự, giám sát và các vấn đề quan trọng của đất nước.

Đáng chú ý nhất, Quốc hội đã thông qua 51 luật và 39 nghị quyết, trong đó có 8 nghị quyết quy phạm pháp luật. Như đồng chí Nguyễn Văn Hiển - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phân tích, số lượng lớn các đạo luật được thông qua lần này chiếm khoảng 30% tổng số luật ban hành cả nhiệm kỳ. Đặc biệt, có những luật sửa nhiều luật cùng lúc, như: luật sửa 3 luật, luật sửa 10 luật và luật sửa 15 luật, tổng cộng tác động sửa đổi tới khoảng 75 luật. Đây là nỗ lực lớn nhằm chuyển trạng thái từ “tháo gỡ điểm nghẽn thể chế” sang “xem thể chế là đột phá của đột phá”, đúng tinh thần Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị.

Ngoài hoạt động lập pháp, Quốc hội đã tổng kết nhiệm kỳ 2021-2026 của bộ máy nhà nước; xem xét, quyết định nhân sự thuộc thẩm quyền; giám sát chuyên đề về môi trường; thảo luận Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng; và quyết định hàng loạt vấn đề chiến lược về kinh tế - xã hội, ngân sách, đầu tư công, quy hoạch tổng thể quốc gia và các dự án quan trọng quốc gia.

Công tác thông tin - truyền thông cũng được đánh giá cao. Văn phòng Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ Thông tin - Truyền thông cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ; còn báo chí đã góp phần truyền tải trung thực diễn biến nghị trường và tâm tư cử tri.

Trong phần trả lời báo chí, lãnh đạo các cơ quan Quốc hội phân tích sâu sắc ý nghĩa của kết quả lập pháp, chỉ ra những hạn chế còn tồn tại trong nhiệm kỳ và đưa ra định hướng cải cách cho thời gian tới. Theo ông Nguyễn Văn Hiển - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, hạn chế lớn nhất trong công tác lập pháp là tình trạng chậm tiến độ trình dự án luật, chất lượng một số báo cáo đánh giá tác động chưa cao, việc huy động chuyên gia và đối tượng chịu tác động chưa sâu. Trong giám sát, vấn đề hậu giám sát: theo dõi việc khắc phục, thực thi sau giám sát còn chưa đồng bộ, cần gắn chặt hơn với cơ chế đánh giá trách nhiệm. Nhiệm kỳ tới sẽ tiếp tục đổi mới tư duy lập pháp, tăng cường ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong giám sát.

Tăng trưởng 10%, kiện toàn nhân sự, triển khai luật và định hướng giám sát

Một trong những vấn đề được báo chí quan tâm là mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 - mục tiêu chưa từng có tiền lệ. Đại diện Ủy ban Kinh tế và Tài chính, bà Phạm Thị Hồng Yến cho biết đây là mục tiêu thể hiện khát vọng bứt phá, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức lớn.

Những thách thức bao gồm: yêu cầu giữ vững ổn định vĩ mô trong bối cảnh toàn cầu biến động; nền kinh tế còn phụ thuộc nhiều vào FDI và xuất khẩu; thị trường vốn chưa phục hồi bền vững; thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao; cùng các rủi ro từ biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và công nghệ.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số, bà Yến cho rằng cần triển khai đồng bộ 5 nhóm giải pháp trọng tâm: Một là Thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định vĩ mô, điều hành linh hoạt tài khóa - tiền tệ, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; Hai là tạo đột phá thể chế, cải thiện mạnh môi trường kinh doanh, tháo gỡ điểm nghẽn đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường; Ba là nâng cao năng lực tự chủ chiến lược, lấy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, công nghệ cao làm động lực tăng trưởng mới; Bốn là phát triển khu vực kinh tế tư nhân, vận hành hiệu quả các trung tâm tài chính quốc tế, thúc đẩy các khu thương mại tự do thế hệ mới; Năm là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn đào tạo với nhu cầu thực tiễn, đặc biệt trong các ngành năng lượng, chế biến - chế tạo và công nghệ số.

Trả lời về công tác nhân sự, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Tạ Thị Yên nhấn mạnh ý nghĩa của việc kiện toàn nhân sự tại kỳ họp: bảo đảm sự lãnh đạo liên tục, thống nhất; củng cố niềm tin xã hội thông qua quy trình công khai – minh bạch; và chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu thể chế hóa trong nhiệm kỳ mới.

Về việc triển khai và giám sát thực thi số lượng lớn luật, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Cao Mạnh Linh cho biết Quốc hội sẽ tăng cường giám sát việc ban hành văn bản quy định chi tiết, đánh giá tính phù hợp của văn bản dưới luật; đồng thời áp dụng phương thức giám sát linh hoạt, tăng ứng dụng công nghệ, kết nối thông tin giữa các cấp. Hội đồng nhân dân và các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán cũng sẽ được huy động nhằm bảo đảm các đạo luật mới nhanh chóng đi vào cuộc sống.

Về Luật Thuế thu nhập cá nhân, đặc biệt ngưỡng doanh thu 500 triệu đồng/năm và cơ chế giảm trừ gia cảnh. Bà Phạm Thị Hồng Yến cho biết, mức doanh thu đã được điều chỉnh trên cơ sở tiếp thu ý kiến và Luật vẫn bảo đảm tính linh hoạt khi cho phép Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh theo từng thời kỳ. Về giảm trừ gia cảnh, do yêu cầu của Hiến pháp, mức này phải quy định trong luật; tuy nhiên cơ chế điều chỉnh vẫn được mở để phù hợp biến động thu nhập và giá cả.

Đổi mới tư duy pháp luật mở đường cho phát triển

Kết thúc buổi họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự sắc sảo của các phóng viên trong suốt kỳ họp. Ông nhấn mạnh thông điệp xuyên suốt: đổi mới tư duy pháp luật, cải cách thể chế để pháp luật đi trước mở đường cho phát triển, bảo đảm mọi quyết sách đều hướng tới người dân và sự thịnh vượng quốc gia.

Ông cũng thông tin về các nhiệm vụ truyền thông trọng điểm thời gian tới, trong đó có công tác chuẩn bị bầu cử Quốc hội khóa XVI và Lễ kỷ niệm 80 năm Tổng tuyển cử đầu tiên (1946-2026). Đồng thời, Giải Diên Hồng lần thứ tư năm 2026 với chủ đề “80 năm Quốc hội Việt Nam” sẽ được tổ chức ngày 18/12 tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt - Xô.

Với tinh thần khép lại một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, đại diện Quốc hội bày tỏ mong muốn báo chí tiếp tục đồng hành trong việc lan tỏa các quyết sách quan trọng và góp phần xây dựng nền lập pháp hiện đại, minh bạch, vì nhân dân.

Trần Hương